Soạn văn 8 VNEN bài 31: Văn bản thông báo

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Kiến thức thú vị

A. Hoạt động khởi động

Nếu là người nhận thông báo, em thấy có khó khăn gì khi thực hiện thông báo sau:

(Đọc thông báo trang 96 – SGK)

=> Xem hướng dẫn giải

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Tìm hiểu về văn bản thông báo

a) Đặc điểm của văn bản thông báo

Đọc văn bản thông báo sau và trả lời câu hỏi

(SGK – Trang 97)

(1) Trong văn bản trên, ai là người thông báo, ai là người nhận thông báo?

(2) Văn bản thông báo những nội dung gì?

(3) Nhận xét về thể thức của văn bản?

=> Xem hướng dẫn giải

b) Tình huống cần làm văn bản thông báo

(1) Tình huống nào sau đây phải viết văn bản thông báo? Trong tình huống ấy, ai là người thông báo, ai là người nhận thông báo?

- Một học sinh bị mất xe đạp, muốn báo với công an

- Sắp tới, nhà trường sẽ tổ chức đợt tổng vệ sinh góp phần xây dựng cảnh quan sư phạm xanh – sạch – đẹp.

- Cuối năm học, lớp em phải tổng hợp những thành tích để Hội đồng Thi đua – Khen thưởng của trường bình xét thi đua.

- Hệ thống điện của lớp em bị hỏng, cần phải được sửa chữa.

=> Xem hướng dẫn giải

(2) Văn bản thông báo được dùng khi nào?

=> Xem hướng dẫn giải

c) Cách viết văn bản thông báo

(1) Văn bản thông báo có mấy phần?

(2) Trình bày những yêu cầu về nội dung và thể thức của từng phần trong văn bản thông báo.

(3) Người đại diện cho cơ quan, tổ chức ra thông báo cần thể hiện thái độ như thế nào?

(4) Viết lại văn bản thông báo ở phần Hoạt động khởi động để đảm bảo đúng những yêu cầu của một văn bản thông báo.

=> Xem hướng dẫn giải

d) Nội dung nào sau đây đúng với văn bản thông báo?

(1) Truyền đạt lại thông tin hoặc nhiệm vụ từ cơ quan, tổ chức, người lãnh đạo cho cấp dưới, thành viên, đoàn thể hoặc những người có liên quan.

(2) Dùng các luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng,… để bàn luận về một vấn đề nào đó.

(3) Chứa đựng các thông tin: ai (cơ quan, tổ chức) ra thông báo? Thông báo cho ái (cơ quan, tổ chức nào)? Thông báo những nội dung nào (thông tin gì? Làm gì? ở đâu? Khi nào?)

(4) Phải tuân thủ thể thức văn bản hành chính. Ghi tên cơ quan, tổ chức, số văn bản, quốc hiệu, tiêu ngữ, địa điểm và thời gian ban hành, người nhận thông báo, chức danh người đại diện, dấu xác nhận của cơ quan, tổ chức (nếu là cơ quan, tổ chức quản lí).

(5) Dùng để giới thiệu một sự vật, hiện tượng, hướng dẫn thực hiện một quy trình, một thao tác,… trong một công việc nào đó.

=> Xem hướng dẫn giải

2. Thể thơ bảy chữ

a) Đọc các bài thơ, khổ thơ sau và chỉ ra cách gieo vần, cách ngắt nhịp, mối quan hệ bằng trắc của hai câu thơ kế nhau:

(1) Thân em vừa trắng lại vừa tròn,

Bảy nổi ba chìm với nước non.

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn,

Mà em vẫn giữ tấm lòng son.

(Hồ Xuân Hương, Bánh trôi nước)

(2) Bà tôi ở một túp lều tre

Có một hàng cau chạy trước hè.

Một mảnh vườn bên rào giậu nứa,

Xuân về hoa cải nở vàng hoe.

