Bài 4: Phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác
Phong trào đấu tranh của công nhân vào nửa đầu thế kỉ XIX có những bước tiến mới. Trên cơ sở phong trào công nhân chủ nghĩa Mác ra đời với “ Tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản” có ý nghĩa rất quan trọng. Và sau đây mời các bạn cùng đến với bài học “phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác”.
A. Kiến thức trọng tâm
I. Phong trào công nhân nửa đầu thế kỉ XIX
1. Phong trào đập phá máy móc và bãi công.
* Nguyên nhân: Công nghiệp phát triển , giai cấp tư sản thu nhiều lợi nhuận, công nhân làm việc 14,16 giờ/ ngày,điều kiện ăn ở tồi tàn ,đàn bà trẻ em cũng làm việc nặng nhọc lương thấp =>Do sự bóc lột nặng nề của giai cấp tư sản.
* Hình thức đấu tranh: Đập phá máy móc, đốt công xưởng và tiến bộ hơn, họ bãi công đòi tăng lương giảm giờ làm, đoàn kết thành công đoàn.
2. Phong trào công nhân trong những năm 1830 – 1840
- Từ những năm 30 – 40 của thế kỉ XIX, giai cấp công nhân đã lớn mạnh, tiến hành đấu tranh chính trị, trực tiếp chống lại giai cấp tư sản.
- Các cuộc đấu tranh tiêu biểu:
Năm | Nơi diễn ra | Lực lượng đấu tranh | Hình thức đấu tranh | Mục tiêu đấu tranh |
1831 – 1834 | Li – ông (Pháp) | Công nhân dệt | Khởi nghĩa vũ trang | - Đòi thiết lập chế độ cộng hòa - Tăng lương, giảm giờ làm |
1844 | Sơ – lê – din (Đức) | Công nhân dệt | Khởi nghĩa vũ trang | - Chống sự hà khắc của chủ xưởng và điều kiện lao động tồi tệ |
1839 đến 1847 | Anh | Công nhân và các tầng lớp lao động khác | Mít tinh, biểu tình có tổ chức | - Đòi quyền phổ thông bầu cử - Tăng lương, giảm giờ làm |
Nhận xét | Chủ yếu là công nhân | Đấu tranh quyết liệt | - Đấu tranh kinh tế + chính trị - Đấu tranh chính trị rõ nét. |
* Ý nghĩa: Đánh dấu sự trưởng thành của phong trào công nhân, tạo tiền đề cho sự ra đời của lí luận cách mạng.
II. Sự ra đời của chủ nghĩa Mác
1. Các Mác và Enghen
- Các Mác sinh tại Đức , năm 1843 sang Pa ri tham gia phong trào CM Pháp.
- F. Ang ghen sinh tại Đức năm 1820 sang Anh viết Tình cảnh giai cấp công nhân Anh.
- Hai ông quyết tâm chống giai cấp tư sản giải phóng công nhân.
2. Đồng minh những người Cộng sản và Tuyên ngôn của đảng cộng sản (2/1848)
* Ra đời trong hòan cảnh: chủ nghĩa tư bản phát triển , giai cấp vô sản bị bóc lột , cuộc đấu tranh của vô sản bị thất bại , yêu cầu cấp thiết phải có một lý luận khoa học.
* Nội dung:
- Lời mở đầu : mục đích và nguyện vọng của người cộng sản .
- Quy luật phát triển của xã hội lòai ngưới là sự thắng lợi của chủ nghĩa xã hội :
- GCVS là lực lượng lật đổ chế độ tư bản và xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa
- Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại.
* Ý nghĩa:
- Đây là văn kiện quan trọng nhất của chủ nghĩa xã hội khoa học .
- Đánh dấu sự ra đời cả chủ nghĩa.
3. Phong trào công nhân từ năm 1848 đến năm 1870. Quốc tế thứ nhất.
a. Hoàn cảnh :
- Công nhân cũng đã đoàn kết và trưởng thành trong đấu tranh .
- 23-6-1848 công nhân và nhân dân lao động Pa ri khởi nghĩa , bị đàn áp
- Đức : công nhân và thợ thủ công nổi dậy chống phong kiến .
b. Quốc tế thứ nhất:
* Sự thành lập: 28-9-1864 Hội Liên Hiệp Lao động Quốc tế – Quốc tế thứ nhất thành lập tại Luân Đôn , Mác được cử vào ban lãnh đạo .
* Hoạt động từ 1864-1870:
- Quốc Tế thứ nhất truyền bá học thuyết Mác
- Quốc Tế thứ nhất là trung tâm đòan kết , tổ chức lãnh đạo phong trào công nhân quốc tế đấu tranh giành thắng lợi 1864- 1870 .
* Vai trò của Mác :
- Chuẩn bị tổ chức ,văn kiện , lãnh đạo đại hội , lập Quốc Tế thứ nhất .
- Đứng đầu ban lãnh đạo , đưa quốc tế I chống tư tưởng sai lệch thông qua nghị quyết đúng đắn .
* Vai trò của Quốc Tế thứ nhất:
- Truyền bá học thuyết Mác .
- Đấu tranh chống tư tưởng sai lệch
- Thúc đẩy phong trào công nhân phát triển .
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI HỌC
Câu 1: Vì sao giới chủ lại thích sử dụng lao động trẻ em?
Câu 2: Vì sao trong cuộc đấu tranh chống tư sản, công nhân lại đập phá máy móc?
Câu 3: Trình bày các sự kiện chủ yếu về phong trào công nhân trong những năm 1830 – 1840?
Câu 4: Nêu điểm giống nhau trong tư tưởng Các Mác và Ăng – ghen?
Câu 5: “Tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản” ra đời trong hoàn cảnh nào? Nội dung chủ yếu của nó?
Câu 6: Phong trào công nhân từ sau cách mạng 1848 – 1849 đến năm 1870 có nét gì nổi bật?
Câu 7: Nêu vai trò của C. Mác trong việc thành lập Quốc tế thứ nhất?
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI HỌC
Câu 1: Trình bày đôi nét về tiểu sử ( hoặc giới hạn ở công lao, tình bạn) của C.Mác và Ph. Ăng ghen?
Câu 2: Trình bày vai trò của Quốc tế thứ nhất đối với phong trào công nhân quốc tế?
=> Trắc nghiệm lịch sử 8 bài 4: Phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác
Xem thêm bài viết khác
- Nêu những nhận xét chính về tình hình kinh tế, xã hội Việt Nam giữa thế kỉ XIX?
- Tại sao nói thế kỉ XIX là thế kỉ của sắt, máy móc có đông cơ hơi nước ?
- Theo em, điều gì xảy ra trong ngành dệt của nước Anh khi máy kéo sợi Gien – ni được sử dụng rộng rãi?
- Bài 3: Chủ nghĩa tư bản được xác lập trên phạm vi thế giới
- Lập bảng nêu nội dung chủ yếu của các hiệp ước 1883 và 1884?
- Vì sao trong cuộc đấu tranh chống tư sản, công nhân lại đập phá máy móc?
- Thực dân đã tiến hành kế hoạch đánh chiếm Bắc Kì như thế nào?
- Vì sao giữa thế kỉ XIX, Anh đẩy mạnh sản xuất gang, thép và than đá?
- Bài 15: Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 – 1921)
- Trình bày những biến đổi về mọi mặt ở Liên Xô trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội từ năm 1925 đến năm 1941?
- Lập bảng thống kê về phong trào độc lập dân tộc ở châu Á.
- Vì sao nước Nga năm 1917 lại có hai cuộc cách mạng?