Công thức tính nhanh số đồng phân Công thức giải nhanh bài tập Hóa học

Công thức tính nhanh số đồng phân được Khoahoc sưu tầm và đăng tải gồm tổng hợp các công thức tính nhanh, số đồng phân este, công thức tính nhanh số đồng phân ankan, công thức tính số đồng phân amin, công thức tính số đồng phân ancol... Đây là tài liệu hữu ích giúp các em học tốt môn Hóa, giải nhanh các bài tập tìm số đồng phân. Dưới đây là nội dung chi tiết, các em tham khảo nhé.

VnDoc.com xin gửi tới bạn đọc bài viết Công thức tính nhanh số đồng phân để bạn đọc cùng tham khảo. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp các công thức tính nhanh về số đồng phân bao gồm số đồng phân ancol, số đồng phân andehit, số đồng phân axit cacboxylict, số đồng phân este, số đồng phân amin, số đồng phân trieste, số đồng phân ete, số đồng phân xeton... Mời các bạn cùng tham chi tiết và tải về tại đây.

1) Cách tính số đồng phân Ankan C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

• Khái niệm: Ankan là những hiđrocacbon no, mạch hở. Trong phân tử ankan chỉ gồm các liên kết đơn C-C và C-H.
• CTTQ: C_nH_2n+2 (n ≥ 1).
• Ankan chỉ có đồng phân mạch cacbon và từ C4 trở đi mới xuất hiện đồng phân.
• Công thức tính nhanh

2^{n - 4} + 1  (3 < n < 7)

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Số đồng phân ankan sẽ là: 2^4-4 + 1 = 2 đồng phân

Vậy C₄H₁₀ có 2 đồng phân.

CH₃-CH₂-CH₂-CH₃

CH₃-CH(CH₃)-CH₃

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Các đồng phân ankan có CTPT C₅H₁₂ là:

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃

CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CH₃

C(CH₃)₄

Vậy có tất cả 3 đồng phân

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Độ bất bão hòa k = số liên kết π + số vòng = (6.2 + 2 - 14) / 2 = 0

Phân tử không có chứa liên kết π hoặc 1 vòng ⇒ Phân tử chỉ chứa liên kết đơn

Hexan C₆H₁₄ có 5 đồng phân mạch cacbon:

Viết các đồng phân cấu tạo của C₆H₁₄ và gọi tên

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃

n-hexan

CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CH₂-CH₃

2-metylpentan

CH₃-CH₂-CH(CH₃)-CH₂-CH₃

3-metylpentan

(CH₃)₂-CH-CH(CH₃)₂

2,2 - đimetylbutan

(CH₃)₃-C-CH₂-CH₃

2,3- đimetybutan

Vậy C₆H₁₄ có 5 đồng phân cấu tạo.

2) Cách tính số đồng phân AnKen C_nH_2n (n ≥ 2).

• Anken là những hiđrocacbon không no, mạch hở, trong phân tử chứa một liên kết đôi.
• CTTQ: C_nH_2n (n ≥ 2).
• Anken có đồng phân mạch C, đồng phân vị trí nối đôi và đồng phân hình học.
• Mẹo tính nhanh đồng phân anken:

Xét 2C mang nối đôi, mỗi C sẽ liên kết với 2 nhóm thế (giống hoặc khác nhau).

Ví dụ với C₄H₈: Trừ đi 2C mang nối đôi sẽ còn 2C và H nhóm thế.

Nếu đề bài yêu cầu tính đồng phân cấu tạo sẽ là: 1+1+1 = 3 đồng phân. Nếu yêu cầu tính đồng phân (bao gồm đồng phân hình học) sẽ là 1+1+2 = 4 đồng phân.

Ví dụ: với C₅H₁₀: Trừ đi 2C mang nối đôi sẽ còn 3C và H nhóm thế.

C₄H₈ có π + v= 1 → nên có 1 π hoặc 1 vòng

Các đồng phân: CH₂=CH-CH₂-CH₃ (1), CH₃-CH=CH-CH₃ (2), CH₂=CH(CH₃)-CH₃(3), xiclobutan (4), metylxiclopropan (5)

Chú ý đồng phân tính cả đồng phân hình học, chất (2) có đồng phân hình học

→ vậy có 6 đồng phân

3) Cách tính số đồng phân Ankin C_nH_2n-2 (n ≥ 2)

• Ankin là những hiđrocacbon không no, mạch hở, trong phân tử chứa một liên kết ba.
• CTTQ: C_nH_2n-2 (n ≥ 2).
• Ankin có đồng phân mạch C, đồng phân vị trí nối ba và không có đồng phân hình học.
• Mẹo tính nhanh đồng phân ankin:

Xét 2C mang nối ba, mỗi C sẽ liên kết với 1 nhóm thế (giống hoặc khác nhau).

