Khoa học tự nhiên 6 Bài 11: Cơ quan sinh dưỡng của cây xanh

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Kiến thức thú vị

A. Hoạt động khởi động

1. Trò chơi “Thi kể tên các bộ phân của cây xanh”

Lớp cử 1 bạn làm quản trò, 1 bạn làm thư kí, các bạn còn lại được chia thành 2 đội chơi. Mỗi đội chơi có 1 đội trưởng.

Bắt đầu cuộc chơi, quản trò yêu cầu đội trưởng của 2 đội oẳn tù tì, nếu đội nào thắng thì đội đó phải kể tên một bộ phận của cây trước, sau đó tiếp đến đội thứ 2 và cứ thế lần lượt.

Đội thắng cuôc sẽ kể được nhiều bộ phận của câu nhất.

=> Xem hướng dẫn giải

2. Gọi tên các bộ phận là cơ quan sinh dưỡng của cây và nêu chức năng của chúng

=> Xem hướng dẫn giải

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Rễ cây

a, Các loại rễ

Quan sát hình 11.1, mô tả sự khác nhau của 2 loại rễ cây A, B. Gọi tên 2 loại rễ đó.

=> Xem hướng dẫn giải

b, Chức năng của rễ

- Sử dụng các từ và cụm từ gợi ý sau để điền vào chỗ trống: lông hút, giữ, hút nước và muối khoáng hòa tan.

Rễ ………………….. cho cây mọc được trên đất. Rễ ……

Rễ cây có ………………. (quan sát hình 11.2). Chức năng của lông hút là hút nước và muối khoáng hòa tan.

=> Xem hướng dẫn giải

2. Thân cây

a, Các bộ phận của thân

- Chú thích vào hình 11.3 (sử dụng những từ hoặc cụm từ: thân chính, cành, chồi nách, chồi ngọn)

- Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi vào vở:

+ Nêu điểm giống nhau giữa thân và cành

+ Phân biệt chồi nách và chồi ngọn

=> Xem hướng dẫn giải

Phiếu học tập

1. Điền vào chỗ trống trong bảng dựa vào các cụm từ gợi ý sau: thân gỗ, thân bò, thân leo, thân cỏ:

=> Xem hướng dẫn giải

2. Điền vào chỗ chấm

Tùy theo cách mọc của thân mà người ta chia thân làm …. Loại: thân ….. (thân gỗ, thân cột, thân cỏ), thân ….. (thân quấn, thân cuốn) và thân …..

=> Xem hướng dẫn giải

4. Quan sát hình 11.4 và điền vào chỗ trống trong bảng sau:

=> Xem hướng dẫn giải

c, Chức năng của thân

- Sử dụng các từ và cụm từ gợi ý sau để điền vào chỗ trống: vận chuyển, nâng đỡ, cơ quan sinh dưỡng.

Thân là một …………………………….. của cây, có chức năng ……………………các chất trong cây và …………………….. tán lá.

=> Xem hướng dẫn giải

3. Lá cây

a, Các bộ phận của lá cây

- Trả lời câu hỏi: chức năng quan trọng nhất của lá là gì?

- Sử dụng các từ sau: phiến lá, gân lá, cuống lá để chú thích vào hình 11.5.

- Quan sát hình 11.6 và hình 11.7 hoặc lá cây mà các em mang đến lớp, hoàn thành bảng và trả lời câu hỏi:

+ Quan sát hình 11.6, 11.7:

+ Hoàn thành bảng theo mẫu:

- Trả lời các câu hỏi sau vào vở:

+ Nhận xét về đặc điểm của lá.

+ Tìm điểm giống nhau của các phiến lá trên. Ý nghĩa của đặc điểm đó với việc thu nhận ánh sáng?

+ Có mấy kiểu gân lá? Đó là những kiểu nào?

