Bài 21: Quy luật địa đới và quy luật phi địa đới
Hôm nay, KhoaHoc sẽ hướng dẫn cho các bạn bài học : "Quy luật địa đới và quy luật phi địa đới". Thông qua bài học, hi vọng các bạn học sinh sẽ nắm được sự thay đổi có quy luật của các thành phần đạ lí và cảnh quan địa lí theo độ cao, theo vĩ độ avf kinh độ. Cụ thể như thế nào chúng ta cùng vào bài học.
A. Kiến thức trọng tâm
I. Quy luật địa đới
1. Khái niệm
- Là sự thay đổi có quy luật của tất cả các thành phần địa lí và cảnh quan địa lí theo vĩ độ.
- Nguyên nhân:
- Do dạng hình cầu của Trái Đất
- Bức xạ Mặt trời
2. Biểu hiện của quy luật
a. Sự phân bố các vành đai nhiệt trên Trái Đất: có 7 vòng đai nhiệt Trái đất
- Vòng đai nóng: Nằm giữa hai đường đẳng nhiệt năm +20Oc của hai bán cầu.
- Hai vòng đai ôn hòa: Nằm giữa các đường đặng nhiệt năm +20oc và đường đẳng nhiệt +100c của tháng nóng nhất.
- Hai vòng đai lạnh: Nằm giữa đường đẳng nhiệt +10oc và 0oc của tháng nóng nhất.
- Hai vòng đai băng giá vĩnh cửu: nhiệt độ quanh năm đều dưới 0oc.
b. Các đai khí áp và đới gió trên Trái đất
- 7 đai khí áp:
- 3 đai áp thấp: 1 ở xích đạo, 2 ở ôn đới.
- 4 đai áp cao: 2 cận chí tuyến, 2 ở cực.
- 6 đới gió: 2 mậu dịch, 2 ôn đới, 2 Đông cực.
c. Các đới khí hậu trên Trái đất
- Mỗi bán cầu có 7 đới khí hậu: xích đạo, cận xích đạo, nhiệt đới, cận nhiệt, ôn đới, cận cực, cực.
d. Các nhóm đất và các kiểu thảm thực vật:
- Có 10 nhóm đất từ cực đến xích đạo.
- Có 10 kiểu thảm thực vật từ cực đến xích đạo.
- Tuân thủ theo quy luật địa đới.
II. Quy luật phi địa đới
1. Khái niệm:
- Là quy luật phân bố không phụ thuộc vào tính chất phân bố theo địa đới của các thành phần địa lí và cảnh quan.
- Nguyên nhân: Sự phân chia bề mặt Trái đất thành lục địa, đại dương và địa hình núi cao.
2. Biểu hiện của quy luật
a. Quy luật đai cao
- Khái niệm: Là sự thay đổi có quy luật của các thành phần tự nhiên theo độ cao địa hình.
- Nguyên nhân: Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa theo độ cao.
- Biểu hiện: Sự phân bố các vành đai thực vật, đất theo độ cao.
b. Quy luật địa ô
- Khái niệm: Là sự thay đổi có quy luật của các thành phần tự nhiên theo kinh độ
- Nguyên nhân: Sự phân bố đất liền và biển, đại dương, các dãy núi theo chiều kinh tuyến.
- Biểu hiện: Sự thay đổi các thành phần tự nhiên theo kinh độ.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học
Trang 77sgk Địa lí 10
Dựa vào hình 12.1, hãy cho biết trên Trái Đất có những đai khí áp và những đới gió nào?
Trang 78 sgk Địa lí 10
Dựa vào kiến thức đã học ở bài 14, hãy cho biết ở mỗi bán cầu có mấy đới khí hậu ? Hãy kể tên các đới khí hậu đó?
Trang 78 sgk Địa lí 10
Dựa vào hình 19.1 và 19.2, hãy cho biết:
- Sự phân bố các kiểu thảm thực vật và các nhóm đất có tuân theo quy luật địa đới hay không?
- Hãy lần lượt kể tên từng kiểu thảm thực vật từ cực về Xích đạo.
- Hãy lần lượt kể trên từng nhóm đất từ cực về Xích đạo.
Trang 79 sgk Địa lí 10
Quan sát hình 19.1, hãy cho biết : Ở lục địa Bắc Mĩ, theo vĩ tuyến 40°B từ đông sang tây có những kiểu thảm thực vật nào ? Vì sao các kiểu thảm thực vật lại phân bố như vậy?
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học
Câu 1: Trang 79 sgk Địa lí 10
Trình bày khái niệm, nguyên nhân, và các biểu hiện của quy luật địa đới, quy luật phi địa đới?
Câu 2: Trang 79 sgk Địa lí 10
Hãy lấy ví dụ chứng minh rằng địa đới là quy luật phổ biến của các thành phần địa lí?
=> Trắc nghiệm địa lí 10 bài 21: Quy luật địa đới và quy luật phi địa đới (P2)
Xem thêm bài viết khác
- Tại sao phần lớn các hải cảng lớn trên thế giới lại phân bố chủ yếu ở hai bờ Đại Tây Dương?
- Bài 20: Lớp vỏ địa lí. Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lí
- Dựa vào hình 16.4, hãy chứng minh rằng có sự đối xứng nhau của các dòng biển nóng và lạnh ở bờ Đông và bờ Tây của các đại dương?
- Quan sát hình 18: Nhiệt độ giảm và lượng mưa thay đổi theo độ cao đã tạo nên các vành đai thực vật nào ở núi Ki-Ii-man-gia-rô?
- Bài 6: Hệ quả chuyển động xung quanh mặt trời của Trái đất
- Dựa vào hình 12.4 và 12.5, hãy trình bày và giải thích hoạt động của gió biển, gió đất và gió phơn?
- Trình bày sự khác nhau cơ bản giữa hai loại hình quần cư thành thị và quần cư nông thôn?
- Bài 24: Phân bố dân cư. Các loại hình quần cư và đô thị hóa
- Trình bày tình hình phát triển của các ngành dịch vụ trên thế giới?
- Dựa vào các hình 16.1, 16.2, 16.3, hãy nhận xét vị trí của Mặt Trăng so với Trái Đất và Mặt Trời ở các ngày triều cường như thế nào ?
- Hãy so sánh những ưu điểm và nhược điểm của giao thông đường sắt và đường ô tô?
- Nguyên nhân nào dẫn đến sự phân bố của các kiểu thảm thực vật và đất theo vĩ độ.