Soạn văn 8 bài: Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận trang 113

Soạn văn 8 tập 2, soạn bài tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận sgk ngữ văn 8 tập 2, để học tốt văn 8. Bài soạn cho ta nắm được vai trò của của các yếu tố tự sự miêu tả trong văn nghị luận và cách đưa các yếu tố đó vào bài văn nghị luận. Những kiến thức trọng tâm, những câu hỏi trong bài học sẽ được hướng dẫn trả lời, soạn bài đầy đủ, chi tiết.

A- KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

I- YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN

1. Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

a) Sau nữa, việc săn bắt thứ" vật liệu biết nói" đó, mà lúc bấy giờ......hai con đường" đi lính tình nguyện, hoặc xì tiền ra"

(Nguyễn Ái Quốc, Thuế máu)

b) Âý thế mà trong một bản bố cáo với những người bị lình bắt .... " không ngần ngại"

(Nguyễn Ái Quốc, Thuế máu)

Câu hỏi:

• Vì sao đoạn trích a) có yếu tố tự sự nhưng không phải văn bản tự sự, còn đoạn trích b) có yếu tố miêu tả nhưng không phải là văn bản miêu tả?
• Giả sử đoạn trích (a) không có những chi tiết cụ thể kể lại một kiểu bắt lính kì quặc và tàn ác liệu ta có lường trước được việc mộ lính "tình nguyện" đã gây ra sự nhũng lạm trắng trợn nhưu thê snaof không? Còn ở đoạn trích b) nếu thiếu đi dòng những dòng miêu tả sinh động về những người lính việt nam bị xích tay thì hay bị nhốt trong trường học " có lính pháp canh gác, lưỡi lê tuốt trần đạn lên lòng sẵn thì có ta có hình dung ra sự giả dối, lừa gạt trong lời rêu rao về " lòng sốt sắng đầu quân tấp nập không ngần ngại" được không?
• Từ việc tìm hiểu trên em có nhận xét gì về vai trò của các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận

Trả lời:

• Đoạn trích ( a) và (b ) có sử dụng yếu tố miêu tả và tự sự nhưng cả hai đều là văn bản nghị luận. Cả hai đều nhằm mục đích vạch rõ sự phải trái, đúng sai để cho mọi người cùng thấy và có thái độ phản bác thích hợp. trong khi yếu tố tự sự và miêu tả trong hai đoạn a, b chỉ có tác dụng làm tăng thêm sự thuyết phục của văn bản.
• Nếu như ở đoạn a không có các chi tiết cụ thể kể về sự việc bắt lính thì người đọc không thể hình dung được việc mộ lính tình nguyện đã diễn ra hết sức trắng trợn và tinh vi đến mức nào.
• Nếu như ở đoạn b không có những dòng miêu tả về hình ảnh những người lính Việt Nam bị xích tay, bị nhốt trong trường học thì người đọc sẽ không thể hình dung được sự thê thảm của những người bị bắt lính như thế nào, văn bản sẽ mất đi sự sinh động cụ thể.

=> Yếu tố tự sự và miêu tả giúp cho văn bản nghị luận trở nên sinh động, cụ thể, và có sức thuyết phục mạnh mẽ hơn.

2. Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

Các dân tộc anh em trên đất nước chúng ta đã sáng tạo ra muôn vàn truyện...... anh hùng ca của người Việt Cổ

(Theo Cao Huy Đỉnh, Người anh hùng làng Gióng)

Câu hỏi:

a) Tìm những yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản trên và cho biết tác dụng của chúng.

b) Vì sao tác giả văn bản trên đã không kể lại đầy đủ và cặn kẽ toàn bộ hai chuyện chàng Trăng và nàng Han mà chỉ tả cụ thể một số chi tiết trong những câu chuyện ấy?

Trả lời:

a)

• Yếu tố tự sự kể về chuyện chàng Trăng ( mẹ chàng mơ thấy thỏ trắng nhảy qua ngực và đẻ ra chàng, sau đó chàng giết tên bạo chúa và biến vào mặt trăng) của dân tộc Mơ- nông và chuyện Nàng Han (có công đánh giặc ngoại xâm sau đó nàng bay về trời) của dân tộc Thái.
• Yếu tố miêu tả : “suốt ngày chàng không nói, không cười chỉ thích khiên đao,... biến vào mặt trăng để đêm đêm soi xuống dòng thác Pông-gô-nhi những vầng sáng bạc”, “gần đấy có những vũng, những ao chi chít nối tiếp nhau và vết chân voi ngựa của quân nàng Han”,...

b) Tác giả vãn bản trên đã không kể lại đầy đủ và cặn kẽ toàn bộ hai truyện Chàng Trăng và Nàng Han, mà chỉ tả cụ thổ một số hình ảnh và xể kĩ một số chi tiết trong những câu chuyện mà thôi, vì đây là những chi tiết, hình ảnh có lợi cho việc làm sáng tỏ luận điểm: Hai truyện Chàng Trăng và Nàng Han giống truyện Thánh Gióng, và đi sâu vào những chi tiết làm sáng tỏ luận điểm

3. Từ việc tìm hiểu trên, hãy cho biết: Khi đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận cần chú ý những gì?

Trả lời:

Chúng ta cần chú ý:

• Không sử dụng tràn lan các yếu tố miêu tả, tự sự. Bởi lẽ đây không phải là mục đích của văn bản nghị luận.
• Chỉ dùng với mục đích làm sáng tỏ luận điểm, làm cho luận điểm trở nên nổi bật.