=> Xem hướng dẫn giải

b, Các loại lá cây

-

Quan sát hình 11.8 và hoàn thành bảng:

Cho bộ thẻ chữ về đặc điểm của lá đơn, lá kép:

1.Chồi nách nằm ở phía trên cuống

2.Cuống chính phân nhánh thành nhiều cuống con

3.Chồi nách chỉ có ở phía trên cuống chính, không có cuống con

4.Khi rụng thì cả cuống và phiến cùng rụng một lúc

5. Không có lá chét

6. Mỗi cuống con mang một phiến gọi là lá chét

7.Thường lá chét rụng trước, cuống chính rụng sau

8.Cuống chính không phân nhánh, mỗi cuống chỉ mang một phiến

Kẻ bảng vào vở và hoàn thành dựa trên bộ thẻ chữ đã cho:

=> Xem hướng dẫn giải

- Thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi:

+ Đặc điểm hình thái nào thường được dùng để nhận biết một cơ quan/ bộ phận là rễ cây?

+ Đặc điểm hình thái nào thường được dùng để nhận biết một cơ quan/ bộ phận là thân cây?

+ Đặc điểm hình thái nào thường được dùng để nhận biết một cơ quan/ bộ phận là lá cây?

=> Xem hướng dẫn giải

- Trao đổi kết quả thảo luận với các nhóm khác

- Quan sát mẫu vật và cho biết:

+ Củ khoai lang thuộc bộ phận nào?

+ Củ su hào thuộc bộ phận nào?

+ Gai của cây xương rồng thuộc bộ phận nào của cây?

=> Xem hướng dẫn giải

- Quan sát hình 11.9 (nếu có thể thì hãy quan sát mẫu thật) và hoàn thành bảng 11.1, 11.2, 11.3

Bảng 11.1. Một số loại rễ biến dạng

Bảng 11.2. Một số loại thân biến dạng

Bảng 11.3. Một số loại lá biến dạng

=> Xem hướng dẫn giải

- Lần lượt hỏi bạn và nghe câu trả lời:

+ Liệt kê một số loại rễ, thân, lá biến dạng. Chúng có chức năng gì?

+ Sự biến dạng của rễ thân lá có ý nghĩa gì đối với đời sống của cây?

=> Xem hướng dẫn giải

Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:

- Liệt kê các bộ phận thuộc có quan sinh dưỡng của thực vật. Chúng có chức năng gì?

- Phân biệt rễ cọc, rễ chum

- Thân cây gồm những bộ phận nào?

- có mấy loại thân? Kể tên một số cây có những loại thân đó.

- Lá có đặc điểm bên ngoài như thế nào giúp nó nhận được nhiều ánh sáng?

- Kể tên một số loại rễ, thân, lá biến dạng và nêu chức năng của chúng.

=> Xem hướng dẫn giải

C. Hoạt động luyện tập

1. Lần lượt em hỏi bạn và nghe câu trả lời

- Phân biệt các cơ quan sinh dưỡng của cây

- Điều gì xảy ra với cây nếu cây đó bị vặt phần lớn lá?

- Điều gì xảy ra với cây nếu cây đó bị cắt phần lớn rễ?

=> Xem hướng dẫn giải

2. Trò chơi

Lớp cử 1 bạn làm quản trò, 1 bạn làm thư kí, các bạn còn lại được chia thành 2 đội chơi. Mỗi đội chơi có 1 đội trưởng.

Bắt đầu cuộc chơi, quản trò yêu cầu đội trưởng của 2 đội oẳn tù tì, nếu đội nào thắng thì đội đó được quyền nêu tên một mẫu vật có cơ quan biến dạng. Nhiệm vụ của đội còn lại: (1) xác định bộ phận biến dạng, (2) mô tả đặc điểm và nêu chức năng của bộ phận đó đối với cây. Sau đó tiếp đến đội thứ 2 và cứ thế lần lượt.

Đội thắng cuôc sẽ kể được nhiều bộ phận của câu nhất.

=> Xem hướng dẫn giải

D. Hoạt động vận dụng

Quan sát một số cây sống quanh em. Hoàn thành bảng sau:

=> Xem hướng dẫn giải

E. Hoạt động tìm tòi mở rộng

Hãy viết một đoạn văn mô tả một cây bất kì dựa trên gợi ý:

- Đặc điểm môi trường sống của cây

- Đặc điểm rễ, thân, lá

(nên sử dụng hình ảnh minh họa)

=> Xem hướng dẫn giải