Ví dụ với C₄H₆: Trừ đi 2C mang nối ba sẽ còn 2C và H là nhóm thế.

Ta có 2 đồng phân ankin.

Độ bất bão hòa k = số liên kết π + số vòng = (5.2 + 2 - 8) / 2 = 2

Phân tử có chứa 2 liên kết π hoặc 1 vòng + 1 liên kết π

Ankađien C₅H₈ có 6 đồng phân cấu tạo (hay còn gọi là đồng phân mạch cacbon hoăc đồng phân mạch hở).

Akin có 3 đồng phân

C₅H₈ có 2 loại đồng như sau:

Đồng phân cấu tạo ankadien của C₅H₈

CH₂=C=CH-CH₂-CH₃;

CH₂=CH-CH=CH-CH₃;

CH₃-CH=C=CH-CH₃;

CH₂=CH-CH₂-CH=CH₂;

CH₂=C=C(CH₃)₂;

CH₂=CH-C(CH₃)=CH₂.

Đồng phân Ankin có 1 liên kết 3 gồm:

CH≡C-CH₂-CH₂-CH₃;

CH₃-C≡C-CH₂-CH₃;

CH≡C-CH(CH₃)₂

4) Số đồng phân ancol đơn chức no C_nH_2n+2O:

Công thức:

Số ancol C_nH_2n+2O = 2^n-2 (n < 6)

Ví dụ: Tính số đồng phân ancol no, đơn chức, mạch hở từ C₃ → C₅

C₃H₇OH: 2^3-2 = 2 đồng phân.

5) Số đồng phân andehit đơn chức no C_nH_2nO:

Công thức:

Số andehit C_nH_2nO = 2^n-3 (n < 7)

Áp dụng: Tính số đồng phân anđehit sau: C₃H₆O, C₄H₈O.

C₃H₆O, C₄H₈O là công thức của anđehit no, đơn chức, mạch hở.

Với C₃H₆O: 2^3-3 = 1 đồng phân:      CH₃CH₂CHO

Với C₄H₈O: 2^4-3 = 2 đồng phân: CH₃CH₂CH₂CHO; (CH₃)₂CHCHO

6) Số đồng phân axit cacboxylict đơn chức no C_nH_2nO₂

Công thức:

Số axit C_nH_2nO₂ = 2^n-3 (n < 7)

7) Số đồng phân este đơn chức no C_nH_2nO₂

Công thức:

Số este C_nH_2nO₂ = 2^n-2 (n < 5)

8) Số đồng phân amin đơn chức no C_nH_2n+3N

Công thức:

Số amin C_nH_2n+3N = 2^n-1 (n < 5)

9) Số đồng phân trieste tạo bởi glyxerol và hỗn hợp n axit béo

Công thức:

10) Số đồng phân ete đơn chức no C_nH_2n+2O

Công thức:

Áp dụng: Với n = 3 ta có công thức ete là C₃H₈O, thay vào công thức ta được:

đồng phân là CH₃-O-C₂H₅

Thí dụ: 

Ứng với công thức phân tử C₄H₈O₂ có bao nhiêu este đồng phân cấu tạo của nhau?

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Vậy este là este no, đơn chức, mạch hở

Các công thức cấu tạo là:

HCOOCH₂CH₂CH₃

HCOOCH(CH₃)-CH₃

CH₃COOCH₂CH₃

CH₃CH₂COOCH₃

Vậy có tất cả 4 đồng phân este ứng với công thức phân tử C₄H₈O₂.

11) Số đồng phân xeton đơn chức no C_nH_2nO

Công thức:

Áp dụng: Tính số đồng phân xeton C₅H₁₀O

Từ công thức ta tính được:  đồng phân.

Lưu ý: Anđehit và xeton có cùng công thức phân tử với nhau, nên khi đề bài chỉ cho CTPT mà không đề cập đến loại hợp chất nào thì phải tính cả hai.

12) Đồng phân RH thơm và đồng đẳng benzen C_nH_2n-6 (n ≥ 6)

C_nH_2n-6 = (n - 6)² (7 ≤ n ≤10)

Tính số đồng phân của các hiđrocacbon thơm C₇H₈

Ta có n = 7, thay vào công thức ta được (7-6)² = 1

13) Đồng phân phenol đơn chức

C_nH_2n-6O = 3^n-6 (6 < n < 9)

Áp dụng:

C₇H₈O: 3^7-6 = 3 đồng phân.

