Phân tích nhân vật Xuân tóc đỏ Phân tích nhân vật Xuân tóc đỏ trong Hạnh phúc của một tang gia

Phân tích nhân vật Xuân tóc đỏ trong Hạnh phúc của một tang gia với phần dàn ý chi tiết cùng những bài văn mẫu 11 hay chọn lọc được KhoaHoc đăng tải dưới đây giúp các bạn học sinh dễ dàng hoàn thành bài viết của riêng mình.

• Phân tích ý nghĩa nhan đề Hạnh phúc của một tang gia
• Phân tích cảnh đám ma gương mẫu trong Hạnh phúc của một tang gia

Dàn ý Phân tích nhân vật Xuân tóc đỏ

1. Mở bài

- Vũ Trọng Phụng là nhà văn hiện thực của Việt Nam, ông đứng giữa phố phường để khai thác những góc khuất của thành thị, từ đó sáng tạo ra những thiên tiểu thuyết, những tác phẩm có giá trị hiện thực, phê phán đả kích vô cùng sâu cay một xã hội thực dân - nửa phong kiến thối nát, lố lăng, đồi bại.

- Một trong những nhân vật đại diện cho lớp người thượng lưu, lố bịch dối trá, đại diện cho kết tinh, sản phẩm của xã hội lúc bấy giờ chính là nhân vật Xuân Tóc Đỏ trong tiểu thuyết Số đỏ, xuất hiện thoáng qua trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia.

2. Thân bài

* Tác giả, tác phẩm:

- Vũ Trọng Phụng (1912-1939), mồ côi cha từ nhỏ, từng bươn chải nhiều nghề để kiếm sống trước khi bước vào con đường viết văn. Văn học của ông là tiếng nói phê phán sâu cay một xã hội rối ren với những kẻ mang danh quý tộc, thượng lưu nhưng bản chất lại là những kẻ có lối sống và tâm hồn thối nát, đồi bại.

- Tác phẩm: Số đỏ, Giông tố, Vỡ đê, Cơm thầy cơm cô, Kỹ nghệ lấy tây,...

- Đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia nằm ở chương XV của tiểu thuyết Số đỏ, kể về đám ma "thượng lưu" của cụ cố tổ, người mà vô tình bị Xuân làm tức chết.

* Hoàn cảnh xuất thân của Xuân Tóc Đỏ:

- Mồ côi, vì thói dối gian, lưu manh bên bị bác đuổi khỏi nhà, lưu lạc đầu đường xó chợ.

- Làm nghề trèo me, trèo sấu, bán thuốc dạo, nhặt ban quần,... để kiếm sống.

- Chứng kiến đủ những tệ nạn, thói đời đen bạc, hình thành nên một nhân cách bị tha hóa.

* Sự lưu manh hóa, tha hóa của Xuân Tóc Đỏ:

- Sự lưu manh của hắn xuất phát từ chính tính cách vốn gian xảo từ nhỏ, kết hợp việc phải bươn chải với cuộc sống khổ cực khiến hắn tự phát triển theo hướng lưu manh, và sự lưu manh của Xuân có phần khôn ngoan, giảo hoạt.

- Sự lưu manh hóa của Xuân không diễn ra bằng sự bạo lực, máu me, đâm thuê chém mướn mà nó lại xuất phát từ chính tâm hồn, từ chính trong lời ăn tiếng nói, cách cư xử.

- Có thể nói rằng những tối tăm, xấu xa trong cái xã hội phong kiến - nửa thực dân mực đồng thau lẫn lộn dường như đã kết tinh hết trong một con người như Xuân tóc đỏ, vô giáo dục, đầy xảo quyệt, dối gian, lẻo mép, quen lọc lừa và ưa hư vinh phù phiếm.

=> Bi kịch của Xuân cũng là bi kịch bị lưu manh hóa, tuy nhiên nhân vật này lại biết lợi dụng cái lưu manh của mình làm vốn liếng tiến thân.