(Anh Thơ, Tết quê bà)

(3) Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.

Cảnh khuya như vẽ người chua ngủ

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.

(Hồ Chí Minh, Cảnh khuya)

=> Xem hướng dẫn giải

b) Bài thơ sau có từ bị chép sai. Em hãy vận dụng những hiểu biết về cách hiệp vần trong thơ bảy chữ để phát hiện lỗi sai ấy, thử tìm cách sửa lại cho đúng:

Trong túp lều tranh cánh liếp che,

Ngọn đèn mờ, tỏa ánh xanh xanh,

Tiếng chày nhịp một trong đêm vắng,

Như bước thời gian đếm quãng khuya.

(Theo Đoàn Văn Cừ, Tối)

=> Xem hướng dẫn giải

c) Mượn hai câu đầu trong bài thơ của Tú Xương, hãy làm tiếp hai câu cuối để thành một bài thơ bốn câu:

Tôi thấy người ta có bảo rằng:

Bảo rằng thằng Cuội ở cung trăng!

……………………

…………………….

=> Xem hướng dẫn giải

C. Hoạt động luyện tập

1. Luyện tập về văn bản thông báo

a) Văn bản thông báo có gì giống và khác văn bản tường trình?

=> Xem hướng dẫn giải

b) Cho những thông tin sau và thực hiện yêu cầu:

Ban chấp hành liên chi đội của nhà trường vừa họp bàn kế hoạch tổ chức diễn đàn trao đổi về phương pháp tự học. Mỗi lớp cử 6 học sinh tiêu biểu (do hội đồng tự quản các lớp bầu chọn) trong đó có chủ tịch hội đồng tự quản và chi đội trưởng. Thời gian tổ chức 01 buổi. Lớp 6A trình bày tham luận về phương pháp tự học môn Toán, lớp 7B trình bày tham luận phương pháp tự học mông Khoa học tự nhiên, Lớp 8A trình bày tham luận phương pháp tự học môn Khoa học xã hội, Lớp 9A trình bày tham luận phương pháp tự học môn Ngữ văn. Lớp 9B trình bày tham luận phương pháp tự học các môn còn lại. Các đại biểu chuẩn bị ý kiến phát biểu.

Tưởng tượng mình là liên đội trưởng, hãy viết một văn bản thông báo để toàn trường được biết và thực hiện (bổ sung thêm thông tin còn thiếu)

=> Xem hướng dẫn giải

3. Luyện tập về hành động nói

a) Trong thực tế, có phải khi nào kiểu câu cũng phù hợp với hành động nói không? Vì sao? Nêu ví dụ minh họa.

=> Xem hướng dẫn giải

b) Nhắc lại những kiểu hành động nói thường gặp.

=> Xem hướng dẫn giải

c) Xác định kiểu hành động nói thể hiện trong các trường hợp sau (không xét câu đặt trong ngoặc vuông):

(1) [Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở]. Các khanh nghĩ thế nào?

(Lí Công Uẩn, Chiếu dời đô)

(2) Nếu không có tiền nộp sưu cho ông bây giờ, thì ông sẽ dỡ cả nhà mày đi, chửi mắng thôi à!

(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)

(3) Các em phải gắng học để thầy mẹ được vui lòng và để thầy dạy các em được sung sướng.

(Thanh Tịnh, Tôi đi học)

(4) Ôi! Cái thuở lòng ta yêu Tổ quốc

Hạnh phúc nào không hạnh phục đầu tiên?

(Chế Lan Viên, Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng?)

=> Xem hướng dẫn giải

D. Hoạt động vận dụng

1. Nêu ba tình huống cần phải viết văn bản thông báo ở trường em.

=> Xem hướng dẫn giải

3. Viết đoạn văn (khoảng 6 – 8 câu) theo chủ đề tự chọn, trong đó có sử dụng các kiểu câu phân theo mục đích nói.

=> Xem hướng dẫn giải