Nội dung chính bài Cuộc chia tay của những con búp bê

Hãy nêu ngắn gọn những nội dung chính và chi tiết kiến thức trọng tâm bài học " Cuộc chia tay của những con búp bê"

Bài làm:

Nội dung bài gồm:

• A. Ngắn gọn những nội dung chính
• B. Phân tích chi tiết nội dung bài học

Back to top

A. Ngắn gọn những nội dung chính

1. Giới thiệu chung

• Tác giả: Khánh Hoài khai sinh là Đỗ Văn Xuyền, sinh năm 1937, bút danh khác là Bảo Châu Quê gốc ở xã Đông Kinh, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình
• Tác phẩm: được trao giải Nhì, cuộc thi thơ – văn viết về quyền trẻ em, do Viện Khoa học Giáo dục và Tổ chức cứu trợ trẻ em Rát-đa Bác-nen Thụy Điển tổ chức năm 1992.

2. Phân tích văn bản

a. Tìm hiểu tóm tắt nội dung tác phẩm và ý nghĩa nhan đề

• Tóm tắt nội dung ngắn gọn: là câu chuyện kể về cuộc chia tay đầy đau đớn và cảm động của hai anh em. Cuộc chia tay khiến cho người đọc nhận ra: Tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng. Mỗi người hãy cố gắng bảo vệ và giữ gìn, không nên vì bất cứ lý do gì làm tổn hại những tình cảm tự nhiên, trong sáng.
• Ý nghĩa nhan đề: Nhan đề "Cuộc chia tay của những con búp bê", chính là sự ẩn dụ cho sự chia tay của hai đứa trẻ, búp bê cũng như hai đứa trẻ ấy, chúng chẳng có lỗi lầm gì, lỗi là ở người lớn nhưng tai họa lại đổ lên đầu trẻ con, búp bê vô tri, nhưng vì Thành và Thủy chia tay nên chúng cũng phải xa nhau.
  

b. Tình cảm của hai anh em:

• “Anh em tôi rất yêu thương nhau”
• Thuỷ ra sân vận động vá áo cho anh
• Thành giúp em học và chiều nào cũng đi đón em.
• Khi chia đồ chơi, Thành nhường hết đồ chơi cho em.
• Thuỷ hàng đêm thường đặt con vệ sĩ canh gác cho anh.
• Đặc biệt, tình cảm ấy còn được ẩn dụ qua chi tiết hai con búp bê:
• Hai con quàng tay lên vai nhau, ghé đầu vào nhau thân thiết
• Từ khi về nhà, chúng chưa phải xa nhau bao giờ cả

=> Từ đó càng thêm khẳng định sự yêu thương nhau của hai anh em, từ khi sinh ra đến nay chưa từng phải rời xa nhau. Vậy mà giờ đây, phải chia xa thật sự, thế nên 2 anh em vô cùng đau khổ

c. Nỗi khổ của hai anh em

Hoàn cảnh của hai anh em Thành và Thủy: bố mẹ ly hôn, hai anh em phải chia xa

* Cảnh hai anh em Thành và Thủy chia đồ chơi:

Khi nghe tin hai anh em phải chia xa, tâm trạng của cả hai anh em được tác giả khắc họa rõ:

• Với Thuỷ, em:
• Run lên bần bật, kinh hoàng
• Cặp mắt tuyệt vọng, buồn thăm thẳm
• Hai bờ mi đã căng mọng lên vì khóc.
• Với Thành: Cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc, nhưng nước mắt cứ tuôn ra như suối.

=>Tâm trạng buồn khổ, đau xót và tuyệt vọng.

Khi chia đồ chơi, tình cảm yêu thương và sự gắn bó của hai anh em càng thể hiện ở:

• Chia đồ chơi, Thành nhường hết cho em
• Thủy thương anh, muốn để lại con Vệ Sĩ gác đêm cho anh ngủ ngon

→ Thành và Thủy rất mực gần gũi, quan tâm, yêu thương và sẵn sàng chia sẻ cùng nhau

* Cuộc chia ly của Thủy với trường lớp, cô giáo và bạn bè:

• Mọi người khóc thút thít vì Thủy phải chia xa nơi này mãi mãi và có thể Thủy sẽ không còn được đi học nữa.
• Cô giáo tái mặt, nước mắt dàn dụa.
• Các bạn trong lớp khóc mỗi lúc một to hơn.

⇒ Mọi người đều ngạc nhiên, thương xót và đồng cảm với nỗi bất hạnh của Thủy.

* Cảnh hai anh em Thành và Thủy chia tay nhau:

Tâm trạng và hành động của Thủy:

• Thủy như người mất hồn, mặt tái xanh như tàu lá.
• Lấy con Vệ Sĩ ra đặt cạnh đầu giường anh để nó gác đêm cho anh ngủ.
• Nhắc anh, lúc nào có áo rách, tìm về chỗ em để em vá.
• Cuối cùng, Thủy đặt con Em Nhỏ ở lại và dặn anh không bao giờ được để chúng nó ngồi xa nhau.

