Soạn bài Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận: mục B Hoạt động hình thành kiến thức

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Tìm hiểu các yếu tố tự sự trong văn nghị luận

a) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:

…………

Bài làm:

1. Tìm hiểu các yếu tố tự sự trong văn nghị luận

a. (1) Các yếu tố tự sự và miêu tả trong đoạn trích:

Yếu tố tự sự: - Chi tiết “vị chúa tỉnh” ra lệnh cho quan dưới quền trong một thời hạn phải nộp cho đủ người nhất định.

- Thoạt tiên, chúng tóm những người khoẻ mạnh… "đi lính tình nguyện, hoặc xì tiền ra".

Yếu tố miêu tả: “tốp thì bị xích tay điệu về tỉnh lị, tốp thì trước lúc xuống tàu bị nhốt (…) có lính (…) lưỡi lê tuốt trần, đạn đã lên nòng” ...

(2) Các yếu tố tự sự kể về kiểu bắt lính kỳ quặc, tàn ác và nhẫn tâm của bọn thực dân. Các yếu tố miêu tả giúp bóc trần sự lừa gạt trắng trợn, ngụy biện giả dối, những lời lẽ rêu rao về "lòng sốt sắng đầu quân tấp nập và không ngần ngại" của phủ toàn quyền.

=> việc trình bày luận cứ được cụ thể, sinh động, do đó có tính thuyết phục mạnh mẽ hơn.

(3) Nếu lược bỏ đi những yếu tố tự sự và miêu tả trên, việc trình bày luận cứ sẽ không được rõ ràng, cụ thể, sinh động và vì vậy văn bản sẽ giảm đi sức thuyết phục.

b. Đúng: (2), (3), (4)

Sai (1)

c.

1. Những yếu tố miêu tả và biểu cảm trong đoạn văn trên:

Yếu tố tự sự:

• Trong chuyện chàng Trăng: Là những chi tiết kể lại chuyện mẹ chàng Trăng nằm mơ, đẻ ra chàng và chuyện chàng giết tên bạo chúa rồi biến vào mặt trăng.
• Trong chuyện nàng Han: Là những chi tiết kể lại chuyện nàng Han đánh giặc ngoại xâm và sau đó là hóa ra tiên, tắm rửa rồi về trời.

Yếu tố miêu tả:

• Mơ thấy thỏ trắng nhảy qua ngực.
• Chàng không nói, không cười, chỉ thích chơi khiên đao.
• Dòng thác Pông-gơ-ni những vầng sáng bạc.
• Cờ lệnh bằng chăn dệt ngũ sắc.
• Những vũng, những ao chi chít nối tiếp vết chân voi ngựa của quân nàng.

2. Tác giả chỉ tả cụ thể một số hình ảnh và kể kĩ một số chi tiết vì mục đích chính của văn bản là nhằm khẳng định các dân tộc anh em trên đất nước chúng ta đã sáng tạo ra muôn vàn truyện anh hùng đẹp. Vì thế việc miêu tả và tự sự chỉ được dùng khi những yếu tố đó có lợi cho việc làm nổi rõ luận điểm này.

3. Em đồng ý với ý kiến trên nội dung đoạn trích trở nên rõ ràng hơn. Thông qua những câu chuyện ngắn làm dẫn chứng làm sáng tỏ rõ luận điểm: các dân tộc anh em trên đất nước chúng ta đã sáng tạo ra muôn vàn truyện anh hùng đẹp

2. Đọc hiểu và lựa chọn trật tự trong câu.

a. (1) Có thể thay đổi trật tự từ trong câu như

Anh vừa uể oải chống tay xuống phản, rên vừa ngỏng đầu lên

Cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất.

(2) Cai lệ bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất” thì ý nghĩa câu được nhấn mạnh ở “giọng khàn khàn” của cai lệ thay vì thể hiện sự hung hăng hống hách của cai lệ như câu in đậm trong đoạn văn

Anh vừa uể oải chống tay xuống phản, rên vừa ngỏng đầu lên: thứ tự trước sau của hành động bị thay đổi nên không làm rõ được sắc thái uể oải, mệt nhọc của anh Dậu

b. Thứ tự điền các từ trống: một câu…… nhiều cách…mỗi cách…… lựa chọn…. thích hợp…

c. (1) Trật từ từ trong câu này thể hiện thứ tự trước sau của hành động:

(2) Không nên thay đổi trật tự bởi sẽ làm thay đổi tính liên kết giữa các câu trong đoạn trích, thay đổi trật tự hành động của nhân vật.

d. Đúng: 1,2,3,4

Sai: 5