* Yếu tố tác động, giúp đỡ Xuân trong con đường tiến thân:

- Đó là những con người tự xưng mình là tầng lớp thượng lưu, quý phái, sang trọng thế nhưng điểm nhân cách thì lại bằng không, họ ưa thích những thú vui thể xác, dâm đãng, ưa tiền tài, danh vọng, lố bịch và bại hoại.

- Ví dụ như bà Phó Đoan, cô Tuyết ngây thơ, ông cố Hồng, vợ chồng Văn Minh, và nhiều những người khác.

* Nhận xét về nhân vật Xuân Tóc Đỏ:

- Là một kẻ lưu manh chính hiệu, không có nhân cách, dâm đãng, vô giáo dục.

- Là một kẻ cực kỳ nhạy bén và thức thời, sẵn sàng thích nghi được với hoàn cảnh, luôn chuẩn bị cho mình những kịch bản, những cái mặt nạ khác nhau để ứng phó với đủ mọi thể loại người, thậm chí là nắm bọn quyền quý ấy trong lòng bàn tay.

- Tuy nhiên rất thẳng thắn với bản thân rằng mình là một kẻ không ra gì, hạ lưu.

3. Kết bài

- Cả cuộc cuộc đời Xuân và sự lưu manh của Xuân đã phơi bày ra cái bộ mặt lố bịch, đốn mạt của các tầng lớp tự xưng là thượng lưu của cái xã hội nửa tây nửa ta lúc bấy giờ.

- Xuân là kết tinh là sản phẩm không phải của tạo hóa mà là của chính xã hội ấy, giữa một xã hội thật giả đúng sai lẫn lộn, một kẻ đầu đường xó chợ, lưu manh không nghề ngỗng phải tự cứu lấy mình bằng chính sự lưu manh, chính thói lẻo mép bẩn thỉu, chính những lời xảo ngôn, lọc lừa sao cho xứng với những kẻ tự xưng là quyền quý.

Phân tích Xuân tóc đỏ mẫu 1

Mỗi dòng văn đều có cảm hứng riêng cho nó. Đối với văn học hiện thực, nhìn chung cảm hứng của nó là sự phủ nhận và phê phán thực tại xã hội thông qua những nhân vật điển hình và đặc sắc. Số đỏ của Vũ Trọng Phụng là tác phẩm tố cáo hiện thực xã hội độc đáo bằng tiếng cười ào ạt, bằng một hình tượng “kì dị” mà nổi bật và đại diện trong tác phẩm là nhân vật Xuân Tóc Đỏ.

Thông qua Xuân Tóc Đỏ, Vũ Trọng Phụng cho thấy cái xã hội lúc bấy giờ là “tấn kịch thực sự của con người giữa những sự giả dối buồn cười”. Đó là một tên cơ hội, tiến được trong xã hội nhờ trò “gian trá bịp bợm”. Xuân Tóc Đỏ thực chất chỉ là một đứa lưu manh, vô học với lí lịch tối đen như mực: “Thằng Xuân lấy đầu hè, xó cửa làm nhà; lấy sấu các phố, cá hồ Hoàn Kiếm làm vui. Nó đã bán phá xa, bán nhật trình, bán cao đơn hoàn tán trên xe lửa, chạy rạp hát, và với ba nghề tiểu xảo khác nữa. Ánh nắng mặt trời làm cho tóc nó đỏ như tóc Tây. Cảnh ngộ đó tạo nên nó một đứa hoàn toàn vô giáo dục, nhưng tính nó quái lắm, thạo đời lắm”…

