Giải bài 39 vật lí 9: Tổng kết chương II: Điện từ học
Hôm nay, KhoaHoc xin chia sẻ bài Tổng kết chương II: Điện từ học thuộc chương trình SGK Vật lí lớp 9 với mục đích ôn tập lý thuyết của chương và hướng dẫn giải các bài tập. Hi vọng với kiến thức trọng tâm và hướng dẫn trả lời câu hỏi một cách chi tiết, đây sẽ là tài liệu giúp các bạn học tập tốt hơn.
Nội dung bài viết gồm 2 phần:
- Ôn tập lý thuyết
- Hướng dẫn giải bài tập sgk
A. ÔN TẬP LÝ THUYẾT
1. Muốn biết ở một điểm A trong không gian có từ trường hay không, ta làm như sau: Đặt tại A một kim nam châm, nếu thấy có lực tác dụng lên kim nam châm thì ở A có từ trường.
2. Làm thế nào để biến một thanh thép thành một nam châm vĩnh cửu ?
Trả lời: Đặt thanh thép vào trong lòng ống dây dẫn có dòng điện một chiều chạy qua.
3. Quy tắc tìm chiều của lực điện từ tác dụng lên một dòng điện phát biểu như sau:" Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 90
4. Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín là gì ?
Trả lời: Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên
5.Khi khung dây dẫn kín quay trong từ trường của một nam châm vĩnh cửu thì trong khung dây xuất hiện một dòng điện cảm ứng xoay chiều vì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên.
6.Cho một thanh nam châm thẳng mà các chữ chỉ tên cực của nam châm đã bị mất, làm thế nào để xác định được cực Bắc của nam châm đó?
Trả lời: Cách 1: Treo thanh nam châm nằm ngang bởi 1 sợi dây, đầu quay về hướng Bắc chính là cực Bắc của nam châm
Cách 2: Lấy một thanh nam châm khác đã biết cực Bắc-Nam, cho đầu Bắc của nam châm này lại gần một đầu của thanh nam châm cần xác định các cực, nếu 2 đầu đẩy nhau thì đó là cực Bắc của thanh nam châm cần xác định cực.
7. a) Quy tắc tìm chiều của đường sức từ biểu diễn từ trường của một ống dây có dòng điện một chiều:" Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều cảu đường sức từ trong lòng ống dây."
b) Hãy vẽ một đường sức từ ở trong lòng cuộn dây có dòng điện chạy qua ở Hình 39.1
8. Nêu chỗ giống nhau về cấu tạo của hai loại máy phát điện xoay chiều và sự khác nhau về hoạt động của hai máy đó.
Trả lời:
- Giống nhau: Đều có hai bộ phận trong đó một bộ phận đứng yên và một bộ phận có thể quay được .
- Khác nhau:
- Với máy phát điện có cuộn dây quay thì cuộn dây đóng vai trò là roto, còn nam châm đóng vai trò là stato.
- Với máy phát điện có nam châm quay thì nam châm đóng vai trò là roto, còn cuộn dây đóng vai trò là stato.
9. Nêu tên hai bộ phận chính của động cơ điện một chiều và giải thích vì sao khi cho dòng điện chạy qua, động cơ lại quay được.
Trả lời: Hai bộ phận chính của động cơ điện một chiều là nam châm và khung dây dẫn.
Động cơ hoạt động được dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài
Câu 10: Trang 106 Sgk Vật lí lớp 9
Đặt một nam châm điện vuông góc với một dây dẫn thẳng có dòng điện không đổi chạy qua như Hình 39.2. Xác định chiều của lực điện từ tác dụng lên điểm N của dây dẫn
Câu 11: Trang 106 Sgk Vật lí lớp 9
Máy biến thế.
a) Vì sao vận tải điện năng đi xa người ta phải dùng máy biến thế ?
b) Trên cùng một đường dây tải điện, nếu dùng máy biến thế để tăng hiện điện thế ở hai đầu dây dẫn lên 100 lần thì công suất hao phí vì tỏa nhiệt trên đường dây sẽ giảm đi bao nhiêu lần ?
c) Cuộn sơ cấp của một máy biến thế có 4400 vòng, cuộn thứ cấp có 120 vòng. Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều 220V. Tìm hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp
Câu 12: Trang 106 Sgk Vật lí lớp 9
Giải thích vì sao không thể dùng dòng điện không đổi để chạy máy biến thế.
Câu 13: Trang 106 Sgk Vật lí lớp 9
Trên hình 39.3 vẽ một khung dây đặt trong từ trường. Trường hợp nào dưới đây trong khung dây không xuất hiện dòng điện xoay chiều ? Hãy giải thích vì sao.
a) Khung dây quay quanh trục PQ nằm ngang.
b) Khung dây quay quanh trục AB nằm ngang
Xem thêm bài viết khác
- Hãy giải thích vì sao về mùa khô ít mưa, công suất của nhà máy thủy điện lại giảm đi. sgk Vật lí 9 trang 161
- Giải bài 10 vật lí 9: Biến trở Điện trở dùng trong kĩ thuật
- Đổi đầu một trong hai nam châm rồi đưa chúng lại gần nhau. Có hiện tượng gì xảy ra với các nam châm?
- Em hãy dựa vào các kết quả quan sát được ở trên để nhận định sự đúng, sai của hai ý kiến sau sgk Vật lí 9 trang 140
- Giải bài 59 vật lí 9: Năng lượng và sự chuyển hóa năng lượng
- Hãy chỉ ra năng lượng của gió đã được biến đổi lần lượt qua các bộ phận của máy như thế nào để cuối cùng thành điện năng sgk Vật lí 9 trang 162
- Từ bảng 2 SGK, hãy cho biết mỗi số đếm của công tơ (số chỉ cử công tơ tăng thêm một đơn vị) ứng với lượng điện năng đã sử dụng là bao nhiêu?
- Kính lúp có số bội giác càng lớn thì có tiêu cự càng dài hay càng ngắn ? sgk Vật lí 9 trang 133
- Viết công thức tính điện trở tương đương đối với:
- Hiện tượng nào em quan sát được chứng tỏ vật kính của máy ảnh là thấu kính hội tụ ? sgk Vật lí 9 trang 126
- Hãy nêu một ví dụ về tác dụng của ánh sáng đối với cơ thể người. sgk Vật lí 9 trang 147
- Một kim nam châm (gọi là nam châm thử) được đặt tự do trên trục thẳng đứng, đang chỉ hướng Nam- Bắc. Đưa nó đến vị trí khác nhau xung quanh dây dẫn có dòng điện hoặc xung quanh nam châm.