Bài 24: Khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII
Vào giữa thế kỉ XVIII, chính quyền phong kiến đang Ngoài suy sụp, vua Lê chỉ còn là bóng mờ trong cung cấm. Phủ chúa thì quanh năm hội hè, yến tiệc phung phí tiền của, quan lại binh lính hoành hành, đục khoét nhân dân. Điều đó khiến cho nhân dân phẫn nộ dẫn đến sự bùng nổ của cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng ngoài. Vậy diễn biến các cuộc khởi nghĩa ra sao, chúng ta cùng đến với bài học ngày hôm nay.
A. Kiến thức trọng tâm
1. Tình hình chính trị
a. Chính quyền phong kiến
- Vua: Là cái bóng mờ trong cung cấm
- Chúa: Sa đọa, phung phí tiền của
- Quan lại, binh lính: Hoành hành, đục khoét nhân dân.
=>Mục nát mực độ
b. Hậu quả:
- Kinh tế: Sa sút
- Đời sống nhân dân: Lâm vào cảnh khốn cùng
- Mâu thuẫn xã hội ngày càng sâu sắc.
2. Những cuộc khởi nghĩa lớn
a. Khái quát chung
- Nguyên nhân: Chính quyền suy yếu, bóc lột nhân dân
- Mục đích: Chống lại chính quyền phong kiến
- Thời gian: 30 năm giữa thế kỉ XVIII
- Lực lượng: Chủ yếu là nông dân
- Phạm vi: Khắp các trấn đồng bằng và vùng Thanh, Nghệ.
b. Những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu
Thời gian | Lãnh đạo | Địa bàn hoạt động | Kết quả |
1737 | Nguyễn Dương Hưng | Sơn Tây | Thất bại |
1738 – 1770 | Lê Duy Mật | Thanh Hóa, Nghệ An | |
1740 – 1751 | Nguyễn Danh Phương | Tam Đảo, Sơn Tây, Tuyên Quang | |
1741 – 1751 | Nguyễn Hữu Cầu | Đồ Sơn, Kinh Bắc, Sơn Nam, Nghệ An, Thanh Hóa | |
1739 - 1769 | Hoàng Công Chất | Sơn Nam, Tây Bắc |
c. Ý nghĩa:
- Với nông dân: Khẳng định sức mạnh, quyết tâm chống áp bức bóc lột của nhân dân ta.
- Với chính quyền phong kiến: Làm nghiêng ngả nền thống trị của vua Lê, chúa Trịnh.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học
Câu 1: Trang 116 – sgk lịch sử 7
Chính quyền họ Trịnh (Đàng Ngoài) ở thế kỉ XVIII như thế nào?
Câu 2: Trang 117 – sgk lịch sử 7
Sự mục nát của chính quyền họ trịnh đã dẫn đến những hậu quả gì?
Câu 3: Trang 118 – sgk lịch sử 7
Hãy kê tên những cuộc khởi nghĩa nông dân tiêu biểu ở Đàng Ngoài?
Câu 4: Trang 119 – sgk lịch sử 7
Em có nhận xét gì về phong trào nông dân Đàng Ngoài ở thế kỉ XVIII?
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học
Câu 1: Trang 119 – sgk lịch sử 7
Hãy nêu những nét chính về tình hình xã hội Đàng Ngoài ở nửa sau thế kỉ XVIII
Câu 2: Trang 119 – sgk lịch sử 7
Nhận xét về tính chất và quy mô của phong trào nông dân Đàng Ngoài ở thế kỉ XVIII?
Câu 3: Trang 119 – sgk lịch sử 7
Ý nghĩa lịch sử của phong trào khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài?
=> Trắc nghiệm lịch sử 7 bài 24: Khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII