Bài 27: Qúa trình dựng nước và giữ nước sgk lịch sử 10 Trang 133

27 lượt xem

Từ buổi đầu dựng nước cho đến giữa thế kỷ XIX, dân tộc Việt Nam đã trải qua một quá trình lao động, chiến đấu đầy hi sinh gian khổ, song cũng hết sức anh dũng, kiên cường. Để khái quát lại các thời kỳ xây dựng phát triển đất nước và công cuộc bảo vệ Tổ quốc, chúng ta cùng học bài “Qúa trình dựng nước và giữ nước”.

A. Kiến thức trọng tâm

I. Các thời kì xây dựng và phát triển đất nước

Thời kì	Chính trị	Kinh tế	Văn hóa	Xã hội
Thời kỳ dựng nước đầu tiên	Các quốc gia cổ đại được hình thành trên đất nước Việt Nam. Nhà nước quân chủ sơ khai.	Nông nghiệp trồng lúa nước là chủ yếu. Thủ công nghiệp, buôn bán bổ trợ	Đời sống văn hoá phong phú, đa dạng	Quan hệ vua tôi gần gũi, hòa dịu
Nước Đại Việt phong kiến độc lập (X-XV)	Bộ máy nhà nước đến thế kỉ XV hoàn chỉnh từ trung ương đến địa phương	Nông nghiệp được nhà nước quan tâm. Thủ công nghiệp,thương nghiệp đều phát triển.	Văn hoá đạt được nhiều thành tựu, mang đậm tính dân tộc	Quan hệ xã hội chưa phát triển thành mâu thuẫn đối kháng
Đất nước bị chia cắt (cuối thế kỉ XVII-cuối thế kỉ XVIII)	Đất nước chia cắt thành hai đàng: Đàng trong và Đàng ngoài, hai chính quyền riêng.	Từ thế kỉ XVII kinh tế được phục hồi. + Nông nhgiệp được phục hồi đặc biệt là Đàng trong. + Kinh tế hàng hoá phát triển tạo cơ sở cho sự hưng khởi của các đô thị.	Văn hoá tiếp tục phát triển. Văn hoá dân gian được hình thành và phát triển mạnh mẽ	Thế kỉ XVIII chế độ phong kiến ở hai Đàng khủng hoảng => Phong trào nông dân bùng nổ, tiêu biểu là phong trào nông dân Tây Sơn.
Nửa đầu thế kỷ XIX	Xây dựng chính quyền quân chủ chuyên chế cao độ.	Nhà nước có chính sách trọng nông ức thương -> hạn chế sự phát triển kinh tế	Tuy có những yếu tố lạc hậu nhưng vẫn đạt được một số thành tựu	Mâu thuẫn xã hội gay gắt => Phong trào đấu tranh liên tục bùng nổ.

II.Công cuộc kháng chiến bảo vệ tổ quốc.

Cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta trong thời kì Bắc thuộc

Tên khởi nghĩa	Thời gian (năm)	Kết quả
Hai Bà Trưng	40 - 42	Giành quyền tự chủ trong một thời gian.
Lí Bí	542	Giành quyền tự chủ trong một thời gian
Khúc Thừa Dụ	905	Giành lại quyền tự chủ.
Ngô Quyền	938	Kết thúc hơn nghìn năm Bắc thuộc

Cuộc kháng chiến và khởi nghĩa trong thời kì phong kiến độc lập

Cuộc khởi nghĩa	Vương triều	Lãnh đạo	Thời gian	Kết quả
Kháng chiến chống Tống lần 1	Tiền Lê	Lê Hoàn	981	Giữ vững độc lập cho đất nước
Kháng chiến chống Tống lần 2	Lý	Lý Thường Kiệt	1075 – 1077	Giữ vững độc lập cho đất nước
Kháng chiến chống Mông – Nguyên (3 lần)	Trần	Vua quan nhà Trần (Đặc biệt là Trần Quốc Tuấn).	1258, 1285, 1287 - 1288	Giữa độc lập cho đất nước
Kháng chiến chống quân Minh	Hồ	Hồ Qúy Ly	1407	Thất bại
Khởi nghĩa Lam Sơn chống quân Minh	Lê	Lê Lợi	1418 – 1428	Giành độc lập cho đất nước
Kháng chiến chống quân Xiêm	Tây Sơn	Nguyễn Huệ	1785	Giữ vững độc lập cho đất nước
Kháng chiến chống quân Thanh	Tây Sơn	Nguyễn Huệ	1789	Giữ vững độc lập cho đất nước.