Khoa học xã hội 6 bài 8: Chế độ cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc và những chuyển biến của xã hội nước ta (179 TCN- thế kỉ thứ X)

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Kiến thức thú vị

A. Hoạt độngh luyện tập

Em biết gì về chính sách cai trị các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta (từ 179TCN đến thế kỉ X)?

Quan sát các hình 1,2,3,4 và cho biết: Những phong tục, và tín ngưỡng nào của nhân dân ta thời Hùng Vương còn được lưu giữ đến ngày nay? Em lí giải vì sao nhân dân ta vẫn lưu giữ được.

=> Xem hướng dẫn giải

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Tìm hiểu chính sách của các triều đại phong kiến phương Bắc và sự chuyển biến về địa giới hành chính nước ta

a. Đọc thông tin sau kết hợp quan sát hình 5 hãy:

• Nêu những biến đổi về địa giới hành chính nước ta từ năm 179 TCN đến thế kỉ X
• Lí giải vì sao sau khi chiểm được nước ta, các triều đại phong kiến phương Bắc thường tổ chức lại cách cai trị và đặt tên

=> Xem hướng dẫn giải

2. Tìm hiểu về bộ máy cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nước ta.

a. Đọc kĩ đoạn hội thoại, sau đó hỏi bạn và thầy/ cô giáo những gì em chưa hiểu

b. Thảo luận và trả lời câu hỏi sau:

Có đúng hay không khi cho rằng các triều đại phong kiến phương Bắc thường tổ chức lại các bộ máy cai trị nhằm biến nước ta thành đơn vị hành chính của Trung Quốc?

1. Sau khởi nghĩa Hai Bà Trưng, nhà Hán cai trị nước ta như thế nào?

2. Nhà Hán đưa người Hán sang thay người Việt làm huyện lệnh, trực tiếp cai quản đến tận cấp huyện.

3. Nhà Lương áp dụng chính sách cai trị nhân dân như thế nào?

4. Nhà Lương cử người có cùng dòng họ với vua, hoặc dòng họ có danh tiếng , quyền thế sang nắm các chức vụ để cai trị.

5. Để đối phó với các cuộc đấu tranh giành độc lập ngày càng mạnh của người Việt, chính sách cai trị của nhà Đường có gì khác biệt so với trước?

6. Nhà Đường đổi Giao Châu thành An Nam Đô hộ phủ, rồi cử người Trung Quốc xuống cai trị đến tập cấp châu, huyện. Dưới cấp huyện là hương và xã vẫn do người Việt cai quản.

7. Trụ sở của An Nam hộ phủ do nhà Đường đặt tại ở đâu?

8. Đặt tại Tống Bình (Hà Nội ngày nay)

9. Theo bạn vì sao nhà Đường quan tâm đến sửa sang các đường giao thông, đăó lũy và tăng thêm quân đồn trú đến cấp huyện?

10. Nhằm phục vụ tối đa cho chính sách vơ vét, bóc lột kinh tế và đàn áp các cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta

=> Xem hướng dẫn giải

3. Tìm hiểu chính sách bóc lột về kinh tế của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta.

a. Đọc thông tin, kết hợp quan sát hình ảnh và thảo luận để trả lời câu hỏi sau:

• Phương thức bóc lột cơ bản của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta là gì? Tại sao nhà Hán giữ độc quyền về muối và sắt?
• Dưới thời nhà Đường, hình thức bóc lột đối với nhân dân ta có gì thay đổi so với trước?
• Các chính sách vơ vét bóc lột kinh tế của các triều đại phong kiến phương Bắc đã để lại những hậu quả gì cho nước ta?

=> Xem hướng dẫn giải

4. Tìm hiểu sự chuyển biến của nước ta.

a. Đọc đoạn thông tin và trả lời câu hỏi sau:

• Nêu dẫn chứng về sự phát triển của nông nghiệp nước ta các thế kỉ I-X
• Nhân dân ta đã ứng dụng kĩ thuật gì để chống sâu bọ châm đục thân cây cam? Theo em việc ứng dụng kĩ thuật này nói lên điều gì?
• Kể tên những ngành thủ công nghiệp và thương nghiệp ở địa phương em có từ thời Bắc thuộc được lưu truyền đến nay?

