Bài 4: Phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác
Phong trào đấu tranh của công nhân vào nửa đầu thế kỉ XIX có những bước tiến mới. Trên cơ sở phong trào công nhân chủ nghĩa Mác ra đời với “ Tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản” có ý nghĩa rất quan trọng. Và sau đây mời các bạn cùng đến với bài học “phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác”.
A. Kiến thức trọng tâm
I. Phong trào công nhân nửa đầu thế kỉ XIX
1. Phong trào đập phá máy móc và bãi công.
* Nguyên nhân: Công nghiệp phát triển , giai cấp tư sản thu nhiều lợi nhuận, công nhân làm việc 14,16 giờ/ ngày,điều kiện ăn ở tồi tàn ,đàn bà trẻ em cũng làm việc nặng nhọc lương thấp =>Do sự bóc lột nặng nề của giai cấp tư sản.
* Hình thức đấu tranh: Đập phá máy móc, đốt công xưởng và tiến bộ hơn, họ bãi công đòi tăng lương giảm giờ làm, đoàn kết thành công đoàn.
2. Phong trào công nhân trong những năm 1830 – 1840
- Từ những năm 30 – 40 của thế kỉ XIX, giai cấp công nhân đã lớn mạnh, tiến hành đấu tranh chính trị, trực tiếp chống lại giai cấp tư sản.
- Các cuộc đấu tranh tiêu biểu:
Năm | Nơi diễn ra | Lực lượng đấu tranh | Hình thức đấu tranh | Mục tiêu đấu tranh |
1831 – 1834 | Li – ông (Pháp) | Công nhân dệt | Khởi nghĩa vũ trang | - Đòi thiết lập chế độ cộng hòa - Tăng lương, giảm giờ làm |
1844 | Sơ – lê – din (Đức) | Công nhân dệt | Khởi nghĩa vũ trang | - Chống sự hà khắc của chủ xưởng và điều kiện lao động tồi tệ |
1839 đến 1847 | Anh | Công nhân và các tầng lớp lao động khác | Mít tinh, biểu tình có tổ chức | - Đòi quyền phổ thông bầu cử - Tăng lương, giảm giờ làm |
Nhận xét | Chủ yếu là công nhân | Đấu tranh quyết liệt | - Đấu tranh kinh tế + chính trị - Đấu tranh chính trị rõ nét. |
* Ý nghĩa: Đánh dấu sự trưởng thành của phong trào công nhân, tạo tiền đề cho sự ra đời của lí luận cách mạng.
II. Sự ra đời của chủ nghĩa Mác
1. Các Mác và Enghen
- Các Mác sinh tại Đức , năm 1843 sang Pa ri tham gia phong trào CM Pháp.
- F. Ang ghen sinh tại Đức năm 1820 sang Anh viết Tình cảnh giai cấp công nhân Anh.
- Hai ông quyết tâm chống giai cấp tư sản giải phóng công nhân.
2. Đồng minh những người Cộng sản và Tuyên ngôn của đảng cộng sản (2/1848)
* Ra đời trong hòan cảnh: chủ nghĩa tư bản phát triển , giai cấp vô sản bị bóc lột , cuộc đấu tranh của vô sản bị thất bại , yêu cầu cấp thiết phải có một lý luận khoa học.
* Nội dung:
- Lời mở đầu : mục đích và nguyện vọng của người cộng sản .
- Quy luật phát triển của xã hội lòai ngưới là sự thắng lợi của chủ nghĩa xã hội :
- GCVS là lực lượng lật đổ chế độ tư bản và xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa
- Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại.
* Ý nghĩa:
- Đây là văn kiện quan trọng nhất của chủ nghĩa xã hội khoa học .
- Đánh dấu sự ra đời cả chủ nghĩa.
3. Phong trào công nhân từ năm 1848 đến năm 1870. Quốc tế thứ nhất.
a. Hoàn cảnh :
- Công nhân cũng đã đoàn kết và trưởng thành trong đấu tranh .
- 23-6-1848 công nhân và nhân dân lao động Pa ri khởi nghĩa , bị đàn áp
- Đức : công nhân và thợ thủ công nổi dậy chống phong kiến .
b. Quốc tế thứ nhất:
* Sự thành lập: 28-9-1864 Hội Liên Hiệp Lao động Quốc tế – Quốc tế thứ nhất thành lập tại Luân Đôn , Mác được cử vào ban lãnh đạo .
* Hoạt động từ 1864-1870:
- Quốc Tế thứ nhất truyền bá học thuyết Mác
- Quốc Tế thứ nhất là trung tâm đòan kết , tổ chức lãnh đạo phong trào công nhân quốc tế đấu tranh giành thắng lợi 1864- 1870 .
* Vai trò của Mác :
- Chuẩn bị tổ chức ,văn kiện , lãnh đạo đại hội , lập Quốc Tế thứ nhất .
- Đứng đầu ban lãnh đạo , đưa quốc tế I chống tư tưởng sai lệch thông qua nghị quyết đúng đắn .
* Vai trò của Quốc Tế thứ nhất:
- Truyền bá học thuyết Mác .
- Đấu tranh chống tư tưởng sai lệch
- Thúc đẩy phong trào công nhân phát triển .
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI HỌC
Câu 1: Vì sao giới chủ lại thích sử dụng lao động trẻ em?
Câu 2: Vì sao trong cuộc đấu tranh chống tư sản, công nhân lại đập phá máy móc?
Câu 3: Trình bày các sự kiện chủ yếu về phong trào công nhân trong những năm 1830 – 1840?
Câu 4: Nêu điểm giống nhau trong tư tưởng Các Mác và Ăng – ghen?
Câu 5: “Tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản” ra đời trong hoàn cảnh nào? Nội dung chủ yếu của nó?
Câu 6: Phong trào công nhân từ sau cách mạng 1848 – 1849 đến năm 1870 có nét gì nổi bật?
Câu 7: Nêu vai trò của C. Mác trong việc thành lập Quốc tế thứ nhất?
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI HỌC
Câu 1: Trình bày đôi nét về tiểu sử ( hoặc giới hạn ở công lao, tình bạn) của C.Mác và Ph. Ăng ghen?
Câu 2: Trình bày vai trò của Quốc tế thứ nhất đối với phong trào công nhân quốc tế?
=> Trắc nghiệm lịch sử 8 bài 4: Phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác
Xem thêm bài viết khác
- Dưới thời Pháp thuộc, các giai cấp địa chủ phong kiến và nông dân có những thay đổi như thế nào?
- Khởi nghĩa Yên Thế có những đặc điểm gì khác so với những cuộc khởi nghĩa cùng thời?
- Phong trào công nhân từ sau cách mạng 1848 – 1849 đến năm 1870 có nét gì nổi bật?
- Qua bảng thống kê trên, em có nhận xét gì về tình hình sản xuất công nghiệp của ba nước Anh, Pháp, Đức.
- Thái độ của nhân dân ta khi triều đình Huế kí hiệp ước đầu hàng thực dân Pháp như thế nào?
- Lịch sử 8: Đề kiểm tra học kỳ 2 (Đề 9)
- Lập bảng thống kê các sự kiện chính của cách mạng tháng Mười?
- Trình bày sự phát triển chủ nghĩa tư bản ở Anh và những hệ quả của nó?
- “Sắc lệnh hòa bình” và “sắc lệnh ruộng đất” đem lại những quyền lợi gì cho quần chúng nhân dân?
- Cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai đã làm được những việc gì?
- Em biết gì về những tiến bộ của khoa học – kĩ thuật thế giới nửa đầu thế kỉ XX ?
- Bài 15: Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 – 1921)