Bài 17: Châu Âu giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 – 1939)

1 Đánh giá

Trong những năm 1918 – 1939, ở các nước tư bản châu Âu nổi lên một số sự kiện: Cao trào cách mạng 1918 – 1923, cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 – 1933 và sự xuất hiện của chủ nghĩa phát xít ở một số nước. Để hiểu chi tiết và cụ thể hơn, mời các bạn cùng đến với bài “ châu Âu giữa hai cuộc chiến tranh” mà KhoaHoc sẽ giới thiệu ngay dưới đây.

A. Kiến thức trọng tâm

I. Châu Âu trong những năm 1918 – 1929

1. Những nét chung

Bản đồ thế giới đã thay đổi, xuất hiện một số quốc gia mới: Ba Lan, Tiệp Khắc, Nam Tư, Phần Lan
Giai đoạn 1918 – 1923:

Kinh tế: Kể cả nước thắng trận lẫn bại trận đều suy sụp.
Chính trị: Không ổn định, khủng hoảng ở Đức, Hung – Ga – Ri

Giai đoạn 1924 – 1929:

Chính trị: Từng bước ổn định, giai cấp tư sản củng cố được quyền lực.
Kinh tế: Phục hồi và phát triển nhanh chóng ( từ 1924).

2. Cao trào cách mạng 1918 – 1923. Quốc tế cộng sản thành lập

a. Cao trào cách mạng 1918 – 1923

Nguyên nhân:

Do hậu quả của chiến tranh
Ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười Nga

Diễn biến:

1918 nước Đức bị khủng hỏang do bại trận .
9-11-1918 tổng bãi công nổ ra ớ Béc lin dẫn đến khởi nghĩa vũ trang ,Xô viết đại biểu được thành lập .
Tháng 12-1918 đảng Cộng sản Đức thành lập .

Kết quả : lật đổ nền quân chủ , lập nền cộng hòa tư sản .
Hạn chế : thành quả cách mạng rơi vào tay tư sản .

b. Quốc tế cộng sản thành lập

Hoàn cảnh:

Yêu cầu phải có một tổ chức quốc tế để lãnh đạo phong trào cách mạng.
Hoạt động tích cực của Lê Nin và Đảng Bôn – sê – vích.

=>2/3/1919 Quốc tế cộng sản được thành lập ở Mát – xcơ – va.

Hoạt động:

Tiến hành 7 lần đại hội

Vạch ra đường lối cách mạng đúng đắn cho từng thời kì.
Thông qua vấn đề dân tộc và thuộc địa của Lê Nin.

Vai trò: Thống nhất và phát triển phong trào cách mạng thế giới.

II. Châu Âu trong những năm 1929 – 1939

1. Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới (1929 – 1933) và những hậu quả của nó.

Nguyên nhân: Hàng hóa sản xuất ồ ạt trong khi sức mua ngày càng ít => hàng hóa thừa dẫn đến khủng hoảng.
Hậu quả:

Tàn phá nặng nề nền kinh tế các nước
Hàng trăm triệu người trong cảnh đói khổ.

Giải pháp:

Anh, Pháp…cải cách kinh tế - xã hội để đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng.
Đức, Ý và Nhật Bản ở Châu Á phát xít hóa chính quyền.

2. Phòng trào mặt trận nhân dân chống chủ nghía phát xít và chống chiến tranh (1929 – 1939)

Nguyên nhân: nguy cơ xuất hiện chủ nghĩa phát xít , Quốc tế Cộng sản chỉ đạo thành lập Mặt trận nhân dân chống phát xít .
Chủ nghĩa phát xít thắng lợi ở Đức :

Để thoát khỏi khủng hỏang kinh tế ,Đức phát xít hóa chế độ thống trị .
Ngày 30-1-1933 đưa Hít le -lãnh tụ Đức Quốc xã lên nắm chính quyền, biến Đức thành lò lửa chiến tranh .
Đảng Cộng sản kiên quyết đấu tranh nhưng không thành công .

Chủ nghĩa phát xít thất bại ở Pháp :

Ngày 6-2-1934 bọn phát xít “Chữ thập lửa” âm mưu lật đổ chính phủ và lập chế độ phát xít .
Đảng Cộng sản Pháp kịp thời huy động công nhân, các đảng phái đáng bại lực lượng phát xít .
Tháng 5-1935 Mặt trận nhân dân chống chủ nghĩa phát xít thành lập bao gồm Đảng công sản , Đảng xã hội và nhiều đảng phái khác .