Việc nhắc đế Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chương có tác dụng gì đối với nghệ thuật biện luận trong đoạn trích?
10 lượt xem
Câu 5: (Trang 73 - SGK Ngữ văn 11 tập 1) Việc nhắc đế Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chương có tác dụng gì đối với nghệ thuật biện luận trong đoạn trích?
Bài làm:
- Để tăng thêm sức thuyết phục với nhà vua, Nguyễn Trường Tộ đưa ra quan niệm luật của đạo Nho: "Từ tam cương ngũ thường cho đến việc hành chính của sáu bộ đểu đầy đủ". Tác giả phê phán đạo Nho ở tính chất vô tích sự, chỉ nói suông không có tác dụng, "không làm cũng chẳng ai bị phạt, có làm cũng chẳng được ai thưởng". Vì vậy, pháp luật phải gắn liền với thực tiễn hành động của con người. Đó là làm theo pháp luật. Tác giả lấy ngay lời của Khổng Tử: "Ta chưa hề thấy ai nhận được lỗi mình mà biết tự trách phạt", "Chép những lời nói suông chẳng bằng thân hành ra làm việc".
- Đây chính là biện pháp lập luận "gậy ông đập lưng ông". Tác giả đưa ra dẫn chứng "Thử xem có những nhà nho suốt đời đọc sách đáng lẽ cử chỉ của họ phải làm khuôn thước cho đời, vậy mà tại sao có nhiều người cuộc đời của họ và ứng xử của họ còn tệ hơn những người quê mùa chất phác.".
Qua đây ông muốn khảng định: Vì sao lại có tình trạng như vậy? Chỉ có thể trả lời là do họ không được học luật. Vì vậy mới cần có luật.
==> Nghệ thuật biện luận: Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng xác thực, lời lẽ mêm dẻo, có sức thuyết phục. Bản điều trần thể hiện tư tưởng cấp tiến của Nguyễn Trường Tộ đến nay vẫn còn nguyên giá trị.
Xem thêm bài viết khác
- Phân tích vẻ đẹp của ngôn ngữ nghệ thuật trong bài Tự tình II của Hồ Xuân Hương
- Nhân vật quản ngục có phẩm chất gì khiến cho Huấn Cao cảm kích coi là “một tấm lòng trong thiên hạ”, và tác giả coi đó là “thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ”?
- Đọc Tiểu dẫn, nắm những nét cơ bản về thể văn tế. Tìm bố cục của bài văn tế này
- Soạn văn bài: Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận phân tích và so sánh
- Giá trị nội dung và nghệ thuật trong Chạy giặc
- Nội dung chính bài: Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn
- Phân tích thái độ của nhà thơ trong hai câu kết
- Cảm nhận của anh/chị về hình ảnh bà Tú qua bốn câu thơ đầu?
- Nội dung chính bài Chạy giặc
- Nội dung chính bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát
- Nhận xét về cốt truyện, nhân vật, lời kể trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam
- Qua bài thơ này, anh (chị) hãy thử lí giải vì sao Cao Bá Quát đã khởi nghĩa chống nhà Nguyễn