Soạn văn 7 bài: Dấu gạch ngang Trang 129 sgk

1 Đánh giá

Chúng ta sử dụng dấu gạch ngang, trong quá trình tạo lập văn bản. Nhưng nhiều người hay nhầm lẫn dấu gạch ngang và dấu gạch nối. KhoaHoc sẽ tóm tắt những kiến thức trọng tâm và hướng dẫn soạn văn chi tiết các câu hỏi của bài. Mời các bạn cùng tham khảo.

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

I. Công dụng của dấu gạch ngang

Trong mỗi câu sau, dấu gạch ngang được dùng để làm gì?

a) Đẹp quá đi, mùa xuân ơi - mùa xuân của Hà Nội thân yêu [...].

(Vũ Bằng)

b) Có người khẽ nói:

- Bẩm, dễ có khi đê vỡ!

Ngài cau mặt, gắt rằng:

- Mặc kệ!

(Phạm Duy Tốn)

c) Dấu chấm lửng được dùng để:

- Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết;

- Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng;

- Làm giãn nhịp điệu của câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm

(Ngữ Văn 7, tập 2)

d) Một nhân chứng thứ hai của cuộc hội kiến Va-ren - Phan Bội Châu (xin chẳng dám nêu tên nhân chứng này) lại quả quyết rằng (Phan) Bội Châu đã nhổ thẳng vào mặt Va-ren; cái đó thì cũng có thể.

(Nguyễn ÁI Quốc)

Trả lời

a) Đánh dấu bộ phận chú thích phía sau "Mùa xuân"

b) Đặt ở đầu dòng, báo hiệu lời nói trực tiếp của nhân vật: quan, lính

c) Đặt ở đầu dòng để liệt kê các công dụng của dấu chấm phẩy

d) Nối các từ trong một liên danh: Va-ren - Phan Bội Châu

Ghi nhớ

Dấu gạch ngang có những công dụng sau:

Đặt ở đầu dòng đê đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu;
Đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp hoặc để liệt kê;
Nối các từ nằm trong một liên danh

II. Phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch nối

1. Trong ví dụ (d) ở mục I, dấu gạch nối giữa các tiếng trong từ Va-ren được dùng làm gì?

2. Cách viết dấu gạch nối có gì khác với dầu gạch ngang?

Trả lời

Dấu gạch nối giữa các tiếng trong từ Va-ren được dùng để nối các tiếng tên người nước ngoài, từ mượn
Dấu gạch nối ngắn hơn dấu gạch ngang

Ghi nhớ

Cách phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch nối

Dấu gạch nối không phải là một dấu câu. Nó chỉ dùng để nối các tiếng trong những từ mượn gồm nhiều tiếng
Dấu gạch nối ngắn hơn dấu gạch ngang

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Luyện tập

Bài tập 1: trang 130 sgk Ngữ Văn 7 tập 2

Hãy nêu rõ công dụng của dấu gạch ngang trong các câu dưới đây:

a) Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng...

(Vũ bằng)

b) Chỉ có những anh lính dõng An Nam bồng súng chào cờ ở cửa ngục là cứ bảo rằng, nhìn qua chấn song, có thấy một sự thay đổi nhẹ trên nét mặt người tù từng tiếng. Anh quả quyết - cái anh chàng ranh mãnh đó - rằng có thấy đôi ngọn râu mép người tù nhếch lên một chút rồi lại hạ xuống ngay, và cái đó chỉ diễn ra có một lần thôi.

(Nguyễn Ái Quốc)

c) - Quan có cái mũ hai sừng trên chóp sọ! - Một chú bé con thầm thì.

- Ồ! Cái áo dài đẹp chửa! - Một chị con gái thốt ra.

(Nguyễn Ái Quốc)

d) Tàu Hà Nội - Vinh khởi hành lúc 21 giờ

e) Thừa Thiên - Huế là một tỉnh giàu tiềm năng kinh doanh du lịch

=> Xem hướng dẫn giải

Bài tập 2: trang 131 sgk Ngữ Văn 7 tập 2

Hãy nêu rõ công dụng của các dấu gạch nối trong ví dụ dưới đây:

- Các con ơi, đây là lần cuối cùng thầy dạy các con. Lệnh từ Béc-lin là từ này chỉ dạy tiếng Đức ở các trường vùng An-dát và Lo-ren...

(An-phông-xơ Đô-đê)

=> Xem hướng dẫn giải