Tâm trạng của Thành: mếu máo, chân như chôn xuống đất, hứa với em sẽ để con Vệ Sĩ và Em Nhỏ cạnh nhau.

Sự đối lập của ngoại cảnh và tâm trạng con người lúc này mọi người vẫn đi lại bình thường, nắng vàng ươm trùm lên cảnh vật càng làm nổi bật nỗi buồn thương, xót xa trước cảnh ly biệt của hai anh em

=> Khung cảnh chia tay đau thương, buồn bã, ngậm ngùi của hai anh em Thành và Thủy càng khiến độc giả vô cùng xót xa trước hoàn cảnh anh em Thành Thủy

d. Ao ước của anh em Thành và Thủy:

• Mãi được sống bên nhau cùng cha mẹ, dưới mái ấm gia đình hạnh phúc.
• Mong cho hai con búp bê cũng không bao giờ phải rời xa nhau.

Back to top

B. Phân tích chi tiết nội dung bài học

1. Tìm hiểu tóm tắt nội dung tác phẩm và ý nghĩa nhan đề

• Tóm tắt chi tiết nội dung: Thành và Thủy vốn là hai anh em. Cả hai anh em rất yêu thương nhau nhưng biến cố không ngờ đến xảy ra là cả hai anh em phải chia tay nhau do cha mẹ li dị. Thành thì sống cạnh bố còn Thuỷ thì về chuyển về quê sống với ngoại và mẹ. Trong lần sắp xếp đồ chuẩn bị rời đi, hai anh em đã chia đồ chơi của nhau. Thành nhường hết đồ chơi của mình cho Thuỷ nhưng Thuỷ chỉ giữ con Em Nhỏ bên mình và nhường con Vệ Sĩ cho Thành vì muốn nó bên cạnh bảo vệ Thành mỗi khi gặp ác mộng. Cả hai đến chia tay cùng các bạn trong lớp học, cô giáo của Thủy đã tặng em một cuốn sổ cùng chiếc búp nắp vàng nhưng Thuỷ không nhận và nói rằng mẹ đã chuẩn bị sẵn 1 thùng hoa quả để ngồi chợ bán rồi. Trước khi lên xe cùng mẹ em quyết định để lại cả Em Nhỏ và Vệ Sĩ cho anh Thành, để hai con búp bê không bao giờ phải xa nhau như tình cảm giữa Thành và Thuỷ.
• Ý nghĩa nhan đề: Mượn chuyện những con búp bê phải chia tay nhau để nói lên một cách thấm thía nỗi đau nghịch cảnh trong cuộc chia tay của những đứa trẻ vô tội, trong sáng ngây thơ.. Búp bê là đồ chơi của hai anh em Thành và Thủy, chúng gắn bó vói tuổi thơ của các em là những đồ vật vô tri vô giác nhưng cũng có tình cảm giống như con người.Những con búp bê vô tội kia đâu có lỗi lầm gì mà chúng phải chia tay nhau? Hai anh em Thành và Thủy đã phải chia tay nhau nên thủy cũng không muốn ngững con búp bê phải chia tay nhau. Cuối cùng những con búp bô đã không phải xa nhau nhờ tình yêu thương của người em. Qua nhan đề câu chuyện, tác giả muốn ca ngợi tấm lòng vị tha, sự bao dung của những đứa trẻ ngày cả trong tình huống bi đát nhất, tình cảm thiêng liêng trong gia đình và tình anh em ruột thịt. Tác giả muốn nhắn nhủ: đừng vì bất cứ lí do gì mà tổn hại đến tình cảm trong sáng, vô tư ấy. Hãy bảo vệ và vun đắp hạnh phúc gia đình.

2. Tình cảm của hai anh em:

• Hình ảnh hai con búp bê quàng tay lên vai nhau, ghé đầu vào nhau thân thiết là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho tình anh em thắm thiết. Từ trước tới giờ hai con búp bê luôn bên nhau, không bao giờ phải tách rời. Chúng tựa như hai anh em vậy, luôn luôn bên nhau, yêu thương nhau, chưa bao giờ rời xa.
• Hai anh em Thành và Thủy rất yêu thương, đùm bọc cho nhau. Điều đó được thể hiện qua những kỉ niệm của hai anh em. Hồi lớp năm, có lần Thành đá bóng bị rách áo, không dám về nhà vì sợ mẹ mắng, Thủy đã mang kim chỉ ra tận sân bóng để vá áo cho anh. Khi Thành ngủ mơ ác mộng, Thủy đã buộc con dao díp vào lưng con búp bê Vệ Sĩ đặt trên đầu giường anh. Hay chiều nào tan học, Thành cũng đến đón em, vừa nắm tay vừa trò chuyện. "Vậy mà giờ đây, anh em tôi sẽ phải xa nhau... Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Một giấc mơ thôi." Những suy nghĩ ấy là sự dằn vặt, đau đớn xót xa trong lòng nhân vật Thành không nỡ xa em, chỉ mong rằng đây chỉ là giấc mơ chứ không phải hiện thực.

