Khoa học tự nhiên 7 bài 20: Chất dẫn điện và chất cách điện, dòng điện trong kim loại

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Kiến thức thú vị

A. Hoạt động khởi động

1. Tại sao các dụng cụ điện và cả dây dẫn điện lại được làm từ các vật liệu khác nhau như vậy ?

2. Dòng điện chạy trong dây dẫn điện được làm bằng các chất đó có bản chất như thế nào?

=> Xem hướng dẫn giải

B. Hoạt động hình thành kiến thức

I. Chất dẫn điện và chất cách điện

1. Điền các từ hoặc cụm từ trong khung dưới đây: lõi, vỏ bọc, nhựa, đồng vào chỗ trống thích hợp.

Cấu tạo dây điện gồm ................. và ....................., .................. được làm bằng .................. để dẫn dòng điện, còn ................. được làm bằng ............... để cách điện.

=> Xem hướng dẫn giải

2. Hãy cho biết: Chất như thế nào là chất dẫn điện. Chất như thế nào là chất cách điện.

=> Xem hướng dẫn giải

II. Dòng điện trong kim loại

1. Electron tự do trong kim loại.

2. Dòng điện trong kim loại

Cho mạch điện gồm: nguồn điện là pin, bóng đèn, dây dẫn kim loại. Hãy dự đoán các electron tự do bị cực nào của của pin đẩy, bị cực nào của pin hút. Hãy vẽ thêm mũi tên cho mỗi electron tự do để chỉ chiều dịch chuyển có hướng của chúng

Điền các cụm từ thích hợp: electron tự do, kim loại, dịch chuyển có hướng vào chỗ trống trong khung dưới đây.

Các .............. trong ......................... tạo thành dòng điện chạy trong kim loại. Vì vậy, bản chất dòng điện trong kim loại là dòng các ......................

=> Xem hướng dẫn giải

III. Sơ đồ mạch điện

1. Quan sát lại mô hình cấu tạo của chiếc đèn pin thường dùng dạng ống tròn (Hình 19.2). Mỗi em hãy mô tả vào giấy (theo cách của mình) về mạch điện của chiếc đèn pin này.

2. Làm thế nào để mô tả mạch điện một cách đơn giản và thống nhất để mọi người hiểu như nhau?

=> Xem hướng dẫn giải

3. Hãy điền các cụm từ sau vào chỗ trống cho trong khung dưới đây để tạo thành nội dung câu trả lời cho câu hỏi trên: một cách đơn giản và thống nhất, dùng lời hay hình vẽ, dùng kí hiệu, ứng với.

Để mô tả các mạch điện .................., thay vì .................mô tả các bộ phận của mạch điện, người ta ................... Mỗi kí hiệu ................ một bộ phận trong mạch điện cần mô tả.

=> Xem hướng dẫn giải

IV. Chiều dòng điện

1. Quy định về chiều dòng điện (SGK KHTN 7 trang 119)

2. Từ quy định này, hãy cho biết chiều chuyển động của electron trong mạch điện có phải là chiều của dòng điện trong mạch điện không? Tại sao?

=> Xem hướng dẫn giải

C. Hoạt động luyện tập

1. Quan sát hình 20.4

Hãy cho biết cấu tạo của chúng gồm:

• Các bộ phận dẫn điện là:
• Các bộ phận cách điện là:

=> Xem hướng dẫn giải

2. Hãy dùng mũi tên để biểu diễn chiều dòng điện trong các sơ đồ mạch điện hình 20.5 b, c, d

=> Xem hướng dẫn giải

3. Như đã biết, pin hay acquy có hai cực âm dương cố đinh. Hãy cho biết dòng điện do pin hay acquy cung cấp có chiều từ cực nào đến cực nào và chiều dòng điện này có thay đổi không?

=> Xem hướng dẫn giải

D. Hoạt động vận dụng

1. Làm thí nghiệm xác định vật dẫn điện hay cách điện. Chọn một số vật mà các bộ phận của chúng được làm từ các chất dẫn điện và cách điện như: bút bi, vòng tay bằng bạc, thắt lưng da.

Hãy đề xuất phương án thí nghiệm nhằm xác định xem những bộ phận nào của các vật trên nhiễm điện.

=> Xem hướng dẫn giải

2. Hãy tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của chiếc đèn pin thường dùng dạng ống. Trả lời câu hỏi sau:

a, Nguồn điện của đèn gồm mấy chiếc pin?

b, Kí hiệu nào ứng với nguồn điện này?

c, Vẽ sơ đồ mạch điện của đèn pin kèm theo mũi tên kí hiệu dòng điện chạy trong mạch điện khi công tắc đóng.

=> Xem hướng dẫn giải

E. Hoạt động tìm tòi mở rộng

1. Hãy thiết kế một mạch điện cầu thang sao cho nó có thể tắt và bật đèn khi đứng ở chân cầu thang cũng như khi đã lên đỉnh cầu thang

=> Xem hướng dẫn giải

2. Sau đây là các chất dẫn điện: vàng, đồng, than chì, các dung dịch axit, kiềm, muối, nước thường dùng và các chất cách điện: nước nguyên chất, gỗ khô, chất dẻo, nhựa, thủy tinh, sứ. Hãy sắp xếp theo thứ tự tăng dần theo chiều mũi tên về tính dẫn điện và cách điện.

=> Xem hướng dẫn giải