Vai trò của khí quyển Ôn tập Địa 10

Vai trò của khí quyển được Khoahoc sưu tầm và đăng tải. Hướng dẫn các em trả lời câu hỏi trong bài chi tiết, đầy đủ ngoài ra các em tìm hiểu thêm khí quyển là gì, các tầng khí quyển trái đất, ô nhiễm bầu khí quyển cùng vai trò của nó. Dưới đây là nội dung chính của bài, các em tham khảo nhé.

• Sóng biển là gì, Nguyên nhân nào sinh ra sóng biển?

Câu hỏi: Vai trò của khí quyển?

Lời giải:

Vai trò của khí quyển là:

- Cung cấp oxy cần thiết cho quá trình hô hấp

- Đại dương sẽ biến mất do nhiệt độ tăng cao

- Tránh những tàn phá nặng nề của thiên thạch

- Duy trì nhiệt độ ban đêm cho bề mặt Trái Đất

- Cân bằng nhiệt độ trái đất

- Tạo ra tầng Ozon dồi dào, chống sự nguy hại của các tia cực tím xuống Trái Đất

- Mang những ảnh hưởng đến dòng hải lưu

- Tăng cường quá trình quang hợp

1. Khí quyển là gì?

Khí quyển chính là lớp khí bao quanh Trái Đất và được giữ lại bởi lực hấp dẫn của Trái Đất. Nó bao gồm những chất khí như nitơ (chiếm 78,1% thể tích), là oxi khoảng 20,9%, ngoài ra nó còn là các chất khí khác như agon, cácbon điôxít, là hơi nước… Khí quyển Trái Đất có ý nghĩa vô cùng quan trọng, nó bảo vệ sự sống Trái Đất bằng cách hấp thụ các tia bức xạ cực tím độc hại của Mặt Trời và cân bằng sự thay đổi nhiệt độ giữa ngày và đêm ở khắp mọi nơi trên bề mặt Trái Đất.

- Áp suất khí quyển chính là trọng lượng của lớp vỏ không khí bao bọc xung quanh Trái Đất tác dụng lên vật để đặt trong nó. Đơn vị đo là át-mốt-phe (atm). Con số phổ biến nhất về áp suất khí quyển là 760 mmHg.

2. Các tầng khí quyển Trái Đất

Khí quyển có 5 tầng là tầng đối lưu, tầng bình lưu, tầng trung lưu, tầng nhiệt và tầng ngoài.

Tầng đối lưu

Đây là tầng thấp nhất của khí quyển Trái Đất. Tầng này gắn liền với mọi hoạt động của con người. Tầng đối lưu có độ cao từ bề mặt đất đến độ cao khoảng 20 km ở các vùng nhiệt đới, còn ở vùng ôn đới đến độ cao khoảng 11 km và càng ít hơn khi về hai cực, còn khoảng 7 km.

Tầng đối lưu chiếm khoảng 80% tổng khối lượng của toàn bộ khí quyển. Trong khu vực này, nhiệt độ giảm dần theo độ cao, tuy nhiên, cũng xảy ra hiện tượng nghịch nhiệt. Lên cao 1000m thì nhiệt độ giảm 6,5°C. Máy bay phản lực bay ở gần phần trên cùng của tầng đối lưu.

Tầng bình lưu

Tầng bình lưu nằm ở giới hạn trên của tầng đối lưu lên đến độ cao khoảng 50km. Tên gọi tầng bình lưu xuất phát từ việc đây là tầng khí quyển có ít các dòng đối lưu xoáy mạnh. Các loại máy bay dân dụng thường bay ở độ cao ranh giới giữa tầng bình lưu và tầng đối lưu để giảm thiểu nguy cơ tai nạn do những diễn biến bất thường của khí quyển.

Trái ngược với tầng đối lưu, ở tầng bình lưu, nhiệt độ tăng theo độ cao, nhưng lên đến ranh giới trên thì nhiệt độ tiếp tục giảm theo độ cao. Nhiệt độ của tầng bình lưu ấm hơn chủ yếu là do lớp ozon hấp thụ bức xạ cực tím của Mặt Trời.

Tầng trung lưu

Tầng trung lưu hay tầng giữa nằm ở độ cao khoảng 50km đến 80 – 90km. Trong tầng trung lưu, nhiệt độ giảm theo độ cao do nhiệt từ sự hấp thụ tia cực tím biến mất và hiệu ứng làm lạnh của CO₂. Trong tầng này còn chứa các dạng mây dạ quang và có sét dị hình Sprites, cũng như là hiện tượng sao băng.

Tầng nhiệt

Lên cao tiếp của tầng bình lưu là tầng nhiệt. Nó nằm ở độ cao khoảng từ 80 – 90km đến độ cao khoảng 2000km. Các bức xạ tia cực tím gây ra sự ion hoá ở tầng này. Đồng thời, hiện tượng cực quang cũng diễn ra ở tầng nhiệt.

