Soạn VNEN GDCD 6 bài 9: Một số quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Kiến thức thú vị

A. Hoạt động khởi động

Tìm hiểu ý nghĩa của lời ca và cảm nhận giai điệu bài hát

a. Học sinh cả lớp hát bài Đi học

b. Nêu cảm xúc của em sau khi hát bài Đi học. Nội dung bài hát thể hiện điều gì?

=> Xem hướng dẫn giải

B. Hoạt động hình thành kiến thức

I. Tìm hiểu nội dung và ý nghĩa của quyền và nghĩa vụ học tập của công dân

1. Đọc câu chuyện sau và trả lời câu hỏi:

Câu hỏi:

• Lạc đã thực hiện những quyền gì của mình? Quyền này được thể hiện qua các chi tiết nào trong câu chuyện trên?
• Lạc đã thực hiện việc học tập của mình như thế nào? Hãy lấy dẫn chứng trong câu chuyện để minh họa
• Qua câu chuyện trên, em học tập được ở bạn Lạc điều gì?

=> Xem hướng dẫn giải

2. Ý nghĩa của việc thực hiện quyền và nghĩa vụ học tập

Thảo luận nhóm theo các câu hỏi dưới đây và hoàn thành phiếu bài tập:

• Vì sao chúng ta phải học tập? Học tập để làm gì?
• Nếu không học sẽ bị thiệt thòi như thế nào?

=> Xem hướng dẫn giải

3. Những quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ học tập của công dân

Câu hỏi:

Quyền:

• Theo em, những ai có quyền học tập?
• Hãy kể các hình thức học tập mà em biết
• Theo quy định của pháp luật, công dân có thể thực hiện quyền học tập của mình như thế nào?

Nghĩa vụ:

• Công dân có quyền và nghĩa vụ gì trong học tập?
• Theo em, trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và các gia đình được thể hiện như thế nào để đảm bảo quyền và nghĩa vụ học tập của công dân?

=> Xem hướng dẫn giải

4. Trách nhiệm của công dân trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ học tập:

Em tán thành hay không tán thành các ý kiến sau đây về nghĩa vụ học tập? Giải thích tại sao?

=> Xem hướng dẫn giải

b. Em đã thực hiện tốt quyền học tập của mình chưa? Hiện nay, em có gặp khó khăn gì trong việc thực hiện quyền học tập của em? Em đã có biện pháp khắc phục các khó khăn đó như thế nào?

c. Hãy nêu những biểu hiện tốt và chưa tốt của học sinh hiện nay trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ học tập, sau đó điền vào bảng mẫu:

=> Xem hướng dẫn giải

II. Tìm hiểu quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, thân thể, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm

1. Đọc câu chuyện dưới đây và trả lời câu hỏi (trang 81, 82 sgk)

Câu hỏi:

• Trong câu chuyện trên, em Đức đã bị xâm phạm các quyền nào? Hãy gạch chân từ và cụm từ thể hiện sự vi phạm những quyền đó?
• Em hãy nhận xét hành vi của H và C?
• Nếu là người chứng kiến hành vi của H và C, em sẽ làm gì?
• Theo em, hành vi của H và C có bị xử lí theo pháp luật không và sẽ bị xử lí như thế nào?

=> Xem hướng dẫn giải

2. Tìm hiểu những quy định của pháp luật về quyền được bảo hộ tính mạng, thân thể, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm của công dân

Câu hỏi:

• Theo quy định của pháp luật, công dân bị bắt, bị giam giữ trong những trường hợp nào?
• Đối với các trường hợp vi phạm quyền được bảo vệ tính mạng, thân thể, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của công dân sẽ bị pháp luật xử lí như thế nào?

=> Xem hướng dẫn giải

3. Nhận định các biểu hiện của hành vi thực hiện đúng và hành vi vi phạm các quy định của pháp luật về quyền được bảo hộ tính mạng, thân thể, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm của công dân.

a. Em có thực hiện các hành vi được mô tả trong bảng sau đây không?

Chọn câu trả lời: "Thường xuyên/ thỉnh thoảng/ Không bao giờ" tương ứng với mỗi câu trong bảng:

=> Xem hướng dẫn giải

c. Em cùng các bạn trong nhóm thảo luận và nêu ví dụ về các hành vi bảo vệ và hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm của công dân vào bảng mẫu dưới đây:

=> Xem hướng dẫn giải

III. Tìm hiểu quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân

1. Cùng chia sẻ

• Em cảm nhận như thế nào khi ai đó đọc trộm nhật kí của em?
• Em rất tò mò muốn biết bạn nghĩ gì về em hoặc về các bạn khác và em cho là bạn đó sẽ viết trong nhật ký. Em biết chỗ bạn hay để nhật kí. Vậy em có quyết định đọc trộm nó không? Vì sao?

=> Xem hướng dẫn giải

2. Tìm hiểu các quy định của pháp luật về quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân và trả lời câu hỏi

• Tại sao thư tín, điện thoại, điện tín của công dân cần được bảo đảm an toàn và bí mật?
• Trong những trường hợp nào thì bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân bị công bố?
• Người có hành vi trái pháp luật xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín của người khác sẽ bị xử lí như thế nào?
• Tại sao không được sử dụng hình ảnh cá nhân khi không có sự đồng ý của người có hình ảnh hoặc đại diện pháp luật của họ?
• Quy định của pháp luật về việc vi phạm quy định về sử dụng hình ảnh?

=> Xem hướng dẫn giải

3. Tìm hiểu ý nghĩa của quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân

Đọc các tình huống dưới đây và hãy tưởng tượng em là nhân vật trong tình huống, em có suy nghĩ và ứng xử như thế nào với mỗi trường hợp cụ thể

• Tình huống 1: Nếu em bị bạn nghe trộm cuộc điện thoại, em sẽ làm gì?
• Tình huống 2: Khi bố mẹ đi vắng, làm thế nào để không bị thất lạc thư gửi cho bố mẹ?

Câu hỏi:

• Khi thư tín, điện tín của mình bị xâm phạm, chúng ta phải làm gì?
• Thảo luận và viết ra ý nghĩa của quyền được pháp luật bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín.

=> Xem hướng dẫn giải

C. Hoạt động luyện tập

1. Giải quyết tình huống giả định

Em hãy tưởng tượng mình trong các tình huống dưới đây. Em sẽ xử sự như thế nào? Tại sao?

• Tình huống 1: Nếu em đến trường, luôn bị một nhóm bạn bắt nạt đe dọa, điều này ảnh hưởng đến tinh thần của em, em làm thế nào?
• Tình huống 2: Nếu em thấy một người bị người khác nói xấu, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm em sẽ khuyên cả hai người như thế nào?
• Tình huống 3: Giả sử có ai đó nói rằng em đã vi phạm nội quy nhà trường, em cho rằng em chưa vi phạm nhưng họ đã dùng mọi cách để bắt em phải nhận lỗi. Em sẽ làm gì?

=> Xem hướng dẫn giải

2. Điền vào ô trống trong bảng:

Cột bên trái là hành vi thực hiện đúng hoặc vi phạm quyền của công dân. Em hãy xác định tên các quyền tương ứng với mỗi hành vi vào bảng mẫu sau:

=> Xem hướng dẫn giải

3. Hoàn thành phiếu bài tập

Khoanh tròn vào chữ cái trước phương án em cho là sai?

A. Công dân có quyền không bị ai xâm phạm về thân thể

B. Chỉ cần giữ gìn tính mạng cho mình, người khác thì kệ họ

C. Bênh vực bạn khi bạn bị bắt nạt

D. Chỉ chăm chú học tập, ngoài ra không làm bất cứ việc gì

E. Vu oan cho người khác để trả thù

G. Báo cho thầy/ cô giáo biết về bạn bỏ học đi chơi

=> Xem hướng dẫn giải

4. Thi xử lí nhanh tình huống:

• Tình huống 1: Trên đường đi học về, một người lạ mặt bỗng dưng chặn xe ngang đường và yêu cầu em đi theo họ. Em sẽ ứng xử như thế nào trong tình huống đó?
• Tình huống 2: Trong giờ ra chơi, không may em giẫm vào chân một bạn. Bạn liền quay lại đánh em. Em sẽ ứng xử như thế nào?

=> Xem hướng dẫn giải

6. Nhận biết các hành vi vi phạm quyền được bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân

Hãy đánh dấu x vào ô trống tương ứng với những hành vi em cho là vi phạm hoặc không vi phạm quyền bảo đảm an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín của công dân

=> Xem hướng dẫn giải

7. Đọc và trả lời câu hỏi:

Ông An có hành vi vi phạm pháp luật bị cơ quan điều tra bắt tạm giam. Trong thời gian tạm giam để phục vụ điều tra, ông An nhận được nhiều thư từ gia đình gửi vào trại tạm giam. Cơ quan công an đã bóc toàn bộ thư của ông An để xem nội dung trước khi đưa cho ông An.

Câu hỏi:

• Hành động bóc mở thư của cơ quan điều tra là đúng hay sai?
• Trong những trường hợp như thế nào pháp luật quy định được phép bóc, mở, thu giữ thư tín, điện thoại, điện tín của công dân?

=> Xem hướng dẫn giải