Soạn VNEN GDCD 6 bài 3: Sống cần kiệm

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Kiến thức thú vị

A. Hoạt động khởi động

“Khám phá” ô chữ và trả lời câu hỏi

a. Cách chơi

Ghép các chữ cái đứng liền nhau trong ma trận để tạo thành các từ chỉ phẩm chất cần có của con người.

b. Trả lời câu hỏi:

Theo em, trong những từ chỉ phẩm chất của con người vừa tìm được, từ nào chỉ lối sống cần kiệm?

=> Xem hướng dẫn giải

B. Hoạt động hình thành kiến thức

I. Sống cần kiệm và ý nghĩa của sống cần kiệm

1. Tìm hiểu về sống cần kiệm

a. Hãy cho biết suy nghĩ của em về ý kiến sau: Siêng năng, kiên trì là đức tính tốt đẹp của mỗi người, được biểu hiện ở sự cần cù, chịu khó, tự giác làm việc và quyết tâm làm đến cùng dù gặp khó khăn, gian khổ.

=> Xem hướng dẫn giải

b. Đọc truyện và trả lời câu hỏi: Kiến và ve sầu

• Vì sao Kiến vẫn đủ thức ăn để vượt qua mùa đông giá lạnh, còn Ve Sầu héo dần đi vì đói và rét?
• Hãy gạch chân những từ/ cụm từ chỉ những đức tính tốt đẹp của Kiến
• Hãy gạch chân những từ/ cụm từ chỉ sự lười biếng của Ve Sầu khiến chính nó phải chịu đói rét trong mùa đông.
• Những đức tính tốt đẹp của Kiến có phải là biểu hiện của lối sống cần kiệm không? Theo em, thế nào là sống cần kiệm?

=> Xem hướng dẫn giải

2. Tìm hiểu tấm gương sống cần kiệm của Bác Hồ

Phân vai đọc hội thoại và trả lời câu hỏi:

• Tìm những từ/ cụm từ/ đoạn văn mô tả lối sống cần cù trong học tập và lao động của Bác Hồ
• Vì sao bạn Hải lại nói Bác là người sống rất tiết kiệm?
• Bác Hồ đã căn dặn chúng ta phải tiết kiệm những gì?
• Kể tên những đức tính của Bác Hồ mà em nhận thấy được qua đoạn hội thoại

=> Xem hướng dẫn giải

3. Tìm hiểu ý nghĩa của sống cần kiệm

a. Nêu ý nghĩa của đức tính siêng năng, kiên trì và tiết kiệm qua câu chuyện Kiến và Ve Sầu

b. Qua đoạn hội thoại ở trên, em thấy việc học tập chăm chỉ, cần cù và lối sống tiết kiệm của Bác Hồ đã đem đến cho Bác thành công gì?

=> Xem hướng dẫn giải

II. Những việc cần làm để có lối sống cần kiệm

1. Phân biệt lối sống cần kiệm với lối sống lười biếng, không tiết kiệm

a. Lựa chọn các từ đã cho và viết vào cột tương ứng:

(siêng năng, lãng phí, chăm chỉ, mải chơi, có kế hoạch, phí phạm, nỗ lực, chịu khó, miệt mài, chừng mực, xa hoa, sử dụng hợp lí, lười biếng, giản dị).

• Đặt câu với các từ đã cho và viết các câu đó vào giấy
• Chỉ ra sự khác nhau giữa tiết kiệm và hà tiện, keo kiệt

=> Xem hướng dẫn giải

b. Thảo luận và hoàn thành bảng:

Em hãy nêu những biểu hiện và ý nghĩa của lối sống cần kiệm trong học tập, lao động, trong sinh hoạt hằng ngày và các hoạt động xã hội khác.

=> Xem hướng dẫn giải

Em hãy nêu những biểu hiện và hệ quả của lối sống không cần kiệm trong học tập, lao động, trong sinh hoạt hằng ngày và các hoạt động xã hội khác.

