Bài 2: Ấn Độ (Trang 8 – 12,SGK)
Từ giữa thế kỉ XIX, mâu thuẫn giữa đông đảo nhân dân Ấn Độ với thực dân Anh ngày càng trở nên sâu sắc. Các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc diễn ra quyết liệt dưới nhiều hình thức: lôi cuốn đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Vậy đó là những cuộc khởi nghĩa nào mời các bạn cùng đến với bài “Ấn Độ”.
A. Kiến thức trọng tâm
1. Tình hình kinh tế, xã hội Ấn Độ nửa sau thế kỉ XIX.
Từ đầu thế kỉ XVII, cuộc tranh giành quyền lực của các chúa phong kiến trong nước làm Ấn Độ suy yếu => giữa thế kỉ XIX, thực dân Anh đã xâm lược và đặt ách cai trị ở Ấn Độ.
- Về kinh tế:
- Thực dân Anh mở rộng khai thác thuộc địa, vơ vét tài sản của nhân dân.
- Ấn Độ trở thành thuộc địa quan trọng nhất nền công nghiệp Anh.
- Về chính trị - xã hội:
- Thực dân Anh nắm quyền cai trị trực tiếp Ấn Độ.
- Thực dân Anh tiến hành chính sách chia để trị, mua chuộc tầng lớp…
- Tìm cách khơi sâu sự cách biệt về chủng tộc, tôn giáo và đẳng cấp trong xã hội để dễ bề cai trị.
- Về giáo dục:
- Thi hành chính sách giáo dục ngu dân, khuyến khích tập quán lạc hậu và hủ tục cổ xưa.
2. Cuộc khởi nghĩa Xipay (1857 – 1859)
- Nguyên nhân cuộc khởi nghĩa:
- Bị thực dân Anh đối xử tàn tệ
- Tinh thần dân tộc và tín ngưỡng bị xúc hạm.
- Diễn biến cuộc khởi nghĩa:
- Ngày 10/5/1857 khởi nghĩa bùng nổ ở Mi – rút.
- Khởi nghĩa nhanh chóng lan rộng đến Đê-li, khắp miền Bắc và một phần miền Tây Ấn Độ.
- Nghĩa quân đã lập được chính quyền ở 3 thành phố lớn.
- Tuy nhiên, cuộc khởi nghĩa kéo dài 2 năm thì bị thực dân Anh đàn áp và dẫn đến thất bại.
- Ý nghĩa cuộc khởi nghĩa:
- Thể hiện lòng yêu nước, tinh thần đấu tranh bất khuất.
- Ý thức vươn tới độc lập của nhân dân Ấn Độ.
3. Đảng Quốc đại và phong trào dân tộc (1885 – 1908)
a. Sự thành lập Đảng Quốc Đại:
- Năm 1885 giai cấp tư sản Ấn Độ thành lập Đảng Quốc Đại
- Hoạt động: Từ 1885 – 1905: Dùng phương pháp ôn hòa
- Từ 1905: Xuất hiện phái cấp tiến, đòi lật đổ ách thống trị thực dân Anh.
b. Phong trào dân tộc
- Nguyên nhân:
- Tháng 7/1905: Anh ban hành đạo luật chia đôi Bengan -> Thổi bùng lên phong trào đấu tranh.
- Diễn biến:
- Phong trào đấu tranh chống đạo luật Bengan diễn ra mạnh mẽ.
- Tháng 6/1908: công nhân Bombay tiến hành tổng bãi công.
- Kết quả - ý nghĩa:
- Phong trào dân tộc buộc thực dân Anh phải thu hồi đạo luậ chia cắt Ben – gan.
- Phong trào mang đậm ý thức dân tộc
- Đánh dấu một thời kì đấu tranh mới.
- Thức tỉnh nhân dân Ấn Độ và nhân dân các nước.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI HỌC
Câu 1: Hãy nêu những nét lớn trong chính sách thống trị của thực dân Anh ở Ấn Độ?
Câu 2: Hãy nêu nguyên nhân, diễn biến và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Xipay?
Câu 3: Hãy trình bày sự thành lập và phân hóa trong Đảng Quốc đại?
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI HỌC
Câu 1: Đảng Quốc Đại có vai trò như thế nào trong phong trào đấu tranh của nhân dân Ấn Độ?
Câu 2: Nêu tính chất và ý nghĩa của cao trào đấu tranh 1905 – 1908 của nhân dân Ấn Độ?
Xem thêm bài viết khác
- Nội dung cơ bản của lịch sử thế giới cận đại bao gồm những vấn đề nào?
- Nêu những sự kiện chính về cuộc phản công của quân Đồng minh trên các mặt trận?
- Phân tích sự giống và khác nhau giữa hai xu hướng bạo động và cải cách đầu thế kỉ XX (về chủ trương và phương pháp)?
- Bài 6: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918)
- Tìm hiểu những nét lớn về cuộc đời và hoạt động của Mao Trạch Đông và M. Gan-đi?
- Lập niên biểu về phong trào độc lập dân tộc ở In-đô-nê-xi-a trong thập niên 30 của thế kỉ XX?
- Chủ nghĩa thực dân đã xâm lược và thông trị châu Phi và Mỹ Latinh như thế nào?
- Hãy nêu nguyên nhân, diễn biến và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Xipay?
- Nêu những biến động về mặt kinh tế, xã hội ở Việt Nam trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất?
- Cuộc kháng chiến ở Bắc Kì lần thứ nhất có điểm gì đáng chú ý?
- Những hành động nào chứng tỏ thực dân Pháp ráo riết chuẩn bị xâm lược Việt Nam?
- Hãy trình bày những cuộc đấu tranh tiêu biểu chống thực dân của nhân dân châu Phi?