Để xác định cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa người ta thường dựa vào số liệu thống kê tỉ lệ người biết chữ Ôn tập Địa 10

Để xác định cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa người ta thường dựa vào số liệu thống kê tỉ lệ người biết chữ được Khoahoc sưu tầm và đăng tải. Hướng dẫn các em trả lời câu hỏi trong bài cũng như tìm hiểu thêm về cơ câu dân số là gì, cách phân loại cơ cấu dân số. Dưới đây là nội dung chi tiết, các em tham khảo nhé

• Công thức tính góc nhập xạ là gì?

Câu hỏi: Để xác định cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa người ta thường dựa vào số liệu thống kê tỉ lệ người biết chữ (từ 15 tuổi trở lên) và số năm đi học của những người:

A. Từ 15 tuổi trở lên.

B. Từ 20 tuổi trở lên

C. Từ 30 tuổi trở lên

D. Từ 25 tuổi trở lên

Trả lời:

Đáp án đúng: D. Từ 25 tuổi trở lên

Giải thích:

Để xác định cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa người ta thường dựa vào số liệu thống kê tỉ lệ người biết chữ (từ 15 tuổi trở lên) và số năm đi học của những người từ 25 tuổi trở lên

1. Cơ cấu dân số là gì?

Ngoài quy mô và phân bố dân số, cơ cấu dân số là đặc tính thứ ba, được hình thành dưới tác động của sự thay đổi mức sinh, mức chết và di dân. Sự phân chia tổng số dân của một nước hay một vùng thành các nhóm, các bộ phận theo một tiêu thức đặc trưng nhất định gọi là cơ cấu dân số. Ví dụ: như cơ cấu tự nhiên (tuổi và giới tính), cơ cấu dân tộc và cơ cấu xã hội tình trạng hôn nhân, tôn giáo, trình độ học vấn…). Trong đó cơ cấu tuổi và giới tính của dân số là quan trọng nhất bởi vì không những nó ảnh hưởng tới mức sinh, mức chết và di dân mà còn ảnh hưởng tới quá trình phát triển kinh tế xã hội.

2. Cách phân loại cơ cấu dân số.

a. Cơ cấu dân số theo giới

-Khái niệm: Là biểu thị tương quan giữa giới nam so với giới nữ hoặc so với tổng số dân (đơn vị: %).

- Đặc điểm:

+ Cơ cấu dân số theo giới có sự biến động theo thời gian, từng nước, từng khu vực.

+ Nước phát triển nữ nhiều hơn nam và ngược lại.

- Nguyên nhân: Trình độ phát triển kinh tế, chuyển cư, tuổi thọ trung bình nữ lớn hơn nam.

- Ảnh hưởng của cơ cấu dân số: Ảnh hưởng đến phân bố sản xuất, tổ chức đời sống xã hội, hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia...

b. Cơ cấu dân số theo tuổi

Tuổi là một tiêu thức được sử dụng rất phổ biến trong các nghiên cứu về dân số và xã hội. Trong dân số, tuổi được xác định theo tuổi tròn (lấy tròn theo số lần đã qua ngày kỷ niệm sinh nhật). Để đánh giá cơ cấu tuổi của dân số, ta chia tổng số dân theo từng độ tuổi hay nhóm tuổi. Nhóm tuổi có khoảng cách đều nhau 5 năm, 10 năm, hoặc khoảng cách tuổi không đều nhau tùy thuộc mục đích nghiên cứu như các nhóm dưới tuổi lao động (0-14), trong tuổi lao động (15-60), và trên tuổi lao động (từ 60 trở lên)… rồi tính tỷ trọng dân số của từng độ tuổi hay nhóm tuổi trong tổng số dân. Cơ cấu tuổi là biến số quan trọng trong quá trình phát triển và để lập kế hoạch phát triển KTXH, trong quá trình kế hoạch hóa nguồn lao động. Nó cũng là cơ sở quan trọng để đánh giá các quá trình dân số, tái sản xuất dân số, lập các kế hoạch và theo dõi tình hình thực hiện KHHGĐ…

c. Cơ cấu dân số theo lao động

Cơ cấu dân số theo lao động cho biết nguồn lao động và dân số hoạt động theo khu vực kinh tế.

* Nguồn lao động

- Khái niệm: Là dân số trong tuổi lao động có khả năng tham gia lao động.

