Soạn bài: Câu trần thuật đơn không có từ là
Chúng ta đã học bài "Câu trần thuật đơn có từ là", và để tìm hiểu sự khác nhau giữa câu trần thuật đơn có từ là và Câu trần thuật đơn không có từ là, hãy cùng KhoaHoc bước vào bài hôm nay.
A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
I – ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀ
1. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong câu sau:
a) Phú ông mừng lắm.
(Sọ Dừa)
b) Chúng tôi tụ hội ở góc sân.
(Duy Khán)
2. Vị ngữ của các câu trên do những từ hoặc cụm từ loại nào tạo thành?
Câu a: mừng lắm - cụm tính từ;
Câu b: tụ hội ở góc sân - cụm động từ.
3. Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau đây điền vào trước vị ngữ của các câu trên: không, không phải, chưa, chưa phải.
Có thể thay vào như sau:
Câu a: Phú ông không (chưa) mừng lắm.
Câu b: Chúng tôi không (chưa) tụ hội ở góc sân.
Ghi nhớ
Trong câu trần thuật đơn không có từ là:
- Vị ngữ thường do động từ hoặc cụm động từ, tính từ hoặc cụm tính từ tạo thành.
- Khi xị ngữ biểu thị một ý phủ định, nó kết hợp với các từ: không, chưa
II – CÂU MIÊU TẢ VÀ CÂU TỒN TẠI
1. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
a) Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại.
b) Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con.
2. Chọn trong hai câu đã dẫn một câu thích hợp để diền vào chỗ trống trong đoạn dưới đây. Giải thích vì sao em chọn câu này mà không chọn câu khác:
Ấy là vào đầu mùa hè một năm kia. Buổi sáng, tôi đang đứng ở ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non để ăn điểm tâm. Bỗng (...) tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước. Thấy bóng người, tôi vội lẩn xuống cỏ, chui nhanh về làng.
(Theo Tô Hoài)
Chọn câu b để điền vào chỗ trống, đoạn văn sau khi điền:
Ấy là vào đầu mùa hè một năm kia. Buổi sáng, tôi đang đứng ở ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non để ăn điểm tâm. Bỗng đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con, tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước. Thấy bóng người, tôi vội lẩn xuống cỏ, chui nhanh về làng.
Câu b thích hợp hơn, vì sự miêu tả sẽ tập trung vào hoạt động (tiến lại) của đối tượng, thể hiện được sự bất ngờ trước việc hai cậu bé xuất hiện. Mặt khác, nếu nói hai cậu bé tiến lại thì có vẻ như người quan sát phải biết trước hai cậu bé rồi, sự thực thì đây là lần đầu hai cậu bé xuất hiện.
Ghi nhớ
- Những câu dùng để miêu tả hành động, trạng thái, đặc điểm,... của sự vật nêu ở chủ ngữ được gọi là câu miêu tả. Trong câu miêu tả, chủ ngữ đứng trước vị ngữ.
- Những câu dùng để thông báo về sự xuất hiện, tồn tại hoặc tiêu biến của sự vật được gọi là câu tồn tại. Một trong những cách tạo câu tồn tại là đảo chủ ngữ xuống sau vị ngữ.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Câu 1: Trang 120 sgk ngữ văn 6 tập 2
Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau. Cho biết những câu nào là câu miêu tả và câu nào là câu tồn tại.
a) Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn. Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hoá lâu đời.
(Thép Mới)
b) Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt. Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế giễu và trịch thượng thế.
(Tô Hoài)
c) Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất luỹ mà trỗi dậy.
(Ngô Văn Phú)
Câu 2: Trang 120 sgk ngữ văn 6 tập 2
Viết một đoạn văn năm đến bảy câu tả cảnh trường em, trong đó sử dụng ít nhất một câu tồn tại.
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: " Câu trần thuật đơn không có từ là". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 6 tập 2
Xem thêm bài viết khác
- Đề 1 bài viết tập làm văn số 6 lớp 6: Tả người gần gũi
- Em rút ra được bài học gì từ truyện truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng
- Ý nghĩa của truyện Truyện “Treo biển”
- Hãy ghi những câu dưới đây vào vở và đặt dấu phẩy thích hợp
- Từ chuyện mẹ con của thầy Mạnh tử xưa, em có suy nghĩ gì về đạo làm con của mình?
- Soạn bài Ôn tập về dấu câu (Dấu phẩy)
- Sự tài giỏi của Sọ Dừa thể hiện qua những chi tiết nào? Em có nhận xét gì vể quan hệ giữa hình dạng bên ngoài và phẩm chất bên trong của nhân vật?
- Bài văn miêu tả cảnh gì? Theo trình tự như thế nào? Dựa vào trình tự miêu tả, em hãy tìm bố cục của bài văn?
- Hãy giải thích vì sao một bức thư nói về chuyện mua bán đất đai cách đây một thế kỉ rưỡi nay vẫn được nhiều người xem là một trong những văn bản hay nhất nói về thiên nhiên và môi trường?
- Vua Hùng chọn người nối ngôi trong hoàn cảnh nào, với ý định ra sao và bằng hình thức gì?
- Với mỗi mẫu câu so sánh gợi ý dưới đây, em hãy tìm thêm một ví dụ:
- Hình tượng Bác Hồ trong bài thơ được miêu tả qua con mắt và cảm nghĩ của ai? Cách miêu tả đó có tác dụng gì đối với việc thể hiện tâm hồn cao đẹp của Bác Hồ và tấm lòng của anh Bộ đội đối với lãnh tụ?