3. Nỗi khổ của hai anh em:

• Hai anh em lúc này đây rơi vào hoàn cảnh đó chính là bố mẹ ly hôn, hai anh em phải chia xa nhau. Thủy sẽ đi cùng với mẹ về quê còn Thành sẽ theo bố ở lại thành thị. Còn gì đau đớn hơn khi giờ đây, hai anh em sẽ chẳng thế bên nhau được nữa.Thành và Thủy, hai số phận tội nghiệp, khi vì những khúc mắc của người lớn mà họ phải rời xa nhau trong đau khổ, dù hai anh em rất yêu thương nhau.
• Khi nghe mẹ nói hai anh em phải chia búp bê thì lúc này đây các em hiểu được rằng đấy chính là dấu hiện báo hiệu bố mẹ ly hôn, anh em phải chia xa nhau. Sự thật không ngờ đến xảy ra, đây là điều mà trước đây hai anh em chưa từng phải nghĩ tới. Khi nghe tin hai anh em phải chia xa, Thủy run lên bần bật, em kinh hoàng, cặp mắt tuyệt vọng, buồn thăm thẳm, hai bờ mi đã căng mọng lên vì khóc. Còn Thành, em cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc, nhưng nước mắt cứ tuôn ra như suối. Cơn ác mộng ấy lại là hiện thực, theo lời mẹ, hai anh em Thành và Thủy phải đem đồ chơi ra chia.
• Sự bất hạnh còn tiếp nối khi trong cuộc chia tay với thầy cô và bạn bè của Thủy, mọi người biết được tin sau này em sẽ không còn được đi học nữa. Khicô giáo tặng em bút và vở, Thủy đã từ chối không nhận, lí do em đưa ra khiến người đọc ứa nước mắt: “Thưa cô em không dám nhận … em không được đi học nữa. Nhà bà ngoại em ở xa trường học lắm. Mẹ em bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ ngồi bán”. Tình cảnh của em thật đáng thương, Thủy không chỉ bị cướp đi cuộc sống gia đình hạnh phúc, cướp đi người anh trai yêu quý mà em còn bị cướp đi quyền học tập, vui chơi – quyền cơ bản nhất của mỗi đứa trẻ. Em sớm phải lao vào đời kiếm sống.
• Hai anh em thương nhau nên ai cũng muốn nhường người kia tất cả. Cuối cùng Thành chia em phần nhiều, từ bộ tú lơ khơ, bàn cá ngựa, những con ốc biển và bộ chỉ màu. Nhưng đến khi Thành lấy hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ từ trong tủ ra đặt sang hai bên phần đồ chơi thì Thủy bỗng giận dữ: "Anh lại chia rẽ con Vệ Sĩ với con Em Nhỏ ra à? Sao anh ác thế!". Thành đặt cả hai con búp bê sang phía em, Thủy vẫn không bằng lòng vì: "Nhưng như vậy lấy ai gác đêm cho anh?". Thủy đặt lại hai con búp bê cạnh nhau, quàng vai thân thiết. Có lẽ trong suy nghĩ của hai anh em, hai con búp bê như vật tượng trưng của chính Thành và Thủy, vậy nên không nỡ chia cắt chúng. Bức tranh cảnh vật vẫn tươi vui như mọi ngày: mọi người vẫn đi lại bình thường, nắng vàng ươm trùm lên cảnh vật - không ai biết hay quan tâm đến tình cảnh đáng thương của 2 anh em Thành và Thủy - càng làm sự đau khổ của 2 anh em đẩy đến đỉnh cao.=> Khiến ta không khỏi xót thương cho tình anh em thắm thiết, thương cho những đứa trẻ ngây thơ giờ đây phải xa lìa nhau, mái ấm gia đình tan vỡ

4. Ao ước của anh em Thành và Thủy:

• Hai đứa trẻ ngây thơ tội nghiệp giờ đây chỉ ao ước tất cả như một giấc mơ. Hai anh em chỉ mong muốn gia đình vẫn êm ấm, bố mẹ hạnh phúc bên nhau để rồi hai anh em sẽ mãi mãi cùng nhau vui sống chứ không rơi vào cảnh mỗi người một phương, bố mẹ bất hòa

5. Tổng kết:

• Nội dung: Từ những nỗi bất hạnh của trẻ thơ khi gia đình rơi vào cảnh li tán vì bố mẹ li hôn khiến cho người đọc cảm nhận được nỗi đau, sự mất mát mà hai anh em Thành và Thủy phải hứng chịu. Từ đó gợi cho những người làm cha, mẹ phải suy nghĩ: Trẻ em cần được sống trong mái ấm gia đình. Mỗi người cần phải biết gìn giữ gia đình hạnh phúc.
• Ý nghĩa: đề cao tình cảm gia đình luôn là tình cảm thiêng liêng nhất. Tổ ấm gia đình là vô cùng quan trọng với mỗi con người. Chính vì vậy, mọi người hãy cố gắng bảo vệ và gìn giữ nó.
• Nghệ thuật:
• Truyện được kể theo ngôi thứ nhất, lời kể chân thành tha thiết
• Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế.

Back to top