khoahoc.com.vn Lớp 12 Giải hóa 12 Thi THPT Quốc Gia

Công thức tính nhanh số đồng phân Công thức giải nhanh bài tập Hóa học

Nội dung
  • 1 Đánh giá

Công thức tính nhanh số đồng phân được Khoahoc sưu tầm và đăng tải gồm tổng hợp các công thức tính nhanh, số đồng phân este, công thức tính nhanh số đồng phân ankan, công thức tính số đồng phân amin, công thức tính số đồng phân ancol... Đây là tài liệu hữu ích giúp các em học tốt môn Hóa, giải nhanh các bài tập tìm số đồng phân. Dưới đây là nội dung chi tiết, các em tham khảo nhé.

Công thức tính nhanh Hóa học - Công thức tính nhanh số đồng phân

VnDoc.com xin gửi tới bạn đọc bài viết Công thức tính nhanh số đồng phân để bạn đọc cùng tham khảo. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp các công thức tính nhanh về số đồng phân bao gồm số đồng phân ancol, số đồng phân andehit, số đồng phân axit cacboxylict, số đồng phân este, số đồng phân amin, số đồng phân trieste, số đồng phân ete, số đồng phân xeton... Mời các bạn cùng tham chi tiết và tải về tại đây.

1) Cách tính số đồng phân Ankan CnH2n+2 (n ≥ 1).

  • Khái niệm: Ankan là những hiđrocacbon no, mạch hở. Trong phân tử ankan chỉ gồm các liên kết đơn C-C và C-H.
  • CTTQ: CnH2n+2 (n ≥ 1).
  • Ankan chỉ có đồng phân mạch cacbon và từ C4 trở đi mới xuất hiện đồng phân.
  • Công thức tính nhanh

2n - 4 + 1  (3 < n < 7)

Ví dụ 1: Tính số đồng phần của ankan C4H10

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Số đồng phân ankan sẽ là: 24-4 + 1 = 2 đồng phân

Vậy C4H10 có 2 đồng phân.

CH3-CH2-CH2-CH3

CH3-CH(CH3)-CH3

Ví dụ 2: Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C5H12?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Các đồng phân ankan có CTPT C5H12 là:

CH3-CH2-CH2-CH2-CH3

CH3-CH(CH3)-CH2-CH3

C(CH3)4

Vậy có tất cả 3 đồng phân

Ví dụ 3. C6H14 có bao nhiêu đồng phân cấu tạo?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Độ bất bão hòa k = số liên kết π + số vòng = (6.2 + 2 - 14) / 2 = 0

Phân tử không có chứa liên kết π hoặc 1 vòng ⇒ Phân tử chỉ chứa liên kết đơn

Hexan C6H14 có 5 đồng phân mạch cacbon:

Viết các đồng phân cấu tạo của C6H14 và gọi tên

CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3

n-hexan

CH3-CH(CH3)-CH2-CH2-CH3

2-metylpentan

CH3-CH2-CH(CH3)-CH2-CH3

3-metylpentan

(CH3)2-CH-CH(CH3)2

2,2 - đimetylbutan

(CH3)3-C-CH2-CH3

2,3- đimetybutan

Vậy C6H14 có 5 đồng phân cấu tạo.

2) Cách tính số đồng phân AnKen CnH2n (n ≥ 2).

  • Anken là những hiđrocacbon không no, mạch hở, trong phân tử chứa một liên kết đôi.
  • CTTQ: CnH2n (n ≥ 2).
  • Anken có đồng phân mạch C, đồng phân vị trí nối đôi và đồng phân hình học.
  • Mẹo tính nhanh đồng phân anken:

Xét 2C mang nối đôi, mỗi C sẽ liên kết với 2 nhóm thế (giống hoặc khác nhau).

Ví dụ với C4H8: Trừ đi 2C mang nối đôi sẽ còn 2C và H nhóm thế.

Tính số đồng phân của anken

Nếu đề bài yêu cầu tính đồng phân cấu tạo sẽ là: 1+1+1 = 3 đồng phân. Nếu yêu cầu tính đồng phân (bao gồm đồng phân hình học) sẽ là 1+1+2 = 4 đồng phân.

Ví dụ: với C5H10: Trừ đi 2C mang nối đôi sẽ còn 3C và H nhóm thế.

