Giải bài 40 vật lí 9: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì ? Để trả lời câu hỏi này, KhoaHoc xin chia sẻ bài Hiện tượng khúc xạ ánh sáng thuộc chương trình SGK lớp 9. Hi vọng với kiến thức trọng tâm và hướng dẫn trả lời câu hỏi một cách chi tiết, đây sẽ là tài liệu giúp các bạn học tập tốt hơn.
Nội dung bài viết gồm 2 phần:
- Lý thuyết
- Hướng dẫn giải bài tập SGK
A. LÝ THUYẾT
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
- Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường, được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
- Một vài khái niệm
- I là điểm tới, SI là tia tới
- IK là tia khúc xạ
- Đường NN' vuông góc với mặt phân cách là pháp tuyến tại điểm tới
là góc tới, kí hiệu là i là góc khúc xạ, kí hiệu là r - Mặt phẳng chứa tia tới SI và pháp tuyến NN' là mặt phẳng tới
II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí
- Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước, góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
- Khi tia sáng truyền từ nước sang không khí, góc khúc xạ lớn hơn góc tới.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Hướng dẫn trả lời các câu hỏi giữa bài
Trang 109 Sgk Vật lí lớp 9
Bố trí thí nghiệm như Hình 40.2
Nhúng thẳng đứng một phần của miếng gỗ phẳng vào trong nước. Chiếu tia sáng là là trên mặt miếng gỗ tới mặt phân cách PI tại điểm tới I.
C1. Hãy cho biết tia khúc xạ có nằm trong mặt phẳng tới không.
Góc tới và góc khúc xạ, góc nào lớn hơn ?
C2. Hãy đề xuất phương án thí nghiệm để kiểm tra xem những nhận xét trên có còn đúng khi thay đổi góc tới hay không.
Trang 109 Sgk Vật lí lớp 9
Hãy thể hiện kết luận trên bằng hình vẽ
Trang 109 Sgk Vật lí lớp 9
Kết luận trên có còn đúng trong trường hợp tia sáng truyền từ nước sang không khí hay không ? Đề xuất một phương án thí nghiệm để kiểm tra dự đoán đó.
Trang 110 Sgk Vật lí lớp 9
Có thể dùng phương pháp che khuất sau đây để vẽ đường truyền của tia sáng từ nước sang không khí.
a) Bố trí thí nghiệm như hình 40.3, trong đó A và B là vị trí cắm hai đinh ghim trên phần miếng gỗ nhúng trong nước.
b) Tìm vị trí đặt mắt để thấy đinh ghim B che khuất đinh ghim A. Đưa đinh ghim C tới vị trí sao cho nó che khuất đồng thời cả A và B (đinh ghim C không được vẽ trên hình 40.3)
C5. Chứng minh rằng: Đường nối các vị trí của ba đinh ghim A,B,C là đường truyền của tia sáng từ đinh ghim A tới mắt
C6. Nhận xét đường truyền của tia sáng, chỉ ra điểm tới, tia tới, tia khúc xạ, vẽ pháp tuyến tại điểm tới. So sánh độ lớn góc khúc xạ và góc tới
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài
Câu 7: Trang 110 Sgk Vật lí lớp 9
Phân biệt các hiện tượng khúc xạ ánh sáng và phản xạ ánh sáng
Câu 8: Trang 110 Sgk Vật lí lớp 9
Giải thích hiện tượng nêu ra ở đầu bài:" Đặt mắt nhìn dọc theo một chiếc đũa thẳng từ đầu trên, ta không nhìn thấy đầu dưới của đũa. Giữ nguyên vị trí đặt mắt, đổ nước vào bát, liệu có nhìn thấy đầu dưới của đũa hay không ? "
Xem thêm bài viết khác
- Một dây đẫn bằng constantan (một loại hợp kim) dài
- Đổi đầu một trong hai nam châm rồi đưa chúng lại gần nhau. Có hiện tượng gì xảy ra với các nam châm?
- Giải bài 2 vật lí 9: Điện trở của dây dẫn Định luật ôm
- Giải bài 29 vật lí 9: Thực hành: Chế tạo nam châm vĩnh cửu, nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện
- Giải bài 14 vật lí 9: Bài tập về công suất điện và điện năng sử dụng
- Hãy cho biết màu của ánh sáng mà ta thu được sau các tấm lọc màu trong thí nghiệm 1 sgk Vật lí 9 trang 137
- Tìm hiểu, so sánh độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính hội tụ dùng trong thí nghiệm sgk Vật lí 9 trang 114
- Hãy dùng kiến thức vừa nêu để giải thích kết quả các thí nghiệm ở trên. sgk Vật lí 9 trang 138
- Trên hình 24.5 có một kim nam châm bị vẽ sai chiều. Hãy chỉ ra đó là kim nam châm nào và vẽ lại cho đúng.
- Giải bài 11 vật lí 9: Bài tập vận dụng định luật Ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn
- Trả lời câu hỏi C1,C2 bài 45: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì sgk Vật lí 9 trang 122
- Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết, trong ba tia sáng tới thấu kính, tia nào qua thấu kính truyền thẳng không bị đổi hướng ? Tìm cách kiểm tra điều này. sgk Vật lí 9 trang 114