Cuộc sống đầu đường xó chợ, những bài học ở vỉa hè, tạo ra một thằng Xuân bụi đời, lưu manh, tinh quái. Xuân lang thang tự kiếm sống với nhiều nghề nghiệp “rẻ tiền” nên về lâu càng trở nên ranh mãnh hơn. Nhưng cũng nhờ vào những hoàn cảnh đặc biệt đó, Xuân đã nhập vào thế giới thượng lưu, những kẻ giàu có, từ ông bà Văn Minh, bà phó Đoan, cô Tuyết… nói chung cái xã hội thượng lưu đó là môi trường rất tốt để nuôi dưỡng những loại người như Xuân Tóc Đỏ. Con đường tiến lên của Xuân hoàn toàn là do những cơ may. Có những điều mà đến chính Xuân cũng không ngờ được. Do bản tính nhanh nhẹn, láu cá, hắn tạo được chỗ đứng trong gia đình ông bà Văn Minh. Để từ một anh nhặt banh ở sân quần, một gã thổi loa kèn quảng cáo thuốc lậu trở thành sinh viên trường thuốc, một quản đốc- tờ Xuân, một cây hi vọng của giới quân vợt Bắc kì, một vĩ nhân cứu quốc, một bậc thượng lưu của xã hội… Tất cả tuy có được nhà văn phóng đại, nhưng cái điều cốt yếu vẫn là sự tố cáo chân thực hiện thực xã hội.

Thực vậy Xuân chỉ là một tên vô lại bằng những ngôn từ thấp hèn cửa miệng: “Mẹ kiếp”, “Nước mẹ gì”… Do biết một tí về nghề thuốc, trong thời gian quảng cáo thuốc lậu, hắn được Văn Minh giới thiệu là “sinh viên trừng thuốc” và hắn chữa khỏi bệnh cho cụ cố Tổ: Bước đầu hắn đã gặp được vận đỏ: Chẳng những được tiếng mà còn được tình. Người đầu tiên mê phục Xuân là cô Tuyết (tình nguyện trực đêm với “quan đốc – tờ”) và một loạt người khác dần dần chú ý và cũng thấy mê nó. Sự tình cờ màu nhiệm càng làm thanh thế của Xuân to lên trong gia đình của Văn Minh, từ đó “sự ngu độn của nó được người ta cho là nhũn nhặn, là sự khiêm tốn, nên nó càng được yêu mến hơn”. Bà phó Đoan cũng đã có tình với nó và cho nó là người có học thức, ông phán mọc sừng cũng xem nó là ngư đứng đắn…

Cuộc đời Xuân Tóc Đỏ hết gặp vận may này đến vận may khác. Sự “huyên thuyên” của hắn khi chữa bệnh cho cụ cố làm mọi người kinh ngạc, nhưng hắn đã chinh phục được họ. Ở nhân vật này xuất hiện nhiều điều bất ngờ nhưng lại phù hợp với lô – gíc nội tại. Tính cách luôn có những mặt trước sau không thể thay đổi. Bản chất của một tên lưu manh, mở miệng ả là cứ “mẹ kiếp”, “nước mẹ gì”. Sự khôn ranh không phải do học hành mà do sự bắt chước, che đậy, đối phó với mọi tình huống. Nào hắn có biết làm thơ đâu mà cũng được tôn là “Xuân Tóc Đỏ thi sĩ”, thực chất hắn chỉ thuộc bài thơ “thuốc cảm, nhức đầu” của những tiệm thuốc giao cho hắn đi bán dạo! Trên sân khấu cuộc đời xô bồ hỗn độn hắn sắm rất nhiều vai hài kịch. “Nhưng đôi khi, giữa lúc đang múa may khóc cười trên sân khấu, hắn bỗng nhớ đến thân phận hèn mọn của mình và gần như sững đi trong chốc lát, trong cái giây phút quan trọng đó, hắn hiện nguyên hình là một thằng Xuân hạ lưu, vô học” (Phan Cự Đệ). Chẳng hạn lúc Xuân Tóc Đỏ “ưỡn ngực” nói to trước vợ chồng ông Phán và trước mặt cả nhà Văn Minh: “Thưa ngài, ngài là người chồng mọc sừng!”. Tình cảnh bi đát xảy ra: Ông Phán dây thép ôm lấy ngực ngã quỵ xuống đất, cụ Tổ cũng nấc một cái to, ngã xuống giường”… Trong lúc bối rối nguy ngập này, Xuân Tóc Đỏ thú tội và chỉ biết chạy thẳng một mạch như kẻ cắp: “Thưa cụ, quả con vô học, xưa nay nhặt banh quần hạ lưu, không biết thuốc ạ!”. Nhưng rõ là số hắn quá đỏ: hắn không bị xem thường mà còn được trọng vọng!