14) Công thức tính số đi, tri, tetra.....n peptit tối đa tạo bởi hỗn hợp gồm x amino axit khác nhau

Số n peptit max = xⁿ

Ví dụ: Có tối đa bao nhiêu đipeptit, tripeptit thu được từ hỗn hợp gồm 2 amino axit là glyxin và alanin?

Số đipeptit = 2² = 4

Số tripeptit = 2³ = 8

Câu hỏi vận dụng liên quan 

Hướng dẫn giải bài tập

Ta có: Δ = (2.4 + 2 - 8)/2= 1 ⇒ có 1 lk π hoặc 1 vòng ⇒ có 2 dạng mạch cacbon:

- Mạch hở có 1 liên kết đôi trong phân tử

+ Mạch chính 4C: C-C-C-C viết được 2 TH đồng phân vị trí nối đôi:

CH₂ = CH-CH₂ –CH₃ và CH₃ - CH=CH –CH₃

- Mạch vòng và chỉ có liên kết đơn

Vậy có 5 đồng phân.

Hướng dẫn giải bài tập

Độ bất bão hòa Δ = (5.2 - 11 + 2 - 1 + 1.2)/2 = 1

Nên phân tử có 1 nối đôi hoặc 1 vòng

Hướng dẫn giải bài tập

CH₃ - CH₂ - CH = CH₂

CH₃ - CH = CH - CH₃

CH₃-C(CH₃)=CH₂

Hướng dẫn giải bài tập

Các đồng phân cấu tạo mạch hở của C₅H₁₀ là (không xét đồng phân hình học)

H₂C=CH-CH₂-CH₂-CH₃

H₂C-CH=CH-CH₂-CH₃

CH₂=CH(CH₃)-CH₂-CH₃

(CH₃)₂C=CH-CH₃

(CH3)2CH-CH=CH₂

Hướng dẫn giải bài tập

Hướng dẫn giải bài tập

Đồng phân của C₅H₈

Độ bất bão hòa k = số liên kết π + số vòng = (5.2 + 2 - 8) / 2 = 2

Phân tử có chứa 2 liên kết π hoặc 1 vòng + 1 liên kết π

Ankađien C₅H₈ có 6 đồng phân cấu tạo (hay còn gọi là đồng phân mạch cacbon hoặc đồng phân mạch hở).

Akin có 3 đồng phân

C₅H₈ có 2 loại đồng như sau:

Đồng phân cấu tạo ankadien của C₅H₈

CH₂=C=CH-CH₂-CH₃;

CH₂=CH-CH=CH-CH₃;

CH₃-CH=C=CH-CH₃;

CH₂=CH-CH₂-CH=CH₂;

CH₂=C=C(CH₃)₂;

CH₂=CH-C(CH₃)=CH₂.

Đồng phân Ankin có 1 liên kết 3 gồm:

CH≡C-CH₂-CH₂-CH₃;

CH₃-C≡C-CH₂-CH₃;

CH≡C-CH(CH₃)₂

Hướng dẫn giải bài tập

Độ bất bão hòa k = số liên kết π + số vòng = (6.2 + 2 - 14) / 2 = 0

Phân tử không có chứa liên kết π hoặc 1 vòng ⇒ Phân tử chỉ chứa liên kết đơn

Hexan C₆H₁₄ có 5 đồng phân mạch cacbon:

Viết các đồng phân cấu tạo của C₆H₁₄ và gọi tên

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃: n-hexan

CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CH₂-CH₃: 2-metylpentan

CH₃-CH₂-CH(CH₃)-CH₂-CH₃: 3-metylpentan

(CH₃)₂-CH-CH(CH₃)₂: 2,2 - đimetylbutan

(CH₃)₃-C-CH₂-CH₃: 2,3- đimetybutan

Vậy C₆H₁₄ có 5 đồng phân cấu tạo.

Hướng dẫn giải bài tập

Các đồng phân ankan có CTPT C₅H₁₂ là:

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃

CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CH₃

C(CH₃)₄

Vậy có tất cả 3 đồng phân.

