Giải bài 16: Thời Bắc thuộc và các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc (tiếp theo)
Năm 179 TCN, Âu Lạc bị nhà Triệu xâm chiếm, từ đó đến đầu thế kỉ X, các triều đại phong kiến phương Bắc thay nhau đô hộ nước ta. Chúng có nhiều chính sách khiến xã hội nước ta chuyển biến nhất định. Trước tình hình đó, nhân dân ta không can tâm chịu cảnh đô hộ nên đã đứng lên đấu tranh để bảo vệ độc lập, tự chủ. KhoaHoc mời các bạn đến với bài học dưới đây để hiểu rõ hơn về những cuộc đấu tranh này.
A. Kiến thức trọng tâm
II. Cuộc đấu tranh giành độc lập (từ thế kỉ I đến đầu thế kỉ X)
1. Khái quát phong trào đấu tranh từ thế kỉ I đến đầu thế kỉ X
- Trong suốt 1000 năm Bắc thuộc, dân Âu Lạc liên tiếp vùng dậy đấu tranh giành độc lập dân tộc.
- Các cuộc khởi nghĩa nổ ra liên tiếp , rộng lớn,nhiều cuộc khởi nghĩa thu hút cả nhận dân 3 quận Giao Chỉ,Cửu Chân và Nhật Nam tham gia.
- Nhiều cuộc khởi nghĩa giành được thắng lợi và lập được chính quyền tự chủ trong một thời gian.
2. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:
a. Khởi nghĩa Hai Bà Trưng:
- Diễn biến:
- 3/40, Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa được nhân dân hưởng ứng.
- Chiếm được Cổ Loa, Luy Lâu.Khởi nghĩa thắng lợi, Trưng Trắc lên làm vua ,đóng đô ở Mê Linh, xây dựng chính quyền tự chủ.
- Năm 42,khởi nghĩa bị Mã Viện đàn áp.
- Ý nghĩa:
- Mở đầu cho cuộc đấu tranh chống áp bức đô hộ của nhân dân Âu Lạc.
- Khẳng định khả năng, vai trò của phụ nữ trong đấu tranh
b. Khởi nghĩa Lý Bí và sự thành lập nước Vạn Xuân:
- Diễn biến:
- Năm 542,Lý Bí liên kết hào kiệt các châu thuộc miền Bắc khởi nghĩa,lật đổ chế độ đô hộ.
- Năm 544,Lý Bí lên ngôi, lập nuớc Vạn Xuân
- Năm 545,nhà Lương đem quân xâm lược ,Lý Bí trao quyền cho Triệu Quang Phục tổ chức kháng chiến ? Năm 550 thắng lợi? Triệu Quang Phục lên ngôi vua.
- Năm 571, Lý Phật Tổ cướp ngôi.
- Năm 603,nhà Tùy xâm lược, nước Vạn Xuân kết thúc.
- Ý nghĩa:
- Giành được độc lập tự chủ sau 500 năm đấu tranh bền bỉ.
- Khẳng định được sự trưởng thành của ý thức dân tộc.
- Bước khẵng đinh được sự trưởng thành của ý thức dân tộc
c. Cuộc khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ:
- Diễn biến:
- Năm 905,Khúc Thừa Dụ được nhân dân ủng hộ đánh chiếm Tổng Bình, giành quyền tự chủ
- Năm 907,Khúc Hạo xây dựng chính quyền độc lập tự chủ.
- Ý nghĩa:
- Lật đổ ách thống trị của nhà Đường, giành độc lập tự chủ
- Đánh dấu thắng lợi căn bản trong cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta thời Bắc thuộc.
d. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938:
- Diễn biến:
- Năm 938 quân Nam Hán xâm lược nước ta,Ngô Quyền lãnh đạo nhân dân giết chết tên phản tặc Kiều Công Tiễn và tổ chức đánh quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, đập tan âm mưu xâm lược nhà Nam Hán.
- Ý nghĩa:
- Bảo vệ vững chắc nền độc lập tự chủ của đất nước
- Mở ra một thời đại mới-thời đại độc lập tự chủ lâu dài của dân tộc
- Kết thúc 100 năm đô hộ của phong kiến phương Bắc
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học
Câu 1: Trang 83 – sgk lịch sử 10
Em có nhận xét gì về các cuộc đấu tranh của nhân dân ta trong thời Bắc thuộc?
Câu 2: Trang 86 – sgk lịch sử 10
Em hãy nêu những nét chính về một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu?
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học
Câu 1: Trang 86 – sgk lịch sử 10
Việc thành lập nhà nước Vạn Xuân có ý nghĩa gì?
Câu 2: Trang 86 – sgk lịch sử 10
Trình bày nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng năm 938?
Câu 3: Trang 86 – sgk lịch sử 10
Nêu những sự kiện chứng tỏ tính liên tục và rộng lớn của phong trào đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta thời Bắc thuộc
Câu 4: Trang 86 – sgk lịch sử 10
Em hãy nêu những đóng góp của Hai Bà Trưng, Lý Bí, Triệu Quang Phục, Khúc Thừa Dụ và Ngô Quyền trong cuộc đấu tranh giành độc lập thời Bắc thuộc
Xem thêm bài viết khác
- Nêu nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn Lịch sử 10
- Hãy trình bày diễn biến chính cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa của Anh ở Bắc Mĩ?
- Văn học Việt Nam thế kỉ XVII – XVIII có gì mới? Điểm mới đó nói lên điều gì?
- Bài 28: Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến
- Giải bài 12: Ôn tập lịch sử thế giới thời nguyên thủy, cổ đại và trung đại
- Ý nghĩa của cuộc chiến tranh nông dân Đức?
- Cư dân phương Đông thời cổ đại đã có những đóng góp gì về mặt văn hóa cho nhân loại?
- Văn hóa cổ đại Hi Lạp và Rô – ma đã phát triển như thế nào? Tạo sao lại nói các hiểu biết khoa học đến đây mới trở thành khoa học?
- Nêu những nét cơ bản trong đời sống vật chất, tinh thần của cư dân Văn Lang – Âu Lạc
- Sự ra đời của thuật luyện kim có ý nghĩa gì đối với các bộ lạc sống trên đất nước ta cách đây khoảng 3000 – 4000 năm?
- Nêu tên và sự nghiệp một số anh hùng dân tộc trong sự nghiệp giữ nước?
- Bài 9: Vương quốc Cam – pu – chia và vương quốc Lào