Giải bài 31 cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII

Hôm nay, chúng ta cùng đến với bài “cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII” lịch sử 10. Thông qua bài học chúng ta sẽ biết được đây là cuộc cách mạng sâu rộng, xóa bỏ chế độ phong kiến, góp phần đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống phong kiến ở Châu Âu. Quần chúng nhân dân là động lực chủ yếu thúc đẩy cách mạng tiến lên.

A. Kiến thức trọng tâm

I. Nươc Pháp trước cách mạng

1. Tình hình kinh tế xã hội

• Kinh tế:
• Cuối thế kỷ XVIII, Pháp vẫn là nước nông nghiệp
• Công cụ, kĩ thuật canh tác lạc hậu, năng suất thấp.
• Lãnh chúa, Giáo hội bóc lột nông dân nặng nề.
• Công thương nghiệp phát triển
• Máy móc sử dụng ngày càng nhiều (dệt, khai mỏ, luyện kim)
• Công nhân đông, sống tập trung
• Buôn bán mở rộng với nhiều nước.
• Chính trị: Xã hội chia thành 3 đẳng cấp
• Tăng lữ: nắm đặc quyền
• Quí tộc: kinh tế, chính trị, giáo hội.
• Đẳng cấp thứ ba: Gồm TS, Nông dân, bình dân. Họ làm ra của cải, phải đóng mọi thứ thuế, không được hưởng quyền lợi chính trị.-Mâu thuẫn xã hội gay gắt.

2. Cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng

• Cuối thế kỉ XVIII, ở Pháp xuất hiện trào lưu triết học ánh sáng.
• Đại diện : Vôn –te, Mông –te-xki-ơ, Rut –xô…
• Nội dung: Phê phán những quan điểm lỗi thời, giáo lí lạc hậu của chế độ phong kiến.
• Tác dụng: Triết học ánh sáng dọn đường cho cách mạng bùng nổ, định hướng cho một xã hội mới tương lai.

II. Tiến trình của cách mạng

1. Cách mạng bùng nổ. Nền quân chủ lập hiến

• Nguyên nhân:
• Năm 1789 diễn ra cuộc khủng hoảng tài chính.
• 5/5/1789 Vua triệu tập Hội nghị Ba đẳng cấp, để vay tiền và ban thuế mới.
• Bất bình trước hành động của nhà vua, ngày 14/7/1789, quần chúng nhân dân đã tấn công các trụ sở cơ quan quan trọng của thành phố và chiếm ngục B-xti.

=>Vua Lui XVI chuẩn bị đàn áp bằng quân đội, cách mạng bùng nổ.

• Diễn biến.
• 14/7/1789 quần chúng nhân dân tấn công ngục Baxti – mở đầu cho cách mạng Pháp.
• Quần chúng nổi dậy ở khắp nơi, chính quyền của đại tư sản được thiết lập (QCLH).
• 8/1789 Thông qua bản “Tuyên ngôn Nhân quyền và dân quyền”.
• Ban hành chính sách khuyến khích công thương nghiệp phát triển.
• 9/1791 Thông qua hiến pháp, xác lập nền chính tư sản (QCLH).
• Vua Lui XVI tìm cách chống phá cách mạng, liên kết với các thế lực PK bên ngoài để khôi phục lại chế độ phong kiến.
• 4/1792 chiến tranh giữa Pháp với PK Áo – Phổ.

2. Tư sản công thương cầm quyền. Nền cộng hòa được thành lập.

• 10/8/1792, quần chúng Pari nổi dậy, đưa phái Girôngđanh lên cầm quyền, bắt vua và hoàng hậu.
• 21/9, Quốc hội tuyên bố lập nền Cộng hoà thứ nhất, xử tử nhà vua.
• Đầu năm 1793, nước Pháp đứng trước nhiều khó khăn:
• Trong nước: bọn phản động nổi dậy, đời sống nhân dân khó khăn.
• Ngoài nước: Liên minh phong kiến châu Âu đe dọa.
• 31/5/1793 quần chúng nhân dân lật đổ phái Girôngđanh, đưa phái Giacôbanh lên nắm quyền.

3. Nền chuyên chính Giacôbanh – đỉnh cao của cách mạng.

• Chính quyền Giacobanh đã đưa ra nhiều biện pháp:
• Giải quyết ruộng đất cho nông dân.
• Ban hành “Luật giá tối đa”.
• 6/1793 thông qua Hiến pháp mới, mở rộng tự do dân chủ.
• 23/8/1793 ban hành lệnh “Tổng động viên toàn quốc”.
• Xóa bỏ nạn đầu cơ tích trữ…
• 27/2/1794 diễn ra cuộc đảo chính đưa chính quyền vào tay bọn phản động, cách mạng Pháp thoái trào.

4. Thời kì thoái trào.

• Sau đảo chính, Ủy ban Đốc chính ra đời đã thủ tiêu mọi thành quả của cách mạng:
• Hiến pháp mới được ban hành bảo vệ cho quyền lợi của tư sản mới.
• Xóa bỏ luật giá tối đa.
• Thủ tiêu các quyền tự do, dân chủ.
• Khủng bố những người theo cách mạng.
• 11/1799 Napoleon đảo chính, lên nắm quyền, xây dựng chế độ độc tài.
• 1815 Chế độ quân chủ ở Pháp được phục hồi.

III. Ý nghĩa của cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII

• Tính chất: Là cuộc CMTS điển hình và triệt để nhất.
• Ý nghĩa.
• Lật đổ chế độ phong kiến, mở đường cho CNTB phát triển.
• Làm cho chế độ phong kiến lung lay toàn châu Âu.
• Mở ra một thời đại mới: thời đại thắng lợi và củng cố của chủ nghĩa tư bản.