Tính số đồng phân của C5H10

Ví dụ: Xác định số đồng phân của C4H8

C4H8 có π + v= 1 → nên có 1 π hoặc 1 vòng

Các đồng phân: CH2=CH-CH2-CH3 (1), CH3-CH=CH-CH3 (2), CH2=CH(CH3)-CH3(3), xiclobutan (4), metylxiclopropan (5)

Chú ý đồng phân tính cả đồng phân hình học, chất (2) có đồng phân hình học

→ vậy có 6 đồng phân

3) Cách tính số đồng phân Ankin CnH2n-2 (n ≥ 2)

  • Ankin là những hiđrocacbon không no, mạch hở, trong phân tử chứa một liên kết ba.
  • CTTQ: CnH2n-2 (n ≥ 2).
  • Ankin có đồng phân mạch C, đồng phân vị trí nối ba và không có đồng phân hình học.
  • Mẹo tính nhanh đồng phân ankin:

Xét 2C mang nối ba, mỗi C sẽ liên kết với 1 nhóm thế (giống hoặc khác nhau).

Ví dụ với C4H6: Trừ đi 2C mang nối ba sẽ còn 2C và H là nhóm thế.

C1C2
1C1C1 đồng phân
2CH1 đồng phân

Ta có 2 đồng phân ankin.

Ví dụ: Xác định số đồng phân của C5H8

Độ bất bão hòa k = số liên kết π + số vòng = (5.2 + 2 - 8) / 2 = 2

Phân tử có chứa 2 liên kết π hoặc 1 vòng + 1 liên kết π

Ankađien C5H8 có 6 đồng phân cấu tạo (hay còn gọi là đồng phân mạch cacbon hoăc đồng phân mạch hở).

Akin có 3 đồng phân

C5H8 có 2 loại đồng như sau:

Đồng phân cấu tạo ankadien của C5H8

CH2=C=CH-CH2-CH3;

CH2=CH-CH=CH-CH3;

CH3-CH=C=CH-CH3;

CH2=CH-CH2-CH=CH2;

CH2=C=C(CH3)2;

CH2=CH-C(CH3)=CH2.

Đồng phân Ankin có 1 liên kết 3 gồm:

CH≡C-CH2-CH2-CH3;

CH3-C≡C-CH2-CH3;

CH≡C-CH(CH3)2

4) Số đồng phân ancol đơn chức no CnH2n+2O:

Công thức:

Số ancol CnH2n+2O = 2n-2 (n < 6)

Ví dụ: Tính số đồng phân ancol no, đơn chức, mạch hở từ C3 → C5

C3H7OH: 23-2 = 2 đồng phân.

5) Số đồng phân andehit đơn chức no CnH2nO:

Công thức:

Số andehit CnH2nO = 2n-3 (n < 7)

Áp dụng: Tính số đồng phân anđehit sau: C3H6O, C4H8O.

C3H6O, C4H8O là công thức của anđehit no, đơn chức, mạch hở.

Với C3H6O: 23-3 = 1 đồng phân:      CH3CH2CHO

Với C4H8O: 24-3 = 2 đồng phân: CH3CH2CH2CHO; (CH3)2CHCHO

6) Số đồng phân axit cacboxylict đơn chức no CnH2nO2

Công thức:

Số axit CnH2nO2 = 2n-3 (n < 7)

7) Số đồng phân este đơn chức no CnH2nO2

Công thức:

Số este CnH2nO2 = 2n-2 (n < 5)

8) Số đồng phân amin đơn chức no CnH2n+3N

Công thức:

Số amin CnH2n+3N = 2n-1 (n < 5)

9) Số đồng phân trieste tạo bởi glyxerol và hỗn hợp n axit béo

Công thức: Công thức tính nhanh số đồng phân

10) Số đồng phân ete đơn chức no CnH2n+2O

Công thức: Công thức tính nhanh số đồng phân

Áp dụng: Với n = 3 ta có công thức ete là C3H8O, thay vào công thức ta được:

\frac{\left(3-1\right)\left(3-2\right)}{2} đồng phân là CH3-O-C2H5

Thí dụ: 

Ứng với công thức phân tử C4H8O2 có bao nhiêu este đồng phân cấu tạo của nhau?