Cái chết của cụ Tổ càng làm người ta nể phục hắn. Đám tang cụ cố trước đó không hề có mặt hắn, nhưng trên đường mai táng rộn rịp bỗng có sự xuất hiện lạ lùng của chiếc xe tang mà trên đó có Xuân và mấy vị sư chùa bà Đanh ngồi chễm chệ. Chính sự xuất hiện này đã làm cho đám tang ngày càng sang trọng, thượng lưu. Thân chủ của cụ Tổ càng thấy khâm phục Xuân bởi Xuân đã góp phần làm lừng danh “đám tang lớn nhất từ trước đến nay”. Nhưng đó là một sự thật mỉa mai, lố bịch, phũ phàng, tàn nhẫn: Bởi chính nó đã gây ra cái chết cho cụ Tổ. Tình cảm gì cái thằng Xuân, sự xuất hiện của nó một lần nữa tô đậm con người đểu cáng, vô lương tâm của Xuân, và của cả cái xã hội văn minh “chó đểu”. Đó là hiện thực, hiện thực toát lên bằng cái nhìn châm biếm và tiếng cười ồ ạt. Nó không phải là tiếng khóc, là nước mắt như “Đám tang lão Gôriô” ( Lão Gôriô – Ban Zắc).

Xuân Tóc đỏ thấy rõ vị trí của mình trong xã hội, hắn ngày càng nhận rõ muốn tạo được thanh thế và uy tín thì phải xem thường mọi người! Hắn càng làm bộ, giả dối bao nhiêu thì lại được kính trọng bấy nhiêu… Dù làm ra vẻ kiểu cách nhưng bản chất của nhân vật này vẫn là lố bịch, kệch cỡm. Thái độ của hắn mỗi lần được tiếp xúc với mọi người chỉ là sự đòi hỏi kiểu cách: “Rất hân hạnh”…và hết sức lố bịch khi hắn đứng trước quần chúng: “Hỡi quần chúng, mi không hiểu gì, mi oán ta. Ta vẫn yêu quý mi, mặc lòng mi chẳng rõ lòng ta. Thôi giải tán đi!”. Thực chất của Xuân Tóc Đỏ là như vậy

Tác giả xây dựng thành công nhân vật này bằng bút pháp châm biếm sâu sắc, bằng tiếng cười tung hê vào mặt xã hội “Âu hoá” kệch cỡm. Xuân Tóc Đỏ không chỉ là tính cách của một cá nhân mà là sự tổng hợp các loại người trong xã hội thối tha ấy.

Những kẻ luôn vỗ ngực tự coi mình là văn minh là những cải cách thực chất bọn họ là những bầy hề sống thượng lưu, thác loạn. Chỉ trong xã hội thực dân thì những kẻ như Xuân Tóc Đỏ mới có “vai trò quan trọng” đứng trên thiên hạ làm xã hội điên đảo, mục nát.

Xuân Tóc Đỏ là hình tượng độc đáo trong tiểu thuyết hoạt kê độc nhất vô nhị của văn học hiện thực 1930 – 1945. Thông qua những chuỗi cười mà Vũ Trọng Phụng lên án gay gắt cái xã hội đồi bại đê tiện thời ông sống. Tiếng cười ấy đồng thời cũng là tiếng chửi thẳng vào bọn người học đòi làm quý tộc, làm tư sản nhưng ngu độn, chỉ biết sống vì đồng tiền mà quên đi nhân phẩm.

