(1) Nghĩa của từ là gì? (2)Hoàn thành những thông tin trong bảng sau vào vở:

  • 1 Đánh giá

c. Nghĩa của từ

(1) Nghĩa của từ là gì?

(2)Hoàn thành những thông tin trong bảng sau vào vở:

Hiện tượng

Khái niệm

Ví dụ

Từ nhiều nghĩa

Từ đồng âm

Từ đồng nghĩa

Từ trái nghĩa

Trường từ vựng

(3)Thế nào là nghĩa gốc và nghĩa chuyển? Từ “ đầu” trong câu thơ nào sau đây được dùng theo nghĩa gốc, từ nào được dùng theo nghĩa chuyển?

Súng bên súng đầu sát bên đầu

Đầu súng trăng treo

(4) Từ đồng âm và từ nhiều nghĩa có gì khác nhau? Nêu ví dụ minh họa

(5) Bằng hiểu biết về hiện tượng từ đồng âm, em hãy chỉ ra giá trị của câu thơ sau:

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc

Thương nhà mỏi miệng cái gia gia

(6) Cặp từ nào sau đây là từ trái nghĩa

Xanh- trong, sáng-trưa, mưa-nắng, vui-buồn, tóc-tai, quần- áo, tài-sắc

Bài làm:

(1) Nghĩa của từ là nội dung (sự vật, tính chất, hoạt động, quan hệ,…) mà từ biểu thị.

(2)

Hiện tượng

Khái niệm

Ví dụ

Từ nhiều nghĩa

Từ "chân"

Bộ phận dưới cùng của cơ thể người, động vật; dùng để đi, đứng (đau chân, gãy chân...)

Bộ phận dưới cùng của một số đồ vật, có tác dụng đỡ các bộ phận khác (chân bàn, chân ghế, chân đèn...)

Bộ phận dưới cùng của một số sự vật, tiếp giáp và bám chặt vào mặt nền (chân tường, chân răng...)

Từ đồng âm

là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì đến nhau.

Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên.( hăng lên chạy càn, nhảy càn)

- Mua được con chim, bạn tôi nhốt ngay vào lồng.( đồ đan bằng tre bằng nứa thường dùng để nhốt chim hay gà.)

Từ đồng nghĩa

là từ có nghĩa tương tự nhau (trong một số trường hợp có thể thay thế cho nhau).

Tô- bát, Cây viết – cây bút, Ghe – thuyền, Ngái – xa, Mô – đâu, Rứa – thế

Từ trái nghĩa

là từ có nghĩa trái ngược nhau.

xấu - đẹp, xa - gần, voi - chuột, rộng - hẹp

Trường từ vựng

là tập hợp các từ có ít nhất một nét nghĩa chung.

Máu, chém giết: trường nghĩa về sự chết chóc.

(3) Khái niệm:

  • Nghĩa gốc là nghĩa ban đầu , làm cơ sở để hình thành các nghĩa khác
  • Nghĩa chuyển là nghĩa được hình thành trên cơ sở của nghĩa gốc

Súng bên súng đầu sát bên đầu=>nghĩa gốc

Đầu súng trăng treo => nghĩa chuyển

(4)

Khác nhau

Từ đồng âm

Từ nhiều nghĩa

Từ đồng âm: Những từ khác nhau nhưng có cách phát âm giống nhau và có nghĩa hoàn toàn khác nhau.

Từ nhiều nghĩa: Một từ có thể mang nhiều nét nghĩa khác nhau trong những ngữ cảnh khác nhau. Trong đó có 1 nghĩa gốc và nhiều nghĩa chuyển. Những nét nghĩa này không hoàn toàn khác nhau.

VD:Từ: “bàn”:
Nghĩa 1:là vật gắn liền với tuổi học sinh,dùng để học trong nhà trường (VD: bàn ghế)
Nghĩa 2:là hoạt động nói chuyện,trao đổi về vấn đề gì đó (VD: bàn bạc)

VD Từ “chân”:
Nghĩa 1: Bộ phận dưới cùng của cơ thể người, động vật; dùng để đi, đứng (đau chân, gãy chân...)

Nghĩa 2:là bộ phận của con người,dùng để đứng vững hoặc để di chuyển . (VD:bàn chân của em. )

(5) Sử dụng từ đồng nghĩa:

  • quốc : tổ quốc
  • gia : gia đình

=>Giá trị biểu đạt: nhấn mạnh nỗi nhớ về một quá khứ vàng son của đất nước đi qua của tác giả

(6) Cặp từ nào sau đây là từ trái nghĩa: vui-buồn, mưa nắng

  • 24 lượt xem
Cập nhật: 07/09/2021

Xem thêm bài viết khác

Xem thêm VNEN văn 9 tập 1