Giải bài 42: Cacbonhidrat

Giải bài 42: Cacbonhidrat - Sách hướng dẫn học Khoa học Tự nhiên 9 tập 2 trang 53. Sách này nằm trong bộ VNEN của chương trình mới. Dưới đây sẽ hướng dẫn trả lời và giải đáp các câu hỏi trong bài học. Cách làm chi tiết, dễ hiểu, Hi vọng các em học sinh nắm tốt kiến thức bài học.

A. Hoạt động khởi động

Cacbonhidrat là các hợp chất hữu cơ thiên nhiên có công thức chung . Một số cacbonhidrat quan trọng: glucozo, saccarozo, tinh bột và xenlulozo. Theo em, trong tự nhiên glucozo, saccarozo, tinh bột và xenlulozo có nhiều trong các loại lương thực, thực phẩm nào? Chúng có tính chất và ứng dụng gì?

Trả lời:

Theo em, trong tự nhiên, cacbonhidrat có trong các thực phẩm sau: mía, rau củ, thịt, gạo, ...

B. Hoạt động hình thành kiến thức

I. Công thức phân tử - Trạng thái tự nhiên

Đọc thông tin trong bảng sau và trả lời câu hỏi

Thông tin: sgk trang 54

Câu hỏi: Hãy so sánh về CTPT và trạng thái tự nhiên của glucozo, saccarozo, tinh bột và xenlulozo.

Trả lời:

Bảng thông tin trong sách giáo khoa đã chỉ ra rất rõ các chất glucozo, saccarozo, tinh bột và xenlulozo. Các em đọc bảng rồi ghi nhớ.

II. Tính chất vật lí

Quan sát trạng thái và màu sắc của các mẫu vật glucozo, saccarozo, tinh bột và xenlulozo.

Thực hiện các thí nghiệm sau: sgk trang 54

Câu hỏi: Hãy điền các từ hoặc cụm từ thích hợp (về trạng thái, màu sắc, mùi vị, tính tan trong nước) vào chỗ trống.

• Glucozo là chất kết tinh , vị ngọt, $...(2)...$ trong nước.
• Saccarozo là chất không màu, vị ngọt, $...(4)...$ trong nước, đặt biệt $...(5)...$ trong nước nóng.
• Tinh bột là , màu trắng, $...(7)...$ trong nước ở nhiệt độ thường, nhưng $...(8)...$ trong nước nóng tạo ra dung dịch keo gọi là hồ tinh bột.
• Xenlulozo là , màu trắng $...(10)...$ trong nước ngay cả khi đun nóng.

Trả lời:

(1) không màu

(2) dễ tan

(3) kết tinh

(4) dễ tan

(5) tan nhiều

(6) chất rắn

(7) không tan

(8) tan được

(9) chất rắn

(10) không tan

III. Tính chất hóa học

1. Tiến hành các thí nghiệm và ghi kết quả theo bảng sau

TT	Tên thí nghiệm	Cách tiến hành	Hiện tượng
1	Phản ứng tráng gương	Nhỏ vài giọt dung dịch vào ống nghiệm đựng dung dịch amoniac, lắc nhẹ. Thêm tiếp 3 - 5 giọt dung dịch glucozo, sau đó đặt ống nghiệm vào cốc nước nóng.
		Cho khoảng 2 ml dung dịch saccarozo vào ống nghiệm đựng dung dịch trong amoniac. Đun nóng nhẹ.
		Cho dung dịch saccarozo vào ống nghiệm, thêm vài giọt dung dịch , đun nóng 2 - 3 phút. Thêm dung dịch NaOH để trung hòa. Cho dung dịch vừa thu được vào dung dịch $AgNO_3$ trong amoniac, sau đó đặt ống nghiệm vào cốc nước nóng.
2	Tác dụng của tinh bột với iot	Nhỏ 2 - 3 giọt iot vào ống nghiệm đựng hồ tinh bột.
		Đun nóng ống nghiệm, sau đó để nguội.

Trả lời:

TT	Tên thí nghiệm	Cách tiến hành	Hiện tượng
1	Phản ứng tráng gương	Nhỏ vài giọt dung dịch vào ống nghiệm đựng dung dịch amoniac, lắc nhẹ. Thêm tiếp 3 - 5 giọt dung dịch glucozo, sau đó đặt ống nghiệm vào cốc nước nóng.	Có kết tủa màu trắng bạc
		Cho khoảng 2 ml dung dịch saccarozo vào ống nghiệm đựng dung dịch trong amoniac. Đun nóng nhẹ.	Không có hiện tượng
		Cho dung dịch saccarozo vào ống nghiệm, thêm vài giọt dung dịch , đun nóng 2 - 3 phút. Thêm dung dịch NaOH để trung hòa. Cho dung dịch vừa thu được vào dung dịch $AgNO_3$ trong amoniac, sau đó đặt ống nghiệm vào cốc nước nóng.	Có kết tủa màu trắng bạc
2	Tác dụng của tinh bột với iot	Nhỏ 2 - 3 giọt iot vào ống nghiệm đựng hồ tinh bột.	Xuất hiện màu xanh
		Đun nóng ống nghiệm, sau đó để nguội.	Khi đun nóng màu xanh biến mất, để nguội, màu xanh xuất hiện

2. Phản ứng lên men rượu

sgk trang 55

3. Phản ứng thủy phân

a) Thủy phân saccarozo

sgk trang 55

b) Thủy phân tinh bột và xenlulozo

sgk trang 55

Câu hỏi: Điền các cụm từ: "tráng gương", "lên men rượu", "thủy phân", "tác dụng với iot" vào chỗ trống thích hợp

Các phản ứng quan trọng của glucozo là: Phản ứng (oxi hóa glucozo), phản ứng $...(2)...$. Saccarozo không có phản ứng $...(3)...$, bị $...(4)...$ khi đun nóng với dung dịch axit tạo ra glucozo và fructozo. Tinh bột và xenlulozo bị $...(5)...$ trong dung dịch axit tạo ra glucozo. Tinh bột $...(6)...$ tạo ra màu xanh đặc trưng.

Trả lời

(1) tráng gương

(2) lên men rượu

(3) tráng gương

(4) thủy phân

(5) thủy phân

(6) tác dụng với iot

IV. Ứng dụng

Xem các hình trong sách giáo khoa, điền các từ xenlulozo, saccarozo, tinh bột và glucozo vào hình ảnh tương ứng với ứng dụng của từng chất.

Trả lời:

Hình 42.1: glucozo

Hình 42.4: saccaorozo

Hình 42.3: Xenlulozo