Giải địa lí 11 bài 3: Một số vấn đề mang tính toàn cầu

1 Đánh giá

Hướng dẫn giải địa lí 11 bài 3: Một số vấn đề mang tính toàn cầu. Dưới đây KhoaHoc sẽ tổng kết lại phần lý thuyết trọng tâm của bài học và dẫn trả lời chi tiết các câu hỏi trong từng bài. Bài soạn đầy đủ, rõ ràng, dễ hiểu hi vọng các em học sinh nắm tốt kiến thức.

Phần A. Nội dung lý thuyết

I. Dân số

1. Bùng nổ dân số

Dân số thế giới tăng nhanh -> bùng nổ dân số. Chủ yếu ở các nước đang phát triển: Chiếm 80% dân số và 95% dân số gia tăng hàng năm của thế giới.
Năm 2005 dân số thế giới là 6477 triệu người.

? (1) Dựa vào bảng 3.1, so sánh tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên của nhóm nước phát triển với nhóm nước đang phát triển và toàn thế giới?

? (2) Dân số tăng nhanh dẫn tới những hậu quả gì về mặt kinh tế - xã hội?

Trả lời:

(1) Dựa vào bảng 3.1 ta thấy:

Trong giai đoạn 1960 – 2005, tỉ suất gi tăng dân số tự nhiên của các nhóm nước và thế giới có hướng suy giảm.
Tuy nhiên, các nước đang phát triển vẫn có tỉ suất gia tăng tự nhiên cao nhất với 1,5 % (năm 2005), sau đó là thế giới với 1,2%. Các nước phát triển có tỉ suất gia tăng tự nhiên rất thấp, chỉ 0,1%.
Tỉ suất gia tăng tự nhiên các nước đang phát triển cao gấp 15 lần so với các nước phát triển và cao gấp 1,25 lần so với thế giới.

(2) Hậu quả gia tăng dân số về mặt kinh tế - xã hội:

Thiếu lương thực, thực phẩm
Sự đói nghèo và lạc hậu
Khai thác bừa bãi nguồn tài nguyên thiên nhiên
Suy thoái môi trường sống và gia tăng bệnh tật

2. Gìa hóa dân số

Dân số thế giới đang già đi: Tỉ lệ người dưới 15 tuổi ngày càng thấp, tỉ lệ người trên 65 tuổi ngày càng cao.
Tuổi thọ của dân số thế giới ngày càng tăng
Sự già hóa dân số chủ yếu ở nhóm nước phát triển.

? (1) Dựa vào bảng 3.2, so sánh cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của nhóm nước phát triển với nhóm nước đang phát triển?

? (2) Dân số già dẫn tới những hậu quả gì về mặt kinh tế - xã hội?

Trả lời:

(1) Quan sát bảng 3.2 (sgk) ta thấy cơ cấu nhóm tuổi của các nước phát triển và các nước đang phát triển có sự khác nhau:

Nhóm tuổi 0 – 14 tuổi, nhóm nước đang phát triển có tỉ lệ cao hơn so với nhóm nước phát triển (32 > 17)
Nhóm tuổi 15 – 64 tuổi, nhóm nước đang phát triển có tỉ lệ thấp hơn so với nhóm nước phát triển (63 < 68)
Nhóm tuổi 65 trở lên, nhóm nước đang phát triển có tỉ lệ thấp hơn so với nhóm nước phát triển (5 < 15).

=> Nhóm nước đang phát triển có cơ cấu dân số trẻ, các nước phát triển có cơ cấu dân số già.

(2) Dân số già dẫn tới những hậu quả:

Thiếu lực lượng lao động trong xã hội
Các chính sách hỗ trợ, chăm sóc cho người già
Nguy cơ giảm dân số
Nền kinh tế chậm phát triển.

II. Môi trường

1. Biến đổi khí hậu toàn cầu và suy giảm tầng ôdôn

Lượng CO2 tăng gây ra hiệu ứng nhà kính -> nhiệt độ tăng.
Dự báo năm 2100, Trái Đất sẽ tăng thêm từ 1,4 độ đến 5,8 độ C.
Hoạt động công nghiệp và sinh hoạt đưa vào khí quyển lượng lớn khí thải -> mưa axit nhiều nơi
Khí CFCs làm tầng ôdôn càng mỏng và thủng ngày càng rộng ra.

? Hãy trình bày các hậu quả do nhiệt độ Trái Đất tăng lên và tầng ôdôn bị thủng đối với đời sống trên Trái Đất?

Trả lời:

Các hậu quả do nhiệt độ Trái Đất tăng lên:

Thiếu lương thực, thực phẩm nghiêm trọng
Khủng hoảng năng lượng
Phá hỏng cơ sở hạ tầng
Gây hạn hạn
Ô nhiễm không khí ngày càng nặng.

2. Ô nhiễm nguồn nước ngọt, biển và đại dương

Hiện nay nguồn nước nhiều nơi trên thế giới ô nhiễm nghiêm trọng.
Trên toàn cầu có khoảng 1,3 tỉ người thiếu nước sạch
Việc thải chất thải chưa xử lí ra biển, sự cố tràn dầu, đắm tàu... khiến môi trường biển và đại dương chịu nhiều tổn thất lớn.