Tầng ngoài

Lớp trên cùng của khí quyển được gọi là tầng ngoài. Nó nằm trong khoảng từ 500 – 1000km đến 10.000km. Mật độ các chất khí giảm liên tục nên việc xác định giới hạn trên cụ thể của tầng ngoài là rất khó. Các vật chất ở đây đều nằm ở trạng thái ion hoá.

3. Ô nhiễm bầu khí quyển

Câu hỏi khí quyển là gì chắc chắn các bạn đã trả lời được đúng không nào. Nhưng tại sao bầu khí quyển ấy lại bị ô nhiễm, mặc dù giới hạn trên của khí quyển lên tới tận 10.000km?

Theo các nhà môi trường học, ô nhiễm khí quyển chủ yếu là do khói, bụi, hơi hoặc các khí lạ được đưa vào khí quyển thông qua các hoạt động của con người: nông nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải, sinh hoạt hằng ngày… Từ đó, nó lại tác động trở lại đối với con người, gây ra các loại bệnh tật lây lan. Chính vì vậy, ô nhiễm không khí đã và đang trở thành vấn cấp bách nhất toàn cầu hiện nay.

Là mỗi cá nhân có ý thức, chúng ta cần phải biết bảo vệ bầu không khí trong lành từ những hành động nhỏ nhất: không vứt rác bừa bãi, hạn chế sử dụng túi ni-long trong sinh hoạt, sử dụng các phương tiện giao thông công cộng để giảm thiểu lượng khí thải…Tuy nhiên, dường như, mỗi chúng ta lại chưa làm được những điều nhỏ đấy!

4. Vai trò của khí quyển là gì?

Với cấu trúc bao gồm 5 tầng khí quyển, mang những đặc điểm và vai trò riêng biệt. Bầu khí quyển có vai trò quan trọng trong duy trì sự sống con người trên Trái Đất. Bạn liệu có tưởng tượng nếu một ngày nào đó Trái Đất không còn khí quyển sẽ ra sao không? Hãy tìm hiểu về vai trò của nó ngay dưới đây nhé!

Khí quyển duy trì sự sống trên Trái Đất, Cung cấp oxy cần thiết cho quá trình hô hấp

Đây là một vai trò quan trọng hàng đầu của khí quyển đối với sự sống của chúng ta. Như các bạn cũng đã biết, tầng khí quyển được cấu tạo từ rất nhiều loại khí và các khí này cần thiết cho duy trì sự sống của Trái Đất.

Việc mất đi các khí cần thiết để người, động vật và thực vật thực hiện được quá trình hô hấp sẽ khiến cho hành tinh mất đi sự sống. Đồng nghĩa với các tầng khí quyển duy trì sự sống của loài người và các sinh vật khác sinh sống trên trái đất.

Đại dương sẽ biến mất do nhiệt độ tăng cao

Các tầng khí quyển như một lớp vỏ bảo vệ Trái Đất trước những ảnh hưởng từ bên ngoài Vũ Trụ, cụ thể là Mặt Trời. Hai lớp khí quyển giữ vai trò quan trọng khi chịu các tác động trực tiếp đó là tầng đối lưu và tầng nhiệt. Nếu như không có lớp bảo vệ của các tầng khí quyển, Trái Đất sẽ bị tấn công bởi sức nóng của Mặt Trời hay những vật thể lạ ngoài vũ trụ dẫn đến sự biến mất hoàn toàn của đại dương. Tình trạng khô hạn, thiếu nước do nhiệt độ tăng cao đột ngột hoặc duy trì trong một thời gian dài ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống con người. Chính vì vậy, sự có mặt của những tầng khí quyển giống như một lớp sáp bảo vệ giúp đốt cháy và ngăn cản các nguy cơ có thể diễn ra với cuộc sống chúng ta.

Tránh những tàn phá nặng nề của thiên thạch

Thiên thạch là một tác nhân mang đến sức tàn phá khủng khiếp cho toàn bộ trái đất. Hiện nay, chưa có một kết luận nghiên cứu chính thức nào về sức công phá của thiên thạch. Tuy nhiên, đã có những mô phỏng dự đoán về những va chạm giữa chúng với bề mặt trái đất gây ra sức tàn phá nặng nề tương đương với một quả bom nguyên tử của Mỹ với hai thành phố Hiroshima và Narasaki. Do đó, sự có mặt của các tầng khí quyển sẽ giúp đẩy lùi tối đa những va chạm và những thiệt hại nghiêm trọng ở phạm vi cục bộ hay tổng quát.

Duy trì nhiệt độ ban đêm cho bề mặt Trái Đất

Nếu không có khí quyển, Trái Đất sẽ chịu tác động trực tiếp của các yếu tố bên ngoài vũ trụ. Dẫn đến nhiệt độ ban đêm sẽ rất lạnh và khó có thể cân bằng được nhiệt độ của sự sống. Theo đó thì nhiệt độ trung bình của Trái Đất là 15⁰C được cân bằng và cố định nhờ vai trò của các tầng khí quyển. Với khả năng bao bọc và giữ nhiệt tốt, nếu không có các lớp trong bầu khí quyển để giữ ấm thì vào ban đêm nhiệt độ dự đoán sẽ là khoảng – 150 độ C hoặc hơn thế nữa.

Cân bằng nhiệt độ trái đất

Cũng tương tự với nhiệt độ giảm mạnh về ban đêm, thì nhiệt độ Trái Đất cũng có thể sẽ đột ngột tăng cao gây ra hiện tượng “nóng lên toàn cầu”. Như chúng ta cũng đã biết, nhiệt độ Trái Đất được tạo nên bởi sự cân bằng năng lượng giữa Mặt Trời và Trái Đất. Trong đó thì năng lượng Mặt Trời được hấp thụ chủ yếu từ các bước sóng ngắn có thể dễ dàng đi qua các tầng khí quyển để xuống bề mặt Trái Đất. Ngược lại, khí quyển lại có bước sóng dài và năng lượng thấp, nhiều chất khí lại bị giữ lại. Do đó, năng lượng Mặt Trời sẽ lấn át hoàn toàn năng lượng của Trái Đất. Các tầng khí quyển sẽ là lớp áo bảo vệ an toàn và hỗ trợ tuyệt đối trong việc làm giảm đi năng lượng từ các tia nắng gắt và sự khắc nghiệt của nhiệt độ.

Tạo ra tầng Ozon dồi dào, chống sự nguy hại của các tia cực tím xuống Trái Đất

Trong cấu tạo của tầng khí quyển thì tầng bình lưu là nơi sở hữu tầng ozon. Tầng ozon đóng vai trò quan trọng khi duy trì sự sống của Trái Đất, chúng hấp thụ những tia cực tím từ bức xạ Mặt Trời và ngăn chặn chúng chiếu trực tiếp xuống Trái Đất. Hãy thử tưởng tượng, nếu tầng ozon bị phá hủy thì đồng nghĩa với việc Trái Đất sẽ bị tia UV chiếu trực tiếp gây ra các loại bệnh tật nguy hiểm cho con người. Có thể khẳng định, tầng ozon trong các lớp khí quyển là một tấm áo giáp bảo vệ sự an toàn của Trái Đất.

Mang những ảnh hưởng đến dòng hải lưu

Những nguyên nhân hình thành lên các dòng hải lưu là do sự tác động của khí quyển, bức xạ Mặt trời, áp suất khí quyển để tạo ra thủy triều,…Các dòng này có tác dụng trong việc làm tăng sự trao đổi nước, phân bố lại nhiệt độ, độ muối, gia tăng tính đồng nhất về các thành phần hóa học của nước biển. Đồng thời, có ảnh hưởng trực tiếp đến những vòng hoàn lưu khí quyển và khí hậu các khu vực trên Trái Đất. Bên cạnh đó là khả năng dịch chuyển mang theo điện năng về hướng cực ấm hơn.

Tăng cường quá trình quang hợp

Một vai trò điển hình của các tầng khí quyển là mang đến sức sống dồi dào cho các loài sinh vật như động vật, thực vật và của con người. Bầu khí quyển mang đến một hệ thống quang hợp, giúp tăng cường quá trình trao đổi chất của các loài thực vật. Cây cối quang hợp bằng cách hấp thụ trực tiếp khí cacbon dioxit và thải ra môi trường khí oxy, giúp con người hô hấp và duy trì sự sống.

• Phân biệt gia tăng dân số tự nhiên và gia tăng dân số cơ học?
• Đặc điểm nào sau đây không đúng với ngành công nghiệp?
• Đặc điểm nào sau đây không đúng với ngành nội thương
• Trình bày ưu điểm và nhược điểm của giao thông vận tải đường sắt
• Ưu điểm nổi bật của ngành vận tải ô tô so với các loại hình vận tải khác
• Nêu vai trò và đặc điểm chủ yếu của cây công nghiệp ở nước ta
• Gia tăng dân số tự nhiên được tính bằng?

Vai trò của khí quyển được Khoahoc chia sẻ trên đây. Hy vọng sẽ giúp ích cho các em củng cố kiến thức cũng như chuẩn bị tốt cho bài giảng sắp tới. Chúc các em học tốt, ngoài ra các em có thể tham khảo thêm các môn học khác đều có tại, tài liệu học tập lớp 10