=> Xem hướng dẫn giải

b. Phát biểu ý kiến của em về nhận định sau: " Do chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc, các ngành thủ công nghiệp và thương nghiệp của nước ta không được phát ta không được phát triển" Dẫn chứng.

=> Xem hướng dẫn giải

5. Tìm hiểu sự chuyển biến về xã hội ở nước ta.

Quan sát sơ đồ về sự phân hóa xã hội nước ta thời Văn Lang-Âu Lạc và thời kì bị các triều đại phong kiến phương Bắc đô hộ, thảo luận và trả lời các câu hỏi:

Hãy nhận xét và những chuyển biến về cơ cấu xã hội ở nước ta giữa hai thời kì trên:

=> Xem hướng dẫn giải

6. Tìm hiểu chính sách văn hóa các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nước ta và những chuyển biến trong đời sống xã hội.

Đọc thông tin, thảo luận trả lời câu hỏi và thực hiện các yêu cầu sau:

• Các triều đại phong kiến đưa người sang ở lẫn với nhân dân ta nhằm thực hiện âm mưu gì?
• Nêu dẫn chứng chứng tỏ âm mưu các triều đại phong kiến phương Bắc muốn đồng hóa nhân dân ta nhưng cuối cùng bị thất bại.

=> Xem hướng dẫn giải

C. Hoạt động luyện tập

1.Hoàn thành yêu cầu sau:

Viết ra những điều tâm đắc nhất trong bài này

=> Xem hướng dẫn giải

2. Hoàn thành phiếu học tập

PHIẾU HỌC TẬP

Nối tên các triều đại phong kiến phương Bắc tương ứng với chính sách đô hộ của họ trên đất nước ta

=> Xem hướng dẫn giải

3. Đọc thông tin và thực hiện yêu cầu sau:

• Đặt tên và tóm tắt nội dung đoạn thông tin dưới đây, sau đó báo cáo trước lớp.
• Đoạn thông tin đó gửi đến chúng ta thông điệp lịch sử gì?

=> Xem hướng dẫn giải

b. Tranh luận về những nội dung, câu hỏi sau:

• Đề cập đến tình hình kinh tế nước ta trong các thế kỉ I-X, bạn Hùng nói với bạn Tuấn: Do bị các triều đại phong kiến phương Bắc cai trị, bóc lột nặng nề, nên các ngành kinh tế nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp của nước ta không được phát triển. Lời khẳng định của Hùng có đúng không? Dẫn chứng?
• Có đúng hay không khẳng định rằng các triều đại phong kiến phương Bắc đã thực hiện được mục tiêu đồng hóa dân tộc ta? Dẫn chứng?

=> Xem hướng dẫn giải

D-E. Hoạt động vận dụng - Tìm tòi mở rộng

1. Em hãy tìm hiểu những phong tục, tập quán và tín ngưỡng của người Việt được nhân dân ta giữ gìn, phát huy trong thời kì chống phong kiến phương Bắc.

=> Xem hướng dẫn giải

2. Em hãy cùng bạn sưu tầm ca dao, tục ngữ và hò vè của nhân dân ta qua các thời kì lịch sử lên án chính sách cai trị, bóc lột của các triều đại phong kiến phương Bắc.

=> Xem hướng dẫn giải

3. Hãy kể tên những phong tục, tín ngưỡng và lễ hội điển hình ở địa phương em.

=> Xem hướng dẫn giải

4. Đóng vai nhà sử học và tuyên truyền viên, em hãy chia sẻ với gia đình, bạn bè qua hòm thư (email) hoặc trang cá nhân (facebook) về những giá trị văn hóa mà người Việt còn lưu giữ trong thời kỳ chống phong kiến phương Bắc.

=> Xem hướng dẫn giải