Soạn văn bài: Đại cáo Bình Ngô ( Phần hai: Tác phẩm)

1 Đánh giá

Với nghệ thuật chính luận tài tình, với cảm hứng trữ tình sâu sắc, Đại cáo bình Ngô tố cáo tội ác kẻ thù xâm lược, ca ngợi cuộc khởi nghĩa Lê Lợi. KhoaHoc sẽ cùng các bạn tìm hiểu khiến thức trọng tâm và trả lời câu hỏi trong bài

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

Phần hai: Tác phẩm

1. Tác giả:

Nguyễn Trãi: hiệu là Ức Trai sinh năm 1380 mất năm 1442, cha Nguyễn Trãi là Nguyễn Ứng Long, tức Nguyễn Phi Khanh, một nho sĩ hay và mẹ là Trần Thị Thái, con gái thứ ba của quan Tư đồ Trần Nguyên Đán. Ông quê gốc ở làng Chi Ngại, huyện Phượng Sơn, lộ Lạng Giang (nay thuộc Chí Linh, Hải Dương).

2. Tác phẩm:

Hoàn cảnh sáng tác: Sau khi quân ta đại thắng, tiêu diệt và làm tan rã 15 vạn viện binh của giặc, Vương Thông buộc phải giảng hòa rút quân về nước, Nguyễn Trãi thừa lệnh Lê Lợi viết Bình Ngô đại cáo
Nội dung: tố cáo tội ác kẻ thù xâm lược, ca ngợi cuộc khởi nghĩa Lê Lợi
Bố cục: Gồm 4 phần: nêu luận điểm, vạch rõ tội ác kẻ thù, kể lại quá trình chinh phạt gian khổ và tất thắng của cuộc khởi nghĩa, tuyên bố kết quả khẳng định chiến thắng

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Câu 1: Trang 22 sgk Ngữ văn 10 tập 2

Bài Đại cáo bình Ngô gồm 4 đoạn. Hãy tóm lược nội dung của từng đoạn. Nội dung của từng đoạn hướng vào chủ đề chung của bài báo cáo là nêu cao tư tưởng nhân nghĩa và tư tưởng đôcj lập dân tộc như thế nào?

=> Xem hướng dẫn giải

Câu 2: Trang 22 sgk Ngữ văn 10 tập 2

Tìm hiểu đoạn mở đầu (" Từng nghe.. chứng cớ còn ghi):

a, Có những chân lí nào được khẳng định để làm chỗ dựa, làm căn cứ xác định cho việc triển khai toàn bộ nội dung bài cáo?

b, Vì sao đoạn mở đầu có nghĩa có ý nghĩa như lời tuyên ngôn đọc lập?

c, Tác giả đã có cách viết như thế nào đề làm nổi bật niềm tự hào dân tộc? ( Lưu ý cách sử dụng từ, sử dụng nghệ thuật so sánh, câu văn biền ngẫusóng đôi, cân xứng, cách nêu dẫn chứng từ thực tiễn,...)

=> Xem hướng dẫn giải

Câu 3: Trang 22 sgk Ngữ văn 10 tập 2

Tìm hiểu đoạn 2 (" Vừa rồi... Ai bảo thần dân chịu được"):

a, Tác giả đã tố cáo những âm mưu, những hành động tội ác nào cảu giặc Minh? Âm mư nào là thâm độc nhất, tội ác nào là man rợ nhất?

b, Nghệ thuật của đoạn cáo trang tội ác kẻ thù có gì đặc sắc? Lưu ý những câu văn hình tượng; giọng văn thay đổi linh hoạt, phù hợp với cảm xúc)

=> Xem hướng dẫn giải

Câu 4: Trang 23 sgk Ngữ văn lớp 10 tập 2

Tìm hiểu đoạn 3 (" Ta đây cũng chưa thấy xưa nay"):

a, Giai đoạn đầu các cuộc khởi nghĩa Lam Sơn được tác giả tái hiện như thế nào? ( Có những khó khăn gian khổ gì? Người anh hùng Lê Lợi tiêu biểu cho cuộc khởi nghĩa ý chí có ý chí có quyết tâm như thế nào? Sức mạnh nào giúp quân ta chiến thắng?)

b, Khi tái hiện giai đoạn phản công thắng lợi, bài báo cáo miêu tả bức tranh toàn cảnh cho cuộc khởi nghĩa Lam Sơn:

Cho biết có những trận đánh nào, mỗi trận có những đặc điểm nào nổi bật
Phân tích những biện pháp nghệ thuật miêu tả thế chiến thắng của quân ta và sự chiến bại quân giặc.
Phân tích chất hùng tráng của văn bản được gợi lên từ ngôn ngữ, hình ảnh nhịp điệu câu văn

=> Xem hướng dẫn giải

Câu 5: Trang 23 sgk Ngữ văn 10 tập 1

Tìm hiểu đoạn kết (" Xã tắc từ đây vững bền ....Ai nấy đều hay"):

Giong văn ở đoạn này có ý nghĩa gì khác với những đoạn trên? Do đâu có sự khác nhau đó?
Trong lời tuyên bố về nền độc lập dân tộc đã được lập lại, Đại cáo bình Ngô đồng thời nêu lên bài học lịch sử. Theo anh ( chị) có những bài học lịch sử nào và ý nghĩa của bài học lịch sử đó đối với chúng ta ngày nay như thế nào?

=> Xem hướng dẫn giải

Câu 6: Trang 23 sgk Ngữ Văn 10 tập 2

Rút ra những giá trị chung về mặt nội dung và nghệ thuật của Đại cáo bình Ngô, đồng thời phân tích những giá trị đó:

a, Đại cáo bình Ngô được coi là bản tuyên ngôn độc lập, tác phẩm có mang ý nghĩa tuyên ngôn về quyền sống của con người hay không? Hãy lí giải

b, Đại cáo bình Ngô có sự kết hợp hài hòa yếu tố chính luận và yếu tố văn chương, anh (chị) hãy phân tích để làm sáng tỏ nhận định này về các mặt: kết cấu, lập luận, nghệ thuật sử dụng từ ngữ, xây dựng hình tượng, nghệ thuật sử dụng câu văn, nhịp điệu.

=> Xem hướng dẫn giải