Phân tích Xuân tóc đỏ mẫu 2

Nhắc đến Nam Cao người ta nhớ ngay đến Chí Phèo. Nhắc đến Ngô Tất Tố người ta không thể nào quên Chị Dậu. Còn Vũ Trọng Phụng lại ghi dấu trong lòng người đọc với Xuân Tóc Đỏ - Nhân vật chính trong tiểu thuyết số đỏ, một kẻ cơ hội bò dần vào giới thượng lưu bằng nhiều mánh khóe mà bất cứ một con người bình thường nào cũng không nghĩ ra được. Có thể nói Xuân Tóc Đỏ làm nên thành công cho số đỏ.

Cái tên Xuân Tóc Đỏ gắn liền với nguồn gốc xuất thân và quãng đời chẳng lấy gì làm đẹp đẽ của hắn. Sinh ra thuộc tầng lớp dưới đáy xã hội, mồ côi cả cha lẫn mẹ. Xuân đi ở cho nhà bác họ, nhưng mới chín, mười tuổi, Xuân đã có hành động bỉ ổi, bị bác đánh và đuổi đi. Không nhà, không cửa, không người thân thích, hắn sống lang thang bằng đủ mọi nghề của một kẻ ma cà bông: Thằng Xuân lấy đầu hè xó chợ làm nhà, lấy sấu ở các phố, lấy cá ở Hồ Hoàn Kiếm làm cơm. Nó bán phá xa, bán nhật trình, chạy cờ rạp hát… Cảnh ngộ đó tạo cho nó lên một đứa hoàn toàn vô giáo dục, tuy nó tinh quái lắm, thạo đời lăm. Thế nhưng, trong cái xã hội thực dân tư sản thời Vũ Trọng Phụng với đông đúc những me Tây, nhà giàu hãnh tiến, gái tân mất nết… Xuân Tóc Đỏ gặp số đỏ đến lạ kì.

Khởi đầu chuỗi ngày dài may mắn của đời Xuân Tóc Đỏ bắt nguồn từ một hành động chẳng lấy gì làm tốt đẹp. Hắn dòm trộm một cô đầm thay váy và bị bắt quả tang. Người ta nhốt hắn vào bót lôi xềnh xệch ra sân mà tát, mà sỉ vả. Nhưng số đỏ đã mỉm cười với hắn. Nhờ hành động dòm trộm ấy, Xuân Tóc Đỏ đã lọt vào mắt xanh của bà Phó Đoan - một me Tây góa chồng dâm đãng. Bà Phó Đoan bỏ tiền nộp phạt cho cảnh sát, bảo lãnh cho Xuân ra tù với mục đích biến hắn thành công cụ thỏa mãn thói dâm ô của bà. Ngày đầu đến nhà bà Phó Đoan, bước chân đầu tiên vào xã hội thượng lưu, Xuân Tóc Đỏ có chút ngờ nghệch, nhưng Xuân nhanh chóng thích nghi, nhập vào xã hội đó để tiến thân.

Xuân sau khi được bà Phó Đoan cứu khỏi cảnh tù tội, được bà giới thiệu với tiệm may Âu hóa của vợ chồng Văn Minh - một thành viên của xã hội thượng lưu. Bước vào đây, Xuân đã gặp được nhiều sự may mắn ngẫu nhiên. Hắn bập bõm học những mốt y phục: Ngây thơ, Lời hứa, Chờ một phút… rồi nhờ vào cái tài lẻo mép của hắn, hắn được những kẻ thượng lưu dốt nát đánh giá rất cao Xuân bắt đầu tham dự vào cải cách xã hội, hắn thực sự đi vào cái thế giới giàu sang, điều mà trước đó, Xuân Tóc Đỏ mơ cũng không thấy nổi.

Lúc đầu do đột ngột bị ném vào cái xã hội thượng lưu, quá xa lạ với môi trường sống quen thuộc, Xuân hoàn toàn bị động trước cái số đỏ của mình nên hoặc không khai thác được, hoặc bỏ lỡ dịp may bày sẵn như lần đầu đến nhà bà Phó Đoan. Rồi sau đó, Xuân vốn tinh quái và thạo đời, Xuân nhanh chóng hiểu ra rằng cái xã hội sang trọng mà hắn lọt vào được cũng như cái xã hội lem luốc của hắn bề ngoài tuy khác nhau nhưng cùng chung một bản chất, dâm ô, đểu cáng, hám danh, bịp bợm. Và khi đã hiểu Xuân quyết định dành cho mình một vị trí trong xã hội đó. Hắn đã thực sự thành công.

Ở tiệm may Âu hóa vài ngày, Xuân đã được mụ Phó Đoan khen là được việc ở đâu vui vẻ đây, thịnh vượng đấy. Văn Minh vợ cũng khen hết lời: Hắn thông minh lắm! Mới vào đây có vài ngày mà khách khứa xem ý ai cũng mến. Còn Văn Minh chồng thì ôn tồn nhận xét “được cái hắn cũng mồm mép nhanh nhảu”. Các bà, các cô thì thích hắn vì hắn khéo nịnh, khéo hót, có người khen Xuân là phong nhã, hiểu biết nhiều. Nhưng Xuân thực chất là một tên láu cá, xảo quyệt. Hắn dĩ sử dụng tất cả những gì thu lượm được trong cõi đời lăn lóc dưới đáy xã hội để tiến thân. Đó là một sự trào phúng đặc sắc của nhà văn. Với Xuân, hắn chỉ có tính thông minh, kiểu con vẹt và triết lí của một cái đầu rỗng tuếch!

Xuân, tên ma cà bông ngày xưa chuyên thổi loa quảng cáo thuốc lậu ngày nào, nhờ thế đã thuộc lòng được mớ kiến thức bập bõm, lộn xộn bỗng trở thành sinh viên trường thuốc, đốc tờ Xuân. Ngồi hóng chuyện giữa cụ cố Hồng, bà Phó Đoan, vợ chồng Văn Minh về bệnh tình của cụ tổ, hắn đem những điều này góp ý vào. Ngay sau đó, hắn thành sinh viên trường thuốc qua sự bịp bợm của Văn Minh đang tìm một thầy thuốc rởm để cụ tổ chết đi. Trước sự “thông thạo” về y lí của Xuân, cả bà Phó Đoan và vợ chồng Văn Minh đều kinh hoàng, không hiểu duyên cớ vì đâu, cụ cố Hồng kính cẩn hỏi Xuân: Bẩm ngài ngài làm gì mà giỏi về y lí như vậy ạ ?

Xuân đã bước lên những bậc thang của danh vọng, sự ngu độn của nó được người ta cho là nhũn nhặn, khiêm tốn. Bà Phó Đoan xem nó là người có học thức. Ông Phán Mọc Sừng cũng cho Xuân là người đứng đắn. Nhờ tài bẻm mép của Xuân mà cửa hàng Âu hóa của vợ chồng Văn Minh phát đạt, nhờ tài chữa bệnh bằng thuốc Thánh đền Bia (thực ra là nước ao và rau dại) mà cụ tổ khỏi bệnh, Uy tín của Xuân được nâng cao, được mọi người tâng bốc. Lúc đầu, Xuân chỉ là công cụ của bọn lừa bịp, sau đó, Xuân trở thành kẻ đi lừa đi bịp. Những ngôn ngữ của kẻ vô học: nước mẹ gì, mẹ kiếp… được bọn kia tôn sùng. Xuân Tóc Đỏ ngày càng lên tầm cao danh vọng, hắn kiêu ngạo, mọi người trở nên sợ hắn và lấy lòng hắn. Hắn được cô Tuyết - con gái cụ cố Hồng mang tiếng là hư hỏng với hắn mê như điếu đổ. Hắn gây ra cái chết của cụ tổ - cái chết mà lũ con cháu mong ngày mong đêm khi tố cáo tội ngoại tình của con gái cụ. Sự có mặt của Xuân trong lễ lang mà là danh giá và vinh dự cho đại gia đình con cháu bất hiếu này lắm lắm!

