Dòng biển là gì? Ôn tập Địa 10

60 lượt xem

Dòng biển là gì? được Khoahoc sưu tầm và đăng tải. Ngoài trả lời câu hỏi dòng biển là gì còn giúp các em ôn lại khái niệm về dòng biển và nguyên nhân gây ra dòng biển, các dòng biển nóng và lạnh trên thế giới. Để tìm hiểu thêm các em tham khảo nội dung dưới đây nhé

Câu hỏi: Dòng biển là gì?

Trả lời:

Là hiện tượng chuyển động của lớp nước biển trên mặt tạo thành các dòng chảy trong các biển và đại dương hay còn gọi là hải lưu - dòng chuyển động liên tục, trực tiếp và tương đối ổn định của nước biển, lưu thông ở trong các đại dương.

1. Khái niệm về dòng biển và nguyên nhân gây ra dòng biển

Như ở trên đã nói, dòng biến là sự chuyển động tịnh tiến thành công của nước biển từ những nơi khác nhau trong một đại dương trên Trái Đất. Nguyên nhân chính khiến dòng biển xuất hiện là gió. Các loại gió thổi đều đặn và thường xuyên theo một hướng nhất định, ví dụ gió Mậu Dịch hay gió Tây Ôn Đới,… hình thành các dòng biển trong đại dương. Do nhiệt độ, độ mặn chênh lệch cùng với tỉ trọng giữa các khối nước trong các biển khác nhau mà tạo ra dòng biển khác nhau.

Các dòng biển, hay còn gọi hải lưu có thể lưu thông trên một quảng đường dài hàng nghìn km. Chúng có tầm quan trọng trong việc xác định khí hậu lục địa, đặc biển các vùng ven biển. Chẳng hạn quần đảo Hawaii, với khí hậu cận nhiệt đới, ở đây sẽ mát mẻ hơn so với các khu vực có cùng vĩ độ với nó bởi dòng hải lưu California tạo ra.

Các dòng biển bề mặt lưu thông chủ yếu nhờ gió, ở bắc bán cầu chúng thường chuyển động theo hình xoắn ốc theo cùng chiều kim đồng hồ, còn nam bán cầu ngược lại do hiệu ứng Coriolis. Tuy nhiên trong một số dòng hải lưu lưu thông bởi gió thì hiệu ứng xoắn ốc Ekman làm cho dòng chảy tạo ra một góc nào đó so với hướng gió.

Các dòng biển sâu lưu thông bởi các độ chênh lệch về nhiệt độ và mật độ. Một số dòng chảy hải lưu sâu nằm dưới dấy đại dương còn được gọi là “băng tải đại dương” do sự luân chuyển nhiệt muối. Do chúng chảy sâu dưới đáy biển nên con người rất khó phát hiển, chính vì thế chúng được gọi là các con sông ngầm dưới đáy đại dương. Đối với các sinh vật, dòng hải lưu có vai trò quan trọng trong quá trình phân tán và di cư. Hơn nữa, những dòng chảy này làm tăng sự trao đổi nước, độ muối, phân bố lại nhiệt độ,…ảnh hưởng lớn đến tuần hoàn nước trong đại dương, cũng như hoàn lưu khí quyển và khí hậu trên thế giới, đặc biệt đối với các quốc gia gần biển.

Về nguyên nhân sinh ra các dòng biển, các nhà khoa học đã khẳng định rằng: hệ thống gió thường xuyên của hoàn lưu khí quyển (như Tín phong, gió Tây ôn đới, gió Đông vùng cực, gió mùa) là động lực chủ yếu gây ra các dòng chảy trong biển và đại dương

Các nhân tố khác như: sự khác biệt giữa nhiệt độ nước biển ở các vĩ độ khác nhau, nồng độ muối hòa tan,… tuy cũng có ảnh hưởng nhưng không đáng kể

2. Các dòng biển nóng và lạnh trên thế giới

Trên thế giới có hai loại dòng biển là dòng biển nóng và dòng biển lạnh. Khi nước biển chảy từ vùng biển lạnh sang vùng biển nóng, nhiệt độ của nó sẽ thấp hơn môi trường xung quanh nên được gọi là hải lưu lạnh. Ngược lại, khi nước từ vùng biển nóng chảy sang vùng biển lạnh, khiến nhiệt độ ở đây cao hơn môi trường xung quanh, nên được gọi dòng biển nóng.

Các dòng biển nóng thường xuất hiện ở hai bên xích đạo, chảy theo hướng tây, gặp lục địa chuyển hướng chảy về cực. Các dòng biển lạnh thường xuất hiện khu vực gần bờ đông của đại dương, từ vĩ độ trung bình 30-400 chảy về hướng xích đạo, hòa cùng dòng biển nóng tạo thành những vòng hoàn lưu trên biển.

Ở Bắc bán cầu, dòng hải lưu chảy theo chiều kim đồng hồ và nam bán cầu chảy ngược lại. Ngoài ra, tại bắc bán cầu còn có các dòng biển lạnh xuất phát từ vùng cực men theo bờ tây các đại dường chảy hướng về xích đạo. Còn ở những vùng xuất hiện gió mùa, các dòng hải lưu biến đổi chiều theo gió mùa. Các dòng biển nóng và lạnh thường chảy đối xứng nhau qua hai bờ đại dương.

Các dòng hải lưu có ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành khí hậu, do chúng có thể truyền nhiệt cao của nước biển so với không khí, các dòng biển nóng và lạnh góp phần điều tiết sự chênh lệch giữa nhiệt độ các vĩ độ thấp-cao của đại dương. Ven biển, nơi có dòng biển nóng chảy qua khiến nước bốc hơi tạo ra khí ẩm nên dẫn đến mưa nhiều. Còn những nơi dòng biển lạnh đi qua nước khó bốc hơi nên lượng mưa rất ít, thậm chí không mưa. Bên cạnh đó, chúng còn có tác động rất lớn đến lượng mưa, độ ẩm, sinh vật dưới biển,…những nơi nó chảy qua. Chẳng hạn như cung cấp thức ăn cho các loài hải sản, thủy sản, bằng hình thức vận chuyển sinh vật phù du. Chính vì thế, những nơi các hải lưu chảy qua thường có các ngư dân đánh bắt hải sản.

Dòng biển là gì? được Khoahoc chia sẻ trên đây. Hy vọng với tài liệu này sẽ mang lại thêm nhiều kiến thức bổ ích cho các em, qua đó củng cố kiến thức môn Địa lí 10. Chúc các em học tốt, nếu các em thấy tài liệu hữu ích hãy chia sẻ cho các bạn cùng tham khảo nhé, ngoài ra các em có thể tham khảo thêm các môn học khác đều có tại, tài liệu học tập lớp 10

Cập nhật: 21/07/2022
Danh mục

Tài liệu hay

Toán Học

Soạn Văn

Tiếng Anh

Vật Lý

Hóa Học

Sinh Học

Lịch Sử

Địa Lý

GDCD

Khoa Học Tự Nhiên

Khoa Học Xã Hội