Cách đọc và đo tính tỉ lệ trên bản đồ
Trái đất vô cùng rộng lớn và để thể hiện được chúng người ta sẽ sử dụng bản đồ. Để rút gọn được bản đồ người ta sẽ sử dụng tỉ lệ bản đồ, đảm bảo chính xác về toán học để đo vẽ về một khu vực hay lãnh thổ cụ thể. Sau đây là cách đọc và cách đo vẽ khoảng cách trên tờ bản đồ.
I. LÍ THUYẾT
a. Tỉ lệ bản đồ
- Bản đồ là hình vẽ tương đối chính xác về một vùng đất hay toàn bộ trái đất trên một mặt phẳng.
- Tỉ lệ bản đồ cho ta biết khoảng cách trên bản đồ đã thu nhỏ bao nhiêu lần so với kích thước thực của chúng trên thực tế. Cụ thể: 1 cm trên bản đồ ứng với bao nhiêu cm ngoài thực tế.
- Có 2 dạng tỉ lệ bản đồ là tỉ lệ thước và tỉ lệ số.
- Bản đồ tỉ lệ càng lớn thì mức độ chi tiết của bản đồ càng cao.
b. Ba bước để đo tính các khoảng cách trên bản đồ
- Bước 1: Đánh dấu khoảng cách hai điểm.
- Bước 2: Đo khoảng cách hai điểm
- Bước 2: Dựa vào tỉ lệ số, tính 1cm trên thước bằng ……cm ngoài thực tế. Sau đó đổi ra đơn vị mét (m), hoặc kilômet (km).
c. Bài tập minh hoạ
Dạng 1: Đọc tỉ lệ bản đồ
Cho biết ý nghĩa của tỉ lệ bản đồ sau: 1: 200.000
Hướng dẫn trả lời:
Tỉ lệ của tờ bản đồ trên có nghĩa là 1 cm trên bản đồ tương ứng với 200.000 cm ngoài thực tế.
Dạng 2: Tính tỉ lệ bản đồ
Khoảng cách từ A đến B là 100 km. Trên một bản đồ Việt Nam, khoảng cách giữa hai thành phố đó đo được 15 cm. Vậy bản đồ đó có tỉ lệ bao nhiêu?
Hướng dẫn trả lời:
Trong dạng bài tập này, ta thấy có các dự kiện về khoảng cách trên thực tế và trên bản đồ. Ta cần rút ra đuọc tỉ lệ của tờ bản đồ đó.
Công thức tính như sau:
Tỉ lệ bản đồ = Độ dài trên bản đồ: Độ dài thực tế
- Bước 1: Đổi đơn vị: 100 km = 10.500.000 cm
- Bước 2: Tính tỉ lệ bản đồ
Tỉ lệ tờ bản đồ đó là:
15/10500000 = 1/700000
Vậy tỉ lệ bản đồ đó là : 1:700000
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Bài 1: Dựa vào số ghi tỉ lệ của các bản đồ sau đây: 1: 2.000.000 và 1: 6.000.000 cho biết ý nghĩa của các con số đó
Bài 2: Khoảng cách từ thành phố A đến thành phố B là 300 km. Trên một bản đồ Việt Nam, khoảng cách giữa hai thành phố đó đo được 30 cm. Vậy bản đồ đó có tỉ lệ bao nhiêu?
Bài 3: Khoảng cách trên bản đồ đo được giữa hai địa điểm Hà Nội và Phú Thọ là 20 cm, biết tờ bản đồ đó có tỉ 1:500 000. Em hãy cho biết khoảng cách ngoài thực địa giữa hai điểm trên là bao nhiêu km?
Xem thêm bài viết khác
- Khoảng cách 1cm trên bản đồ có tỉ lệ 1: 2.000.000 bằng bao nhiêu Km trên thực địa? Địa lí 6 trang 12
- Đáp án đề 9 kiểm tra học kì 2 địa lý 6
- Dựa vào biểu đồ mưa của Thành phố Hồ Chí Minh ở hình 53 SGK, cho biết:
- Trên quả địa cầu, nếu cứ cách 10 độ, ta vẽ một kinh tuyến thì có tất cả bao nhiêu kinh tuyến? Nếu cách 10 độ, ta vẽ một vĩ tuyến thì sẽ có bao nhiêu vĩ tuyến Bắc và bao nhiêu vĩ tuyến Nam? Địa 6 trang 8
- Giả sử có một ngày ở Hà Nội, người ta đo nhiệt độ lúc 5 giờ được 20 độ C, lúc 13 giờ được 24 độ C và lúc 21 giờ được 22 độ C.
- Hãy trình bày sự phân loại khoáng sản theo công dụng?
- Với quả địa cầu và ngọn đèn trong bóng tối, em hãy chứng minh hiện tượng ngày đêm kế tiếp nhau trên Trái Đất? Địa lí 6 trang 24
- Nêu đặc điểm của khí hậu hàn đới. Gió thổi trong đới này chủ yếu là gió gì?
- Gỉa sử chúng ta muốn tới thăm thủ đô một số nước trong khu vực Đông Nam Á bằng máy bay. Dựa vào bản đồ hình 12, hãy cho biết hướng bay ...? Địa lí 6 trang 15
- Dựa vào những kiến thức đã biết, hãy tính sư chênh lệch về độ cao giữa hai địa điểm trong hình 48.
- Tại sao vào mùa hạ: Những miền gắn biển có không khí mát hơn đất liên. Ngược lại, về mùa đông, những miền gần biển lại có không khí ấm hơn trong đất liền?
- Con người đã có những biện pháp gì để hạn chế bớt những thiệt hại do động đất gây ra?