Tiểu thuyết Số đỏ kết thúc khi Xuân đã leo lên nấc thang cuối cùng của danh vọng Xuân - vĩ nhân; anh hùng cứu quốc đang diễn thuyết trước đông đảo quần chúng, gọi quần chúng là mi. Bằng hành động bịp bợm của nước Xiêm để tránh họa chiến tranh. Trong cái xã hội tư sản nhố nhăng đó, kẻ vô học như Xuân được biểu dương, tán tụng đến không ngờ.

Xây dựng nhân vật điển hình Xuân Tóc Đỏ, Vũ Trọng Phụng đã thể hiện một tài năng trào phúng bậc thầy. Có thể xem mỗi chương trong số đỏ là một màn kịch mà các xung đột diễn ra đầy kịch tính. Trong xã hội đó, kẻ vô học đào luyện trong nền văn hóa vỉa hè trở thành anh hùng cứu quốc, vĩ nhân, quả là sự châm biếm sâu cay. Qua nhân vật này, tác giả thể hiện sự tố cáo mạnh mẽ đối với xã hội đương thời - xã hội tư sản đầy rẫy thói dâm ô, bịp bợm vô liêm sỉ mà Xuân Tóc Đỏ là một điển hình.

Hình tượng nhân vật Xuân Tóc Đỏ là một sáng tạo độc đáo của Vũ Trọng Phụng. Giữa những nhân vật về người nông dân quen thuộc như: Chị Dậu, Chí Phèo… những tên địa chủ như: Bá Kiến, Nghị Quế,… Xuân Tóc Đỏ quà là độc nhất vô nhị trong văn học hiện thực trào phúng trước Cách mạng tháng Tám.

Phân tích Xuân tóc đỏ mẫu 3

Bàn về giá trị của tiểu thuyết Số đỏ, nhà văn Nguyễn Khải đã khẳng định, Số đỏ là “cuốn sách ghê gớm có thể làm vinh dự cho mọi nền văn học”. Xuân Tóc Đỏ là nhân vật trung tâm của tiểu thuyết “Số đỏ”, đồng thời cũng là nhân vật điển hình bậc nhất của nền văn học Việt Nam đương thời. Tập trung xây dựng Xuân Tóc Đỏ với bút pháp trào phúng quen thuộc kết hợp với lối viết phóng đại kích thước đã mang đến chân dung một Xuân Tóc Đỏ đầy hài hòa, tổng hợp được những bóng dáng, đường nét của nhiều kiểu người trong xã hội xưa.

Xuân Tóc Đỏ là một người tinh quái, thạo đời, một con người vô giáo dục do môi trường sống bụi đời tạo nên. Ngay từ nhỏ Xuân Tóc Đỏ là một đứa trẻ mồ côi cha mẹ, là đứa trẻ không có giáo dục của bố mẹ nên Xuân bị nhiễm những thói xấu, những cái lố lăng, vô đạo đức nên ở với bác cũng sớm bị đuổi ra khỏi nhà. Từ đó Xuân bắt đầu cuộc sống lang thang, vật vờ ở các phố, đầu hè xó cửa để kiếm ăn “Thằng Xuân lấy đầu hè, xó cửa làm nhà, lấy sấu ở các phố cả Hồ Hoàn Kiếm làm cơm…”

Môi trường sống đen tối của cuộc sống bụi đời đã làm cho Xuân bị tác động tiêu cực, từ một đứa vô giáo dục Xuân trở nên lưu manh hóa thể hiện trực tiếp qua những hành động như: tán tỉnh cô hàng mía, cô đầm hay cách nói năng thô tục, vô văn hóa “mẹ kiếp”, “nước mẹ gì”. Có thể nói, Xuân Tóc Đỏ là sản phẩm của xã hội thực dân nửa phong kiến đương thời đen tối, nhiều tệ nạn.