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Vậy este là este no, đơn chức, mạch hở

Các công thức cấu tạo là:

HCOOCH2CH2CH3

HCOOCH(CH3)-CH3

CH3COOCH2CH3

CH3CH2COOCH3

Vậy có tất cả 4 đồng phân este ứng với công thức phân tử C4H8O2.

11) Số đồng phân xeton đơn chức no CnH2nO

Công thức: Công thức tính nhanh số đồng phân

Áp dụng: Tính số đồng phân xeton C5H10O

Từ công thức ta tính được:  \frac{\left(5-2\right)\left(5-3\right)}{2}=3đồng phân.

Lưu ý: Anđehit và xeton có cùng công thức phân tử với nhau, nên khi đề bài chỉ cho CTPT mà không đề cập đến loại hợp chất nào thì phải tính cả hai.

12) Đồng phân RH thơm và đồng đẳng benzen CnH2n-6 (n ≥ 6)

CnH2n-6 = (n - 6)2 (7 ≤ n ≤10)

Tính số đồng phân của các hiđrocacbon thơm C7H8

Ta có n = 7, thay vào công thức ta được (7-6)2 = 1

13) Đồng phân phenol đơn chức

CnH2n-6O = 3n-6 (6 < n < 9)

Áp dụng:

C7H8O: 37-6 = 3 đồng phân.

14) Công thức tính số đi, tri, tetra.....n peptit tối đa tạo bởi hỗn hợp gồm x amino axit khác nhau

Số n peptit max = xn

Ví dụ: Có tối đa bao nhiêu đipeptit, tripeptit thu được từ hỗn hợp gồm 2 amino axit là glyxin và alanin?

Số đipeptit = 22 = 4

Số tripeptit = 23 = 8

Câu hỏi vận dụng liên quan 

Bài 1: Hợp chất X có CTPT C4H8. Xác định các đông phân cấu tạo của X

Hướng dẫn giải bài tập

Ta có: Δ = (2.4 + 2 - 8)/2= 1 ⇒ có 1 lk π hoặc 1 vòng ⇒ có 2 dạng mạch cacbon:

- Mạch hở có 1 liên kết đôi trong phân tử

+ Mạch chính 4C: C-C-C-C viết được 2 TH đồng phân vị trí nối đôi:

CH2 = CH-CH2 –CH3 và CH3 - CH=CH –CH3

Đồng phân

- Mạch vòng và chỉ có liên kết đơn

Bài tập xác định đồng phân

Đồng phân hữu cơ

Vậy có 5 đồng phân.

Bài 2: Tổng số liên kết π và vòng ứng với công thức C5H11O2ClN2 là

Hướng dẫn giải bài tập

Độ bất bão hòa Δ = (5.2 - 11 + 2 - 1 + 1.2)/2 = 1

Nên phân tử có 1 nối đôi hoặc 1 vòng

Bài 3: Số công thức tạo mạch hở có thể có ứng với công thức phân tử C4H8 là

Hướng dẫn giải bài tập

CH3 - CH2 - CH = CH2

CH3 - CH = CH - CH3

CH3-C(CH3)=CH2

Bài 4: Số công thức tạo mạch có thể có ứng với công thức phân tử C5H10 là

Hướng dẫn giải bài tập

Các đồng phân cấu tạo mạch hở của C5H10 là (không xét đồng phân hình học)

H2C=CH-CH2-CH2-CH3

H2C-CH=CH-CH2-CH3

CH2=CH(CH3)-CH2-CH3

(CH3)2C=CH-CH3

(CH3)2CH-CH=CH2

Bài 5: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C3H7Cl là

Hướng dẫn giải bài tập

Đồng phân

Bài 6. Ứng với công thức phân tử C5H8 có bao nhiêu ankin đồng phân của nhau

Hướng dẫn giải bài tập

Đồng phân của C5H8

Độ bất bão hòa k = số liên kết π + số vòng = (5.2 + 2 - 8) / 2 = 2

Phân tử có chứa 2 liên kết π hoặc 1 vòng + 1 liên kết π

Ankađien C5H8 có 6 đồng phân cấu tạo (hay còn gọi là đồng phân mạch cacbon hoặc đồng phân mạch hở).