? Ý kiến cho rằng “Bảo vệ môi trường là vấn đề sống còn của nhân loại” có đúng không? Tại sao?

Trả lời:

Bảo vệ môi trường là vấn đề sống còn của nhân loại là chính xác vì: môi trường là ngôi nhà chung của tất cả mọi người, trong đó con người tồn tại và phát triển. Cuộc sống của mỗi người có liên hệ mật thiết với môi trường. Con người là một thành phần của môi trường, không thể sống tách rời môi trường. Một môi trường phát triển bền vững là điều kiện lí tưởng cho con người và ngược lại.

3. Suy giảm đa dạng sinh vật

Việc khai thác quá mức khiến nhiều loại sinh vật tuyệt chủng hoặc có nguy cơ tuyệt chủng.
Hậu quả: mất nhiều gen quý, các gen di truyền, nguồn thực vật, nguồn thuốc chữa bệnh...

? Dựa vào hiểu biết của bản thân, hãy nêu một số loại động vật ở nước ta hiện đang có nguy cơ tuyệt chủng hoặc còn lại rất ít?

Trả lời:

Một số loại động vật ở nước ta đang được báo động vào loại sắp bị tuyệt chủng đó là: Bò tót, hổ, sao la, hươu vàng, Vooc mũi hếch, vooc đầu trắng, voi, cò quăm cánh xanh, rùa da và cả rùa Hồ Gươm.

III. Một số vấn đề khác

Xung đột sắc tộc, tôn giáo
Nạn khủng bố : Tấn công bằng chất nổ, vũ khí sinh học, phá hoại mạng.
Hoạt động kinh tế ngầm : buôn lậu vũ khí, rửa tiền, buôn bán ma tuý…

=> Để giải quyết các vấn đề trên cần phải có sự hợp tác tích cực của các quốc gia và cộng đồng quốc tế.

Phần B. Hướng dẫn giải bài tập

Giải câu 1 trang 16 sgk địa lí 11

Chứng minh rằng trên thế giới, sự bùng nổ dân số diễn ra chủ yếu ở nhóm nước đang phát triển, sự già hóa dân số diễn ra chủ yếu ở nhóm nước đang phát triển?

Trả lời:

Sự bùng nổ dân số thế giới chủ yếu diễn ra ở các nước đang phát triển:

Các nước đang phát triển chiếm 80% dân số thế giới
Chiếm 95% số dân gia tăng hằng năm của thế giới.

Sự già hóa dân số chủ yếu ở nhóm nước phát triển:

Trong cơ cấu dân số các nước này: tỉ lệ người dưới 15 tuổi ngày càng thấp và tỉ lệ người trên 65 tuổi ngày càng cao.
Tuổi thọ trung bình của người dân các nước này cao hơn tuổi thọ trung bình của thế giới (76 tuổi)

Giải câu 2 trang 16 sgk địa lí 11

Giải thích câu nói: Trong bảo vệ môi trường, cần phải “tư duy toàn cầu hành động địa phương”.

Trả lời:

Phải tư duy toàn cầu vì: Sự biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường nước và sự suy giảm đa dạng sinh học đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu, chứ không phải tại một số quốc gia hay môt khu vực nào trên Trái Đất. Vì nó tuần theo quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lí: đó là quy luật về mỗi quan hệ quy định lẫn nhau giữa các thành phần và mỗi bộ phần của lớp vỏ địa lí.
Hành động địa phương vì: sự biến đổi, ô nhiễm và suy giảm đa dạng sinh học ở các quốc gia, các khu vực khác nhau trên Trái Đất, không giống nhau về mức độ. Do vậy, ở các địa phương khác nhau trên Trái Đất tùy theo mức độ ô nhiễm môi trường mà có những biện pháp cụ thể khác nhau.

Giải câu 3 trang 16 sgk địa lí 11

Hãy (lập bảng) trình bày về một số vấn đề môi trường toàn cầu?

Trả lời:

Vấn đề môi trường	Nguyên nhân	Hậu quả	Giải pháp
Biến đổi khí hậu	- Thải khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính - Từ các ngành sản xuất điện và các ngành công nghiệp sử dụng than đốt	- Băng tan, mực nước biển dâng lên. - ảnh hưởng đến sức khỏa và sinh hoạt, sản xuất	- Cắt giảm lượng CO2, SO2…trong sản xuất và sinh hoạt
Ô nhiễm nguồn nước ngọt	– Chất thải công nghiệp, nông nghiệp, sinh hoạt. – Vận chuyển dầu mỏ..	– Thiếu nguồn nước sạch. – Ảnh hưởng đến sức khoẻ của con người và các sinh vật thuỷ sản..	– Xây dựng nhà máy xử lí chất thải. – Đảm bảo an toàn hàng hải.
Suy giảm đa dạng sinh vật	– Khai thác thiên nhiên quá mức. – Thiếu hiểu biết trong việc khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên.	– Mất đi nhiều loài sinh vật, nguồn thực phẩm, nguyên liệu………. – Mất cân bằng sinh thái.	– Xây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên. – Có ý thức bảo vệ tự nhiên. – Khai thác và sử dụng hợp lý…..

15 lượt xem

Cập nhật: 07/09/2021

Xem thêm bài viết khác

Xem thêm Địa Lý 11