Là một tên lưu manh, kẻ vô giáo dục lớn lên từ môi trường bụi đời nhưng Xuân Tóc Đỏ lại là gặp được nhiều vận may mà “phất” lên mà thuận lợi bước vào thế giới của những người thượng lưu. Bản chất lưu manh, dâm đãng của Xuân khi bị phát hiện đã bị bắt nhưng lại được bà Phó Đoan giải thoát và tạo điều kiện để Xuân bước những bước đầu tiên vào môi trường của những kẻ giàu có. Bằng sự khôn khéo, nhiều thủ đoạn mà Xuân tóc đỏ đã tạo được chỗ đứng trong gia đình của ông bà Văn Minh, lọt vào mắt xanh của cô Tuyết.

Vì từng làm nghề rao thuốc vặt nên Xuân có chút kiến thức về y lí, được cụ cố khen và được Văn Minh “đánh bóng” cho nguồn gốc xuất thân cao quý, từ kẻ lưu manh bán thuốc dạo Xuân nghiễm nhiên trở thành sinh viên trường thuốc, sau trở thành quản Đốc.

Mồm mép nhanh nhạy với khả năng ứng xử khôn khéo nên Xuân đã được bà Phó Đoan suy tôn là nhà hùng biện, người biết chơi quần vợt và được đăng kí là danh thủ. Đi đến đâu Xuân cũng tự tin giới thiệu với mọi người “Me xừ Xuân, nguyên sinh viên trường thuốc, giáo sư quần vợt, giám đốc hiệu Âu hóa phụ nữ tân tiến”. Bằng những thủ đoạn tinh vi, Xuân đã trở thành cái tên sáng giá để thi đấu với danh thủ quần vợt của Xiêm La. Trong trận đánh, Xuân đã để thua đối thủ nhưng lại được ca tụng là vì nghĩa lớn, là anh hùng cứu quốc.

Bản chất là kẻ lưu manh, dâm đãng lại hoạt ngôn, khéo léo trong việc lấy lòng người khác nên Xuân Tóc Đỏ đã “chinh phục” được cô Tuyết, một cô gái hám danh vọng nhưng cả tin và dễ dãi trong chuyện tình cảm. Tuy nhiên, nếu theo dõi toàn bộ câu chuyện thì có thể thấy Xuân Tóc Đỏ là một người nhạy cảm, thức thời, luôn khôn khéo tìm ra cách để ứng phó với hoàn cảnh. Tùy từng hoàn cảnh mà Xuân có thể kiêu ngạo, làm bộ làm tịch giống như những người thuộc tầng lớp thượng lưu thực sự, có lúc kiêu ngạo vênh váo, hóm hỉnh lố bịch nhưng trong những hoàn cảnh đặc biệt, Xuân đã không ngần ngại mà thừa nhận thân phận thấp hèn của mình: “Tôi thì danh giá quái gì, Hạ lưu. Ma cà bông. Nhặt banh quần. Không đứng đắn”.

Xuân Tóc Đỏ là nhân vật điển hình, nhân vật tập trung những tính cách tiêu biểu của nhiều loại người trong xã hội cũ, không ngại dùng thủ đoạn, giả dối để đạt được mục đích tiến thân. Sở dĩ tác giả Vũ Trọng Phụng để cho nhân vật Xuân Tóc Đỏ tiến thân thuận lợi nhờ những vận may đến không ngờ là vì môi trường xã hội vốn đen tối, mà trong xã hội ấy không được tạo lập trên những quan hệ chân thành giữa con người với con người mà đầy rẫy những giả dối, lọc lừa đối phó lẫn nhau.

Chuyên mục Văn mẫu lớp 11 bao gồm các bài văn mẫu hay kèm theo dàn ý chi tiết cho tất cả các đề bài có trong môn Ngữ văn 11. Học sinh có thể nắm được cách xây dựng một bài văn hoàn chỉnh, luyện viết văn hay thông qua nhiều bài văn mẫu 11 hay chọn lọc được giáo viên KhoaHoc xây dựng, tổng hợp. Chúc các em học tập tốt môn Văn lớp 11 với những bài văn mẫu, lập dàn ý của chúng tôi giới thiệu.