Hướng dẫn giải bài tập

Hợp chất C₉H₁₂ có π + v = 4, các đồng phân chứa vòng benzen gồm

CH₃CH₂CH₃-C₆H₅; (CH₃)₂CH-C₆H₅;

o-CH₃C₆H₅C₂H₅; m-CH₃C₆H₅C₂H₅; p-CH₃C₆H₅C₂H₅

1,2,3-(CH₃)₃C₆H₃; 1,2,4-(CH₃)₃C₆H₃; 1,3,5-(CH₃)₃C₆H₃.

Câu hỏi trắc nghiệm đồng phân 

Câu 1: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C₂H₄Cl₂ là

A. 1

B. 3

C. 2

D. 4.

Câu 2.  Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C₂H₇N là

A. 3

B. 2

C. 1

D. 4.

Câu 3. Số công thức cấu tạo mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C₂H₄O là

A. 3

B. 2

C. 1

D. 4.

Câu 4. Số đồng phân cấu tạo ứng với công thức phân tử C₅H₁₂ là

A. 6

B. 4

C. 5

D. 3

Câu 5. Số đồng phân cấu tạo ứng với công thức phân tử C₆H₁₄ là

A. 3

B. 4

C. 5

D. 6.

Câu 6. Ứng với công thức phân tử C₄H₈ có bao nhiêu đồng phân cấu tạo mạch hở?

A.2

B. 4

C. 3

D. 5

Câu 7. Ứng với công thức phân tử C₄H₁₀ có bao nhiêu đồng phân cấu tạo mạch hở?

A.4

B. 5

C. 6

D. 3

Câu 8. Có bao nhiêu đồng phân ankin C₅H₈ tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃?

A. 3

B. 2

C. 4

D. 1

Câu 9. Số đồng phân Hiđrocacbon thơm ưng với công thức C₈H₁₀ là

A. 4

B. 2

C. 3

D. 5

Câu 10. Số đồng phân cấu tạo của C₄H₁₀O là

A. 3

B. 4

C. 6

D. 7.

Câu 12. Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử là C₅H₁₁Cl?

A. 6 đồng phân.

B. 7 đồng phân.

C. 5 đồng phân.

D. 8 đồng phân.

Câu 13. Công thức đơn giản nhất của hiđrocacbon M là C_nH_2n+1. M thuộc dãy đồng đẳng nào ?

A. ankan.

B. không đủ dữ kiện để xác định.

C. ankan hoặc xicloankan.

D. xicloankan.

Câu 14. Cho C₇H₁₆ tác dụng với clo có chiếu sáng theo tỉ lệ mol 1 : 1, thu được hỗn hợp gồm 3 dẫn xuất monoclo. Số công thức cấu tạo của C₇H­₁₆ có thể có là

A. 4.

B. 5.

C. 2.

D. 3.

Câu 15. Chất nào sau đây có đồng phân hình học?

A. CH₂ = CH – CH₂ – CH₃

B. CH₃ – CH – C(CH₃)₂.

C. CH₃ – CH = CH – CH₂ – CH₃

D. (CH₃)₂ – CH – CH = CH₂

Câu 16. Số đồng phân amin thơm ứng với công thức C₇H₉N là

A. 3

B. 4

C. 5

D. 6

Câu 17. Số đồng phân cấu tạo bậc 1 của amin ứng với công thức phân tử C₃H₉N là:

A. 5.

B. 3.

C. 2.

D. 4.

Câu 18. Số đồng phân este ứng với công thức phân tử C₃H₆O₂ là

A. 2

B. 3

C. 4

D. 5

Câu 19. Cho tất cả các đồng phân đơn chức, mạch hở, có cùng công thức phân tử C₂H₄O₂ lần lượt tác dụng với Na, NaOH, NaHCO₃. Số phản ứng xảy ra là:

A. 2

B. 5

C. 4

D. 3

Câu 20. Số chất đồng phân cấu tạp của nhau có công thức phân tử C₄H₈O₂ đều tác dụng được với NaOH là

A. 4

B. 5

C. 6

D. 8

...............................

Mời các bạn tham khảo một số tài liệu liên quan: 

• 50 dạng toán ôn thi tốt nghiệp THPT năm 2022
• Cấu trúc đề thi thpt quốc gia 2022 - Tất cả các môn
• Đáp án đề minh họa 2022 tất cả các môn

Công thức tính nhanh số đồng phân được Khoahoc chia sẻ trên đây. Hy vọng với tài liệu này sẽ giúp ích cho các em có thêm tài liệu ôn tập, củng cố kiến thức cũng như chuẩn bị tốt cho kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông sắp tới. Chúc các em học tốt, ngoài ra các em có thể tham khảo thêm các môn học khác đều có tại tài liệu học tập lớp 12 này nhé