Bài 17: Thổ nhưỡng quyển. Các nhân tố hình thành thổ nhưỡng
Đất là lớp vật chất tơi xốp ở bề mặt lục địa. Là nơi mà chúng ta hằng ngày vẫn sinh sống và sinh hoạt. Vậy đất được hình thành như thế nào và chịu sự tác động của các nhân tố nào? Bài học hôm nay sẽ trả lời giúp các bạn.
A. Kiến thức trọng tâm
I. Thổ nhưỡng
- Thổ nhưỡng là lớp vật chất tơi xốp ở bề mặt lục địa, được đăch trưng bởi độ phì.
- Độ phì là khả năng cung cấp nước, nhiệt, khí và các chất dinh dưỡng cần thiết cho thực vật sinh trưởng và phát triển
- Thổ nhưỡng quyển là lớp vỏ chứa vật chất tơi xốp này nằm ở bề mặt lục địa – nơi tiếp xúc với khí quyển, thạch quyển, sinh quyển
- Vai trò: Nơi thực vật phát triển, diễn ra các hoạt động canh tác tạo sản phẩm nuôi sống xã hội…
II. Các nhân tố hình thành đất
1. Đá mẹ
- Nguồn cung cấp vật chất vô cơ cho đất.
- Quyết định thành phần khoáng vật, thành phần cơ giới của đất.
- Ảnh hưởng tính chất của đất.
2. Khí hậu
- Ảnh hưởng trực tiếp thông qua các yếu tố nhiệt, ẩm
- Ảnh hưởng gián tiếp thông qua chuỗi tác động khí hậu -> thực vật -> đất.
3. Sinh vật
- Cung cấp vật chất hữu cơ cho đất, góp phần phá hủy đá
- Vi sinh vật phân giải xác sinh vật tổng hợp thành mùn
- Sinh vật sống trong đất góp phần làm biến đổi tính chất đất.
4. Địa hình
- Tác động gián tiếp thông qua sự thay đổi các yếu tố nhiệt, ẩm.
- Độ dốc ảnh hưởng đến khả năng giữ đất khác nhau.
- Ảnh hưởng tới khí hậu -> tạo ra các vành đai đất theo độ cao.
5. Thời gian
- Thời gian hình thành đất là tuổi đất
- Tuổi đất là các nhân tố biểu thị thời gin tác động của các yếu tố hình thành đất, thể hiện cường độ của quá trình tác động.
6. Con người
- Con người tác động mạnh mẽ đến đất, làm biến đổi tính chất của đất. Làm đất tốt lên hoặc xấu đi.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học
Trang 63 sgk Địa lí 10
Từ vị trí lớp phủ thổ nhưỡng, hãy cho biết vai trò của lớp phủ thổ nhưỡng đối với hoạt động sản xuất và đời sống con người.
Trang 64 sgk Địa lí 10
Hãy lấy một vài ví dụ về ảnh hưởng của đá mẹ đến đặc điểm của đất mà em biết.
Trang 64 sgk Địa lí 10
Các kiểu khí hậu khác nhau trên Trái Đất có tham gia vào sự hình thành các loại đất khác nhau không? Hãy lấỵ ví dụ chứng minh.
Trang 64 sgk Địa lí 10
Tác động của sinh vật có gì khác với tác động của đá mẹ và khí hậu trong sự hình thành đất?
Trang 65 sgk Địa lí 10
Tác động của con người trong hoạt động sản xuất nông, làm nghiệp có thể làm biến đổi tính chất đất không? Hãy cho ví dụ chứng minh.
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học
Câu 1: Trang 65 sgk Địa lí 10
Nêu khái niệm và đặc trưng cơ bản của đất?
Câu 2: Trang 65 sgk Địa lí 10
Căn cứ vào đâu để phân biệt đất với các vật thể tự nhiên khác như: đá, nước, sinh vật?
Câu 3: Trang 65 sgk Địa lí 10
Trình bày tóm tắt vai trò của từng nhân tố trong quá trình hình thành đất.
=> Trắc nghiệm địa 10 Bài 17: Thổ nhưỡng quyển. Các nhân tố hình thành thổ nhưỡng (P2)
Xem thêm bài viết khác
- Bài 41: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên
- Theo em, mạng lưới sông ngòi dày đặc của nước ta có ảnh hưởng như thế nào đến ngành giao thông vận tải?
- Hãy lấy ví dụ chứng minh rằng địa đới là quy luật phổ biến của các thành phần địa lí?
- Bài 14: Thực hành đọc bản đồ sự phân hóa các đới và kiểu khí hậu trên Trái Đất. Phân tích biểu đồ một số kiểu khí hậu…
- Dựa vào hình 12.1 hãy trình bày hoạt động của gió Tây Ôn đới và gió Mậu dịch.
- Giải bài 3 trang 55 sách TBĐ địa lí 10
- Các nhân tố tự nhiên ảnh hưởng như thế nào tới sư phát triển và phân bố của sinh vật?
- Đáp án câu 3 bài 6: Hệ quả chuyển động xung quanh mặt trời của Trái đất (Trang 22- 24 SGK)
- Hãy so sánh những ưu điểm và nhược điểm của giao thông đường sắt và đường ô tô?
- Dựa vào kiến thức đã học và bản đồ tự nhiên Việt Nam, em hãy cho biết vì sao mực nước lũ ở các sông ngòi miền Trung nước ta thường lên rất nhanh?
- Dựa vào hình 12.4 và 12.5, hãy trình bày và giải thích hoạt động của gió biển, gió đất và gió phơn?
- Tại sao châu Âu và Đông Bắc Hoa Kì mạng lưới đường sắt có mật độ cao?