- Phân loại:

+ Nhóm dân số hoạt động kinh tế.

+ Nhóm dân số không hoạt động kinh tế.

* Dân số hoạt động theo khu vực kinh tế.

- Các khu vực kinh tế:

+ Khu vực I: Nông - lâm - ngư nghiệp.

+ Khu vực II: Công nghiệp - xây dựng.

+ Khu vực III: Dịch vụ.

- Đặc điểm: Xu hướng tăng ở khu vực II và III, giảm khu vực I.

d. Cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa

- Đặc điểm:

+ Phản ánh trình độ dân trí và học vấn của dân cư, một tiêu chí để đánh giá chất lượng cuộc sống của một quốc gia.

+ Các nước phát triển có trình độ văn hoá cao hơn các nước đang phát triển và kém phát triển.

Bảng Tỉ lệ biết chữ (từ 15 tuổi trở lên) và số năm đến trường (từ 25 tuổi trở lên), năm 2000

- Tiêu chí xác định cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa:

+ Tỉ lệ người biết chữ 15 tuổi trở lên.

+ Số năm đi học của người 25 tuổi trở lên.

e. Cơ cấu dân số theo một số tiêu thức khác

* Cơ cấu dân số theo thành thị, nông thôn

Là sự phân chia dân số theo vùng thành thị và nông thôn. Muốn tính tỷ lệ dân số thành thị hay nông thôn của một địa phương ta lấy tổng dân số nông thôn hay thành thị chia cho tổng dân số của địa phương đó.

* Cơ cấu dân tộc – tôn giáo

Cơ cấu dân tộc: Đó là sự phân chia dân số theo các nhóm dân tộc. Việc nghiên cứu sự biến đổi trong quy mô và gia tăng dân số của các dân tộc khác nhau cùng với sự phát triển trong kinh tế, văn hóa giáo dục và sức khỏe của từng dân tộc là những thông tin hết sức quan trọng nhằm mục đích đạt được sự phát triển bình đẳng đồng đều giữa các dân tộc trong một quốc gia.

* Cơ cấu dân số hoạt động kinh tế

Cơ cấu dân số hoạt động kinh tế phân chia thành nhóm những người có khả năng tham gia hoạt động sản xuất và nhóm những người chỉ tiêu dùng (nhóm phụ thuộc).

* Cơ cấu theo trình độ học vấn, trình độ chuyên môn kỹ thuật

Đây cũng là đặc trưng rất quan trọng của dân số. Theo cơ cấu này dân số từ 5 tuổi trở lên được xem xét theo các nội dung sau: (1) tình hình nhập học, (2) quá trình học tập, (3) trình độ học vấn cao nhất, trình độ chuyên môn kỹ thuật cao nhất (đối với dân số từ 13 tuổi trở lên) đạt được.

* Cơ cấu dân số theo tình trạng hôn nhân

Dân số từ 13 tuổi trở lên được phân chia theo các nhóm: (1) Chưa từng có vợ (chồng), (2) Có vợ (chồng), (3) Góa vợ hoặc chồng (nhưng chưa kết hôn lại tại thời điểm điều tra), (4) Ly hôn (chưa kết hôn lại tại thời điểm điều tra), (5) Ly thân.

• Giới hạn phía trên của sinh quyển là?
• Yếu tố nào sau đây hiện nay giữ vai trò quan trọng nhất trong việc quyết định tỉ suất sinh của một nước?
• Đặc điểm tự nhiên tạo nên nét tương đồng giữa các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á là
• Nhân tố có ý nghĩa quyết định đến phân bố dân cư là?
• Để phù hợp với thời gian nơi đến khi đi từ phía Đông sang phía Tây qua kinh tuyến đổi ngày cần?
• Gió nào sau đây gây mưa lớn vào cuối mùa hạ cho vùng khí hậu Nam Bộ?
• Bài tập tính múi giờ

Để xác định cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa người ta thường dựa vào số liệu thống kê tỉ lệ người biết chữ được Khoahoc chia sẻ trên đây. Hy vọng với tài liệu này sẽ giúp ích cho các em củng cố kiến thức môn Địa lí 10, đồng thời chuẩn bị tốt cho bài giảng sắp tới. Chúc các em học tốt, ngoài ra các em có thể tham khảo thêm các môn học khác đều có tại, tài liệu học tập lớp 10