Akin có 3 đồng phân

C5H8 có 2 loại đồng như sau:

Đồng phân cấu tạo ankadien của C5H8

CH2=C=CH-CH2-CH3;

CH2=CH-CH=CH-CH3;

CH3-CH=C=CH-CH3;

CH2=CH-CH2-CH=CH2;

CH2=C=C(CH3)2;

CH2=CH-C(CH3)=CH2.

Đồng phân Ankin có 1 liên kết 3 gồm:

CH≡C-CH2-CH2-CH3;

CH3-C≡C-CH2-CH3;

CH≡C-CH(CH3)2

Bài 7. C6H14 có bao nhiêu đồng phân cấu tạo?

Hướng dẫn giải bài tập

Độ bất bão hòa k = số liên kết π + số vòng = (6.2 + 2 - 14) / 2 = 0

Phân tử không có chứa liên kết π hoặc 1 vòng ⇒ Phân tử chỉ chứa liên kết đơn

Hexan C6H14 có 5 đồng phân mạch cacbon:

Viết các đồng phân cấu tạo của C6H14 và gọi tên

CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3: n-hexan

CH3-CH(CH3)-CH2-CH2-CH3: 2-metylpentan

CH3-CH2-CH(CH3)-CH2-CH3: 3-metylpentan

(CH3)2-CH-CH(CH3)2: 2,2 - đimetylbutan

(CH3)3-C-CH2-CH3: 2,3- đimetybutan

Vậy C6H14 có 5 đồng phân cấu tạo.

Bài 8. Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C5H12

Hướng dẫn giải bài tập

Các đồng phân ankan có CTPT C5H12 là:

CH3-CH2-CH2-CH2-CH3

CH3-CH(CH3)-CH2-CH3

C(CH3)4

Vậy có tất cả 3 đồng phân.

Câu 9. Ứng với công thức C9H12 có bao nhiêu đồng phân có cấu tạo chứa vòng benznen

Hướng dẫn giải bài tập

Hợp chất C9H12 có π + v = 4, các đồng phân chứa vòng benzen gồm

CH3CH2CH3-C6H5; (CH3)2CH-C6H5;

o-CH3C6H5C2H5; m-CH3C6H5C2H5; p-CH3C6H5C2H5

1,2,3-(CH3)3C6H3; 1,2,4-(CH3)3C6H3; 1,3,5-(CH3)3C6H3.

Câu hỏi trắc nghiệm đồng phân 

Câu 1: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C2H4Cl2 là

A. 1

B. 3

C. 2

D. 4.

Xem đáp án
Đáp án C

CH3 – CHCl2; Cl – CH2 – CH2 – Cl

Câu 2.  Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C2H7N là

A. 3

B. 2

C. 1

D. 4.

Xem đáp án
Đáp án B

CH3 – CH2 – NH2; CH3 – NH – CH3

Câu 3. Số công thức cấu tạo mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C2H4O là

A. 3

B. 2

C. 1

D. 4.

Xem đáp án
Đáp án C

CH3 – CH = O

Câu 4. Số đồng phân cấu tạo ứng với công thức phân tử C5H12 là

A. 6

B. 4

C. 5

D. 3

Xem đáp án
Đáp án D

Câu 5. Số đồng phân cấu tạo ứng với công thức phân tử C6H14 là

A. 3

B. 4

C. 5

D. 6.

Xem đáp án
Đáp án C

Câu 6. Ứng với công thức phân tử C4H8 có bao nhiêu đồng phân cấu tạo mạch hở?

A.2

B. 4

C. 3

D. 5

Xem đáp án
Đáp án C

Câu 7. Ứng với công thức phân tử C4H10 có bao nhiêu đồng phân cấu tạo mạch hở?

A.4

B. 5

C. 6

D. 3

Xem đáp án
Đáp án B

Câu 8. Có bao nhiêu đồng phân ankin C5H8 tác dụng với dung dịch AgNO3 trong NH3?

A. 3

B. 2

C. 4

D. 1

Xem đáp án
Đáp án B

Câu 9. Số đồng phân Hiđrocacbon thơm ưng với công thức C8H10 là

A. 4

B. 2

C. 3

D. 5

Xem đáp án
Đáp án A

Câu 10. Số đồng phân cấu tạo của C4H10O là

A. 3

B. 4

C. 6

D. 7.

Xem đáp án
Đáp án D

Câu 12. Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử là C5H11Cl?

A. 6 đồng phân.

B. 7 đồng phân.

C. 5 đồng phân.

D. 8 đồng phân.

Xem đáp án
Đáp án D 8 đồng phân

Câu 13. Công thức đơn giản nhất của hiđrocacbon M là CnH2n+1. M thuộc dãy đồng đẳng nào ?

A. ankan.

B. không đủ dữ kiện để xác định.

C. ankan hoặc xicloankan.

D. xicloankan.

Xem đáp án
Đáp án A

Công thức phân tử của M là (CnH2n+1)m => CnmH2nm+m

=> Với m = 2 => CTPT của M là C2nH2n+2

Vậy M thuộc dãy đồng đẳng của ankan

Câu 14. Cho C7H16 tác dụng với clo có chiếu sáng theo tỉ lệ mol 1 : 1, thu được hỗn hợp gồm 3 dẫn xuất monoclo. Số công thức cấu tạo của C7H­16 có thể có là

A. 4.

B. 5.

C. 2.

D. 3.

Xem đáp án
Đáp án A

Câu 15. Chất nào sau đây có đồng phân hình học?

A. CH2 = CH – CH2 – CH3

B. CH3 – CH – C(CH3)2.

C. CH3 – CH = CH – CH2 – CH3

D. (CH3)2 – CH – CH = CH2

Xem đáp án
Đáp án C

Câu 16. Số đồng phân amin thơm ứng với công thức C7H9N là

A. 3

B. 4

C. 5

D. 6

Xem đáp án
Đáp án C

C7H9N có a = π + v = 4

Đồng phân bậc 1 là:

Đồng phân

Đồng phân bậc II là: C6H5NHCH3

Không có đồng phân bậc III

→ có 5 đồng phân

Đáp án cần chọn là: B

Câu 17. Số đồng phân cấu tạo bậc 1 của amin ứng với công thức phân tử C3H9N là:

A. 5.

B. 3.

C. 2.

D. 4.

Xem đáp án
Đáp án C

Các đồng phân amin bậc 1 ứng với công thức phân tử C3H9N là :

CH3CH2CH2NH2; (CH3)2CHNH2

=> Vậy có 2 CTCT thỏa mãn

Câu 18. Số đồng phân este ứng với công thức phân tử C3H6O2 là

A. 2

B. 3

C. 4

D. 5

Xem đáp án
Đáp án A

Các đồng phân este có CTPT C3H6O2 là

HCOOCH2CH3

CH3COOCH3

Câu 19. Cho tất cả các đồng phân đơn chức, mạch hở, có cùng công thức phân tử C2H4O2 lần lượt tác dụng với Na, NaOH, NaHCO3. Số phản ứng xảy ra là:

A. 2

B. 5

C. 4

D. 3

Xem đáp án
Đáp án C

C2H4O2 có 2 đồng phân là: HCOOCH3 và CH3COOH.

CH3COOH tác dụng được với: Na, NaOH, NaHCO3

HCOOCH3 tác dụng được với: NaOH

=> Có 4 phản ứng xảy ra

Câu 20. Số chất đồng phân cấu tạp của nhau có công thức phân tử C4H8O2 đều tác dụng được với NaOH là

A. 4

B. 5

C. 6

D. 8

Xem đáp án
Đáp án C

Dễ dàng tính nhanh được . Các đồng phân là este hoặc axit của C4H8O2 sẽ tác dụng được với dung dịch NaOH.

6 đồng phân 2 axit và 4 este) đó là :

CH3CH2CH2COOH, CH3CH(CH3)COOH, HCOOCH2CH2CH3,

HCOOCH(CH3)CH3, CH3COOCH2CH3, CH3CH2COOCH3.

...............................

Mời các bạn tham khảo một số tài liệu liên quan: 

Công thức tính nhanh số đồng phân được Khoahoc chia sẻ trên đây. Hy vọng với tài liệu này sẽ giúp ích cho các em có thêm tài liệu ôn tập, củng cố kiến thức cũng như chuẩn bị tốt cho kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông sắp tới. Chúc các em học tốt, ngoài ra các em có thể tham khảo thêm các môn học khác đều có tại tài liệu học tập lớp 12 này nhé

Liên kết tải về

Link Download chính thức:

Các phiên bản khác và liên quan:

Tài liệu tham khảo khác
Chủ đề liên quan
Mới nhất trong tuần