Soạn văn bài: Chữa lỗi về quan hệ từ
Quan hệ từ giúp kết nối các câu trong văn bản nhằm tăng tính mạch lạc, rõ ràng. Tuy nhiên khi sử dụng chúng ta thường mắc một số lỗi về quan hệ từ. KhoaHoc xin tóm tắt những kiến thức trọng tâm và hướng dẫn soạn văn chi tiết các câu hỏi. Mời các bạn cùng tham khảo.
A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Các lỗi thường gặp về quan hệ từ
1.1. Thiếu quan hệ từ
Hai câu sau đây thiếu quan hệ từ ở chỗ nào? Chữa lại các câu trên cho đúng.
- Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác.
- Câu tục ngữ này chỉ đúng xã hội xưa, ngày nay không đúng.
Trả lời:
Hai câu trên đều thiếu quan hệ từ, có thể chữa lại như sau:
- Đừng nên nhìn hình thức để đánh giá kẻ khác.
- Câu tục ngữ này chỉ đúng với xã hội xưa nhưng ngày nay không đúng.
2. Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa
Các quan hệ từ và, để có diễn đạt đúng quan hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu không? Nên thay và, để ở đây bằng quan hệ từ gì?
- Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường đúng giờ.
- Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng.
Trả lời:
Các quan hệ từ: và, để trong ví dụ không diễn đạt đúng ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu (dùng quan hệ không thích hợp).
Có thể thay quan hệ từ như sau:
- Nhà em ở xa trường nhưng bao giờ em cũng đến trường đúng giờ.
- Chim sâu rất có ích cho người nông dân vì nó diệt sâu phá hoại mùa màng.
3. Thừa quan hệ từ
Vì sao các câu sau thiếu chủ ngữ? Hãy chữa lại cho câu văn được hoàn chỉnh.
- Qua câu ca dao "Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra" cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.
- Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.
Trả lời:
Các câu trong ví dụ trên đưa ra thiếu chủ ngữ vì quan hệ từ đứng trước “qua”, “về” đã biến phần sau nó thành trạng ngữ. Các sửa lỗi như sau:
- Câu ca dao "Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra" cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.
- Hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.
4. Dùng quan hệ từ mà không có tác dụng liên kết
Các câu in đậm dưới đây sai ở đâu? Hãy chữa lại cho đúng.
- Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn Toán, không những giỏi về môn Văn. Thầy giáo rất khen Nam.
- Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị.
Trả lời
Các quan hệ từ được sử dụng trong câu trên không có tác dụng liên kết các vế câu mà còn khiến câu văn trở nên rườm rà, khó hiểu. Vì vậy ta có thể sửa lại như sau:
- Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn Toán mà còn giỏi về môn Văn. Thầy giáo rất khen Nam.
- Nó thích tâm sự với mẹ hơn tâm sự với chị.
5. Ghi nhớ
Trong việc ứng dụng quan hệ từ, cần tránh các sau:
- Thiếu quan hệ từ
- Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa
- Thừa quan hệ từ
- Dùng quan hệ từ mà không có tác dụng liên kết
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Câu 1: (Trang 107 - SGK Ngữ văn 7) Thêm quan hệ từ thích hợp (có thể thêm một vài từ khác) để hoàn chỉnh các câu sau đây:
- Nó chăm chú nghe kể câu chuyện đầu đến cuối.
- Con xin báo một tin vui cha mẹ vui lòng
Câu 2: (Trang 107 - SGK Ngữ văn 7) Thay các quan hệ từ dùng sai trong các câu bằng các quan hệ từ thích hợp.
- Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm với cha ông ngày xưa, lấy đạo đức, tài năng làm trọng.
- Tuy nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì đồ vật cũng không được bền.
- Không nên chỉ đánh giá con người bằng hình thức bên ngoài mà nên đánh giá con người bằng những hành động, cử chỉ, cách đối xử của họ.
Câu 3: (Trang 108 - SGK Ngữ văn 7) Chữa lại các câu văn sau cho hoàn chỉnh:
- Đối với bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa.
- Với câu tục ngữ "Lá lành đùm lá rách" cho em hiểu đạo lí làm người là phải giúp đỡ người khác.
- Qua bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.
Câu 4: (Trang 108 - SGK Ngữ văn 7) Cho biết các quan hệ từ in đậm trong các bài tập dùng đúng hay sai?
a. Nhờ cố gắng học tập nên nó đạt thành tích cao .
b. Tại nó không cẩn thận nên nó đã giải sai bài toán.
c. Chúng ta phải sống cho thế nào để chan hoà với mọi người.
d. Các chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu để bảo vệ nền độc lập của dân tộc.
e. Phải luôn luôn chống tư tưởng chỉ bo bo bảo vệ quyền lợi bản thân của mình.
g. Sống trong xã hội của phong kiến đương thời, nhân dân ta bị áp bức bóc lột vô cùng tàn bạo.
h. Nếu trời mưa, con đường này sẽ rất trơn.
i. Giá trời mưa, con đường này sẽ rất trơn.
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: " Chữa lỗi về quan hệ từ". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 7 tập 1
Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng đại từ và quan hệ từ.
Xem thêm bài viết khác
- “Cảnh khuya” và “Rằm tháng giêng” được viết trong những năm đầu khó khăn của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Hai hài thơ đó đã biểu hiện tâm hồn và phong thái của Bác Hồ như thế nào trong hoàn cảnh ấy?
- Nội dung chính bài: Từ trái nghĩa
- Qua tiêu đề bài thơ ta thấy biểu hiện tình quê hương ở bài này có gì độc đáo?
- Giá trị nội dung và nghệ thuật trong Bài ca nhà tranh bị gió thu tàn phá
- Nội dung chính bài Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người
- Giá trị nội dung và nghệ thuật trong Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
- Bài học rút ra cho bản thân từ văn bản Mẹ tôi, viết thành một đọan văn
- Nội dung chính bài: Bố cục trong văn bản
- Viết một đoạn văn ngắn (7-10 câu) có sử dụng điệp ngữ và chỉ ra các điệp ngữ đó.
- Viết đoạn văn có sử dụng các quan hệ từ. Gạch chân dưới những quan hệ từ đó
- Nội dung chính bài: Từ Hán Việt
- Đặt câu với mỗi từ: bình thường, tầm thường, kết quả, hậu quả