Soạn văn bài: Tấm Cám
Truyện cổ tích Tấm Cám đã thể hiện sức sống, sức trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập của kể ác. Đây là sức mạnh của thiện thắng ác. KhoaHoc xin tóm tắt những kiến thức trọng tâm và hướng dẫn soạn văn chi tiết các câu hỏi. Mời các bạn cùng tham khảo.
A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
- Truyện cổ tích là một tác phẩm tự sự dân gian, truyện mang đậm tính hư cấu. Truyện kể về các nhân vật được hư cấu như : thần tiên, yêu quái, yêu tinh, ông bụt, nàng tiên, người khổng lồ, nàng tiên cá, người lùn, người tí hon hay những người có phép thuật lạ
- Truyện cổ tích được chia làm ba loại: cổ tích về loài vật, cổ tích thần kì, cổ tích về các văn hóa sinh hoạt của đời sống. Trong đó truyện cổ tích thần kì chiếm số lượng nhiều nhất trong kho tàng cổ tích xưa.
- Truyện cổ tích Tấm Cám đã thể hiện sức sống, sức trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập của kể ác. Đây là sức mạnh của thiện thắng ác. Mâu thuẫn và xung đột trong truyện phản ánh mâu thuẫn và xung đột trong gia đình phụ quyền thời cổ.
- Đặc sắc của truyện thể hiện ở sự chuyển biến của hình tượng nhân vật Tấm: từ yếu đuối, thụ động đến kiên quyết đấu tranh, giành hạnh phúc cho bản thân mình
- Tóm tắt: Truyện kể về Tấm là cô gái hiền lành, chăm chỉ, mẹ mất sớm cha đi bước nữa, rồi khi cha mấ Tấm phải ở với mẹ con dì ghẻ. Tấm bị Cám – người em cùng cha khác mẹ lừa lấy hết giỏ tép. Bụt hiện lên cho Tấm cá bống làm bạn, nhưng mẹ con Cám cũng lừa ăn thịt mất Bống. Bụt giúp Tấm tìm và chôn xương bống. Ngày hội, mẹ con Cám bắt Tấm nhặt thóc gạo, không cho đi dự. Bụt hiện lên giúp và chỉ cho Tấm cách có quần áo đẹp đi dự hội. Tấm đánh rơi chiếc giày, vua nhặt được và nhờ đó cô được chọn làm hoàng hậu. Ngày giỗ cha, Tấm về trèo hái cau, bị dì ghẻ chặt cây, Tấm ngã xuống ao chết đuối, biến thành chim vàng anh. Cám thế chân chị trong cung vua. Chim vàng anh quấn quuýt bên vua, bị Cám giết thịt, lông chim lại biến thành cây xoan đào che mát cho vua. Cám chặt xoan đào, đóng khung cửi, bị khung cửi mắng, liền đốt khung, vứt tro ven đường. Từ đống tro tàn, một cây thị mọc lên, thị chín, rơi vào bị của bà lão hàng nước. Hàng ngày, tấm chui ra từ quả thị, giúp bà hàng nước dọn dẹp nhà cửa và nấu cơm nước. Bà cụ xé vỏ thị , Tấm trở lại làm người sống cùng bà lão. Nhà vua đi qua, nghỉ chân tại hàng nước , nhận ra miếng trầu têm cánh phượng của Tấm. Tấm được đón trở lại cung làm hoàng hậu. Cám bị Tấm trừng trị, dì ghẻ cũng lăn ra chết theo con. Từ đó, Tấm được sống hạnh phúc
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Câu 1: (Trang72 - SGK Ngữ văn 10) Phân tích diễn biến của truyện để thấy mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám đã diễn ra như thế nào ( lưu ý đoạn kể về cái yếm đỏ, con bống, thử giày, cái chết của Tấm, chim vàng anh, khung cửi).
Câu 2: (Trang 72 - SGK Ngữ văn 10) Phân tích từng hình thức biến hóa của Tấm. Quá trình biến hóa của Tấm nói lên ý nghĩa gì?
Câu 3: (Trang 72 - SGK Ngữ văn 10) Anh (chị) suy nghĩ như thế nào về hành động trả thù của Tấm đối với Cám?
Câu 4: (Trang 72 - SGK Ngữ văn 10) Bản chất của mâu thuẫn và xung đột trong truyện (Tấm và mẹ con Cám đại diện cho các lực lượng đối lập nào, trong gia đình hay ngoài xã hội?)
Luyện tập
Bài tập: trang 72 sgk Ngữ Văn 10 tập một
Căn cứ vào định nghĩa truyện cổ tích ở bài Khái quát văn học dân gian Việt Nam và mục Tiểu dẫn của bài này, hãy tìm trong Tấm Cám những dẫn chứng để phân tích, làm rõ các đặc trưng của truyện cổ tích thần kì.
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Hãy nêu ngắn gọn những nội dung chính và chi tiết kiến thức trọng tâm bài học "Tấm Cám"
Câu 2: Giá trị nội dung và nghệ thuật trong Tấm Cám
Xem thêm bài viết khác
- Cảm nhận của anh (chị) về vẻ đẹp của thiên nhiên và tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài thơ
- Người ta thường cho rằng: Cái hay của thơ Đường là ở chỗ thể hiện được "ý tại ngôn ngoại" (ý ở ngoài lời)...
- Từ những điều đã phân tích, hãy cho biết đâu là “cốt lõi lịch sử’’ của truyện và cốt lõi lịch sử đó đã được nhân dân thần kì hóa như thế nào?
- Tìm các bài ca dao hài hước phê phán thói lười nhác, lê la ăn quà, nghiện ngập rượu chè, tệ nạn tảo hôn, đa thê, phê pháp thầy bói thầy cúng, thầy phù thủy trong xã hội cũ
- Lập dàn ý cho các bài văn thuyết minh dưới đây
- Soạn văn bài: Văn bản (tiếp theo)
- Hãy vẽ sơ đồ các bộ phận và sự phát triển của văn học Việt Nam
- Nội dung chính bài Tấm Cám
- Vì sao Pê-nê-lốp “rất đỗi phân vân’’? Việc chọn cách thử “bí mật chiếc giường’’ cho thấy vẻ đẹp gì về trí tuệ và tâm hồn của chàng?
- Nếu cần thuyết minh bài Tỏ lòng ( Thuật hoài) của Phạm Ngũ Lão anh chị chọn hình thức kết cấu nào
- Giá trị nội dung và nghệ thuật trong Đọc Tiểu Thanh Kí
- Chỉ ra điểm khác nhau giữa câu thơ đầu trong nguyên tác chữ Hán (qua phần dịch nghĩa) với câu thơ dịch. Có gì đáng lưu ý về không gian, thời gian trong đó con người xuất hiện? Con người ở đây mang tư thế, dáng vóc như thế nào?