=> Xem hướng dẫn giải

3. Rèn luyện lối sống cần kiệm

a. Đọc những thông tin sau:

b. Trả lời câu hỏi

• Theo em, để rèn luyện đức tính siêng năng, kiên trì trong học tập và lối sống cần kiệm như thông tin vừa đọc ở trên, em sẽ gặp những khó khăn gì? Hãy chia sẻ với bạn để nhận thêm sự hỗ trợ và quyết tâm rèn luyện những đức tính này.
• Vì sao mỗi công dân phải tiết kiệm điện, nước sạch, thời gian, sức lực và tiết kiệm trong chi tiêu hàng ngày?
• Lối sống cần kiệm của mỗi cá nhân ảnh hưởng đến sự thay đổi của gia đình, cộng đồng và xã hội như thế nào?

=> Xem hướng dẫn giải

C. Hoạt động luyện tập

1. Nêu ý nghĩa của những câu nói, câu ca dao, tục ngữ

=> Xem hướng dẫn giải

2. Xử lí tình huống

Tình huống 1:

Chiều nay lớp em có buổi lao động ở trường nhưng trời rất lạnh, lại có mưa nhỏ. Một bạn trong lớp rủ em giả vờ ốm khỏi phải đi lao động.

• Em nên ứng xử như thế nào trong tình huống đó?

=> Xem hướng dẫn giải

Tình huống 2:

Sau giờ thể dục, các bạn lớp 6A tranh nhau rửa tay chân ở vòi nước trong sân trường. Các bạn xả nước tràn ra lênh láng khắp sân. Thấy vậy, Hà phê bình và khóa vòi nước lại. Các bạn lớp 6A liền chế nhạo Hà là đồ keo kiệt, thích “lên mặt dạy người”.

• Em sẽ làm gì khi chứng kiến việc làm của Hà và các bạn lớp 6A.

=> Xem hướng dẫn giải

3. Học tập tấm gương sống cần kiện

a. Kể 3 tấm gương tiêu biểu về sự siêng năng, kiên trì trong học tập, lao động và sinh hoạt hằng ngày mà em biết từ cuộc sống xung quanh của em hoặc từ các phương tiện thông tin, sách báo.

b. Hãy chỉ ra kết quả của việc học tập và lao động siêng năng, kiên trì đó

=> Xem hướng dẫn giải

4. Vẽ “cây giá trị”

Em hãy dùng các màu sắc phù hợp trong hộp bút màu để vẽ “cây giá trị”

• Phần rễ: Những đức tính của lối sống cần kiệm mà em đã có hoặc mong muốn nhưng chưa có
• Phần cành: Những việc em đã làm được hoặc mong muốn nhưng chưa làm được để sống cần kiệm
• Phần hoa, lá, quả: Những kết quả em đạt được do sống cần kiệm.

=> Xem hướng dẫn giải

D. Hoạt động vận dụng

1. Xây dựng chương trình hành động “sống cần kiệm”

a. Lập kế hoạch cá nhân

• Hãy xây dựng thời gian biểu một tuần hoạt động của em trong đó thể hiện được em là người siêng năng, kiên trì (Em có thể tự đưa ra một mẫu thiết kế kế hoạch của mình).

b. Thực hiện theo kế hoạch đã lập:

• Nêu những thuận lợi, khó khăn khi thực hiện
• Chia sẻ với thầy cô, cha mẹ, bạn bè để tìm cách khắc phục những khó khăn đó.

=> Xem hướng dẫn giải

2. Thực hành tiết kiệm

Hãy viết những hành động tiết kiệm của em trong từng tuần theo các nội dung dưới đây. Sau đó, em hãy chia sẻ với bạn và thầy/cô giáo những việc em làm được.

• Tiết kiệm điện
• Tiết kiệm nguồn nước sạch
• Tiết kiệm năng lượng
• Tiết kiệm thực phẩm
• Tiết kiệm trong chi tiêu hằng ngày

=> Xem hướng dẫn giải

E. Hoạt động tìm tòi mở rộng

2. Viết bài luận

Em hãy trình bày một bài luận ngắn trình bày suy nghĩ của mình về câu nói của Các Mác: Mọi tiết kiệm, suy cho cùng là tiết kiệm thời gian”

=> Xem hướng dẫn giải