Bài 6: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918)

Từ năm 1914 đến năm 1918, nhân loại đã phải trải qua một cuộc chiến tranh thế giới tàn khốc, lôi cuốn vào vòng chiến hàng chục nước, chủ yếu là ở châu Âu, đã gây nên những thiệt hại to lớn về người và của. Cụ thể như thế nào mời các bạn đến với bài học “ chiến tranh thế giới thứ nhất”.

A. Kiến thức trọng tâm

I. Nguyên nhân của chiến tranh

1. Nguyên nhân sâu xa

• Mâu thuẫn giữa các đế quốc về thị trường và thuộc địa.
• Các cuộc chiến tranh biểu hiện những mâu thuẫn của các đế quốc.

• 1898: Chiến tranh Mỹ - Tây Ban Nha
• 1899 – 1902: Chiến tranh Anh – Bôơ
• 1900: 8 nước đế quốc can thiệp vũ trang vào Trung Quốc
• 1904 – 1905: Chiến tranh Nga – Nhật.

2. Nguyên nhân trực tiếp

• Hai khối quân sự kình địch, mâu thuẫn tích cực chạy đua vũ trang thanh toán nhau.
• Khối Liên minh: Đức + Áo – Hung
• Khối hiệp ước: Anh + Pháp + Nga
• Duyên cớ: 28/6/1914, Thái tử Áo bị ám sát => chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ.

II. Diễn biến cuộc chiến tranh

1. Giai đoạn 1 (1914 – 1916)

• 28/7/1914, Áo – Hung tấn công Xécbi.
• 1/8/1914, Đức tấn công Nga.
• 3/8/1914, Đức tấn công Pháp.
• 4/8/1914, Anh tuyên chiến với Đức.
• Chiến tranh thế giới bùng nổ diễn ra trên 2 mặt trận Đông Âu và Tây Âu
• Chiến tranh thế giới bùng nổ diễn ra trên 2 mặt trận Đông Âu và Tây Âu

2. Giai đoạn thứ 2 (1917 – 1918)

• Tháng 2.1917 nhân dân Nga làm cách mạng lật đổ Nga Hoàng => Giai cấp TS nắm quyền vẫn theo đuổi chiến tranh.
• 2.4.1917 Mĩ tuyên chiến với Đức, tham chiến với phe hiệp ước
• Tháng 11.1917 nhân dân Nga làm cuộc cách mạng XHCN thành công => nước Nga rút khỏi chiến tranh thế giới.
• Tháng 7.1918 quân Mỹ đổ bộ vào châu Âu => Quân Anh, Pháp phản công quân Đức trên các mặt trận.
• Cuối 9.1918 quân Đức liên tiếp thất bại => Đồng minh của Đức lần lượt đầu hàng.Bungari(19.9) Thổ Nhĩ Kì((30.10) Áo- Hung(2.11)
• 3.10 chính phủ mới ở Đức thành lập
• 9.11.1918 CM Đức bùng nổ vua VinHem II phải chạy sang Hà Lan
• 11.11.1918 Đức ký hiệp định đầu hàng => chiến tranh kết thúc sự thất bại hoàn toàn phe Đức, Áo- Hung

III. Kết cục của cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất.

* Hậu quả của chiến tranh:

• Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc với sự thất bại của phe Liên Minh, gây nên thiệt hại nặng nề về người và của.
• 10 triệu người chết.
• 20 triệu người bị thương.
• Chiến phí 85 tỉ đô la.
• Các nước Châu Âu là con nợ của Mỹ.
• Bản đồ thế giới thay đổi .
• Cách mạng tháng Mười Nga thành công đánh dấu bước chuyển lớn trong cục diện thế giới